Getxoko Kirol Portua Ereaga hondartzaren alboan dago, Arriluze kontrakaiaren ondo-ondoan. Izen benetan egokia du Arriluzek, 1.072 metro neurtzen baitu; muturrean, dagoeneko lo dagoen itsas-argia. Abraren bihotz-bihotzean gaude. Kontrakaiaren ezkerraldean »itsasoari begira gaudela», itsasadarra dugu, lasai bere azkenetan, soziologikoki hain desberdinak diren Algorta eta Santurtzi bereizten. Serantes mendia ere bertatik bertara ikus daiteke, inguru osoaren zelatari. Alde horretan, dago, halaber, dagoeneko aipatu dugun Kirol Portua. 1996an inauguratu zuten, eta haren itzalean hazitako jatetxe, taberna, zinema eta abarrek ehunka lagun erakartzen dute egunero.

Arriluzeren eskumaldean Ereaga hondartza dago. Abra guztiz itsaso ez, baina itsasadar barea ere ez da hemen. Hondartzarekiko paralelo, hotel eta jatetxe dotorez betetako pasealekua dago, Ereaga Bilboko aberatsen gozamenerako gune bihurtu zen aldiko oroigarri. Igeretxeko bainuetxea egin zuten lehenbizi »gaur egun hotela da», eta haren ondotik eraikin gehiago etorri ziren. Gure txangoa hasteko, pasealeku horretatik abiatuko gara, itsasertzaren ondotik Algortako Portu Zaharreraino eramango gaituen errepideari jarraituz, eta eskuman Algortari eusten dion etengabeko labarra dugula.


Portu Zaharrean eskailera maldatsu batzuekin egingo dugu topo, eta horietatik igoko gara auzoaren bihotzera heltzeko. Portu Zaharreko kaleetatik galtzea merezi du, baina aurrera jarraitu nahi izanez gero, beti gorantz jotzea besterik ez dago, Aretxondo aldapara ailegatu arte. Haren amaieran Algorta moderno eta komertziala hasten da. Tabernaz taberna edo dendaz denda ibili nahi duenak hementxe du aukera paregabea, baina guk itsasertzaren bila joko dugu berriz. Horretarako, Aretxondo kalea bukatu bezain laster ezkerretara egitea da onena, oso hurbil dagoen San Nikolas plazarantz. Plazatik, Andres Cortina kalean barrena abiatuko gara, gero eskumara jo eta San Martin kalean sartzeko. Estilo nahastea eskaintzen digun San Martin elizaren ondotik igaro eta aurrera jarraituko dugu kale beretik. Azkenik, ordu laurden inguruko ibilalditxoaren ostean, Telletxe kale zabalera iritsiko gara.

Telletxe kalean gaudela, errotonda bat ikusiko dugu ezkerretara; Algorta eta Andra Mari auzoen arteko muga da. Errotonda horretatik ezkerretara jaitsiz Arrigunaga hondartza dago; aukera polita bainurako. Aurretik geneukan norantzan jarraituz, berriz, Aingeru etorbidean sartuko gara. Horren ezkerreko espaloitik joanda, laster aurkituko dugu oinezkoentzako pasealeku baterako sarrera. Horixe da berriro kostalderatuko gaituena, baina aurrerantzean, ibilbidearen hasieran ez bezala, itsaslabarren goialdetik ibiliko gara.

Hartu dugun bide berriak zuzen-zuzen eramango gaitu ibilbidearen amaierara, baina horretarako kilometro batzuk falta dira oraindik. Lehenago, eta dagoeneko hiriari agur esanda, Axerrota topatuko dugu, Bizkaiko haize-errota bakarrenetakoa. XVIII. mendean eraiki zuten, Andra Mariko baserritarren mesederako; inguruan ez dago errekarik, eta beraz ur-errotarik ere ezin egin. Artoa eho nahi bazuten, Berangoko errotetaraino hainbat kilometro egin behar izaten zituzten bertokoek. Hala ere, atarramendu gutxikoa izan zen Axerrota; XIX. mendearen hasierarako geldirik zegoen. Gaur egun turismo gunea da, eta jatetxe garestia dauka bere barruan.

Aurrera eginez, itsaso zabalera hurbilduko gara apurka-apurka. Abra eta Ezker Ibarreko ikuspegi ederra dugu hemen. Oskarbi dagoenean, Santanderreko itsasertza ere ezin hobeto ikusten da. Luze gabe, Galeako gotorleku zaharrera helduko gara. 1742an eraiki zuten, Bilbora zihoazen itsasontziak kortsarioengandik babesteko, eta bigarren gerra karlistan eman zituen azkenak eraikin militar moduan. Orain erdi hondatuta dago, baina Udaletxeak berregokitzeko asmoa agertu du.

Gotorlekua atzean utzi eta Abraren azkenerantz abiatuko gara. Laster eskumara doan bihurgunea hartuko dugu, benetako itsaso zabalaren parera iritsi garen seinale. Inguru horretan dago oraindik lanean dirauen Galeako itsas-argia. 1950ean egin zuten, 1900ekoa ordezkatzeko; hark, berriz, 1782koa ordezkatu zuen.

Aipatzeko moduko ezer gutxi dago hemendik gure txangoa amaitu arte, Kantauri itsasoaren handitasuna eta naturaren edertasuna ez badira. Sopelara hurbildu ahala, ezkerratara Gorrondatxeko hondartza utziko dugu, sorta eder bateko lehena, oraindik Getxon. Uneren batean Sopelan sartuko gara eta, ibilbidearen amaiera den Barinatxe hondartzara heldu baino lehenago, agian, aladeltan dabilen norbaitekin egingo dugu topo, eskola bat baitago inguruan.

Abiapuntura itzultzeko, Sopelako Larrabasterra auzoan metroa hartzea da gomendagarriena. Bertara heltzeko, hondartzako aparkalekutik eskumatara, gora, doan bidetik abiatuko gara. Zuzen jarraituz, hamabost minuturen bueltan helduko gara herrira; geltokia han bertan dago, errepide nagusiaren alboan. Metroa hartu ostean, Neguriko geltokian jaistea da egokiena.


Butroeko gaztelua Gatika udalerri txikian dago, Butroe auzoan, hain zuzen. Autoa duzu hara joateko modurik onena, ia bakarra ez esatearren. Larrabasterratik abiatuta, Sopelako erdigunera doan errepidea (BI-634) hartu behar da, herri hori eta Urduliz zeharkatuz; Urdulizen, alde batetik Plentziara eta bestetik Bilbora doan bidegurutzea dago. Bilborako norantza hartu behar da, eskumatara, eta ia bertan dagoen errotondan, berriz, ezkerrera, Mungiarantz. Hurrengo udalerria Gatika da, baina Butroe auzo txikia, gaztelu eta guzti, herriaren erdigunera ailegatu baino lehenago agertuko zaizu.

Gaur egungo gaztelua XIX. mendean eraiki zuten, behinola oinaztar eta ganboatarren arteko lehiak ezagutu zituena zegoen lekuan. Izan ere, oinaztarren buru izan zen Butroeko Jauna. Giroa lasaiagoa da orain, noski. Gazteluak hainbat eginkizun mota eskaintzen du, eta jatetxea ere badago. Ingurua, bestetik, zeharo ederra da. Udan »apirilaren 1etik irailaren 30era arte» egunero sar daiteke bertara, 10:30etatik 20:00etara.


Plentzia, 3.500 biztanle inguruko hiribildua, Butroe ibaiak itsasoratzean egiten duen itsasadar txikiaren alboan datza. Bertara joateko garraiobiderik hoberena, Sopelatik zein Getxotik, metroa da. Geltokitik irtenda, parez pare aurkituko duzu Geltokiko Zubi ikusgarria, orain urte gutxi egindakoa eta oinezkoentzat baino ez dena. Itsasadarraren ezker ibarrean zaude orain, eta Plentzia primeran ikus dezakezu bertatik. Zubia zeharkatu eta herrira heltzean, aukera bi dituzu: zure pare-parean alde zaharra dago, muino batean eraikita eta galtzeko moduko kalez beteta. Ezkerretara, berriz, paseabide luze eta ederra, itsasadarraren ertzetik porturaino eta hondartzaraino doana.

-Butroeko gaztelua: 94-615 11 10
-Plentziako turismo bulegoa: 94-676 55 41
-Getxoko turismo bulegoa: 94-491 08 00