Gizentasunak bizi-itxaropena murrizten du 40 urtetik aurrera
40 urterekin pisu gehiegi dutenek sasoian daudenek baino hiru urte lehenago hiltzeko arriskua dute, eta horrek esan nahi du bizi-itxaropenari dagokionez, obesoa izatea erretzea bezain txarra dela, ikerketa batek dioen bezala. Ikerketa hori aditu holandarrek egin zuten eta urtarrilean argitaratu zen Annals of Internal Medicine izeneko aldizkari ospetsuan.
Gainpisua duten ez-erretzaileek, obesoak izan gabe ere, hiru urte galtzen omen dituzte, batez beste. Obesoak, noski, oraindik ere lehenago hiltzen dira. Gehiegizko pisua duten emakumeak 7,1 urte gutxiago bizi omen dira, batez beste, gizonezkoak 5,8 urte lehenago hiltzen diren bitartean.
Ideia hori (alegia gehiegizko pisua duen pertsona batek bizi-itxaropen laburragoa duela) aspalditik zebilen zientzialarien ahotan, baina hau izan da zenbat urte galtzen diren kuantifikatu duen aurreneko ikerketa-lan serio eta onartua. "Ikerketak adierazten du 30-40 urterekin gainpisua duenak, baita ondoren pisua galtzen badu ere, hiltzeko arrisku handiagoa duela", azaldu zuen Serge Jabbour doktoreak, Filadelfiako Thomas Jefferson Unibertsitateko Ospitalean pisua galtzeko klinikaren zuzendari denak.
Eta erretzaileentzat emaitzak oraindik okerragoak dira. Emakume erretzaile obesoak 7,2 urte lehenago hil ziren pisu normala zuten emakume erretzaileak baino, eta ez-erretzaileak baino 13,3 urte lehenago. Gizonezko erretzaile obesoak 6,7 urte gutxiago bizi dira meheak baino. Ikerketa hau 3.457 boluntariorekin egin zen AEBetako Massachusetts-en, 1948. urtetik 1990era bitartean. Eta informazio horiek Holandako Groningem-eko Unibertsitatean aztertu ziren.
Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.
Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]
Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]
Abenduaren 14an Bilbon etxebizitzaren negozioaren aurkako mobilizazio nazionala antolatu dute Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatuen Sareak. Ia 200 izan dira auziarekiko elkartasuna adierazi duten eragileak.
2024ko otsailean Astigarraga-Hernani tartea amaitu zutenean Abiadura Handiko Trena 2027an prest egongo zela aurreikusten zuen Eusko Jaurlaritzak. Orain Arkautiko lotunearen obren lizitazioari ekin dio Jaurlaritzak; Euskal Trenbide Sarea enpresaren esku utzi du, eta 2027an hasiko... [+]
82 urteko abeslari oriotarrak azken disko bikoitza kaleratu du, Gernikan 2023ko azaroaren 11n eskainitako kontzertuaren zuzenekoa. Eta horrekin bere ibilbideari amaiera eman diola iragarri du.
2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]
Bihotzean ditudan oroitzapenik politenetakoak dira. Euskal Filologia egiten ari nintzen garai hartan, eta Arbizuko elkarte batera joan ginen Ruper Ordorikaren kontzertu batera. Han zeuden Rikardo Arregi Diaz de Heredia eta Juanjo Olasagarre. Ez nintzen Arregiri esatera ausartu... [+]
Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]
