Bero-beroan


2021eko uztailaren 19an

Espainia eta torturaren gaia Nazio Batuen Erakundean

Datorren martxoaren 15ean, Theo Van Boven Nazio Batuen Erakundearen torturari buruzko kontalari bereziak, Espainian duela hilabete gutxi egin zuen bisitaren berri emango du NBEren Giza Eskubideen Batzordean. Egindako txostenean, atxilotuekiko inkomunikazio garaia «tratu krudel eta ankertzat» jotzen du. Begiak estaltzea edo kaputxa jartzea debekatu beharko litzatekeela dio, eta honek torturatu ahal izateko egoera sortzen duela azpimarratzen du. Atxilotuek lehen unetik abokatua edota medikua hautatzeko eskubidea dutela ere zehazten du. Euskal presoen sakabanaketa ere aipatzen du txostenean eta honek preso eta senideen bizitza zailtzen duela. ETAren jardueraz ere mintzo da Van Boven eta bere jarduera salatzeaz gain, espainiar asko izuturik bizi dela adierazten du. Txostenaren filtrazioa Efe agentziak aurreratu du. Tortura salaketak, bestalde, ez dira eten eta Cuencako polizi operazioaren ondorioz atxilotutako Gorka Vidal, Irkus Badillo eta Beñat Berraondok Guardia Zibilaren eskuetan jasandako torturak salatu dituzte.



2003an Ertzaintzan %10eko lan hutsegitea izan zen

2003. urtean Ertzaintzan %10 inguruko lan hutsegitea izan zen El Pais egunkariaren arabera. Egunkari madrildarrak Barne Sailak oraindik ezagutzera eman bako txosten bateko datuak erabili dituela dio. Lan hutsegite txikiena urtarrilean izan zen, %9,2koa, eta handiena maiatzean, %20,5ekoa.


Elkarrik elkarrizketaren aldeko 100.000 sinadura lortu ditu Hegoaldean

Aspaldi ari da Elkarri elkarrizketaren aldeko sinadurak biltzen eta joan den asteburuan 100.000 sinadurara iristeko falta zitzaizkion 30.000 lortu zituen Hego Euskal Herriko 130 herrietan jarritako 550 mahaietan. Langintzan horretan 2.000 Elkarrizale aritu ziren, gizarte mugimenduak adierazi duenez. Sinadura hauekin, hauteskundeen ondoren Elkarrik alderdi guztiez osatua egongo den elkarrizketa mahaia osatzea eskatuko die Eusko Legebiltzarrari eta Nafarroako Foru Legebiltzarrari, herri ekimena erabiliz egingo den lege proposamenaren bidez.


Igandearen zain, azken txanpan

Hauteskunde egunerako azken txanpan, kanpainak abiada hartu duela esan liteke, nahiz eta honek ez duen zerikusirik Gasteiz eta Iruñeko legebiltzarrak edota udal hauteskundeetan izan ohi den zalapartarekin. Ezaguna da Espainiako hauteskunde orokorrek ez dutela halako sukarrik eragiten euskal gizartean, baina bestetik, oraingoan ere badira nahiko berezitasun termometroak gisako beste hauteskunde batzuetan baino gorago egin dezan. Igandeko emaitzen zain, inkestak daude indarrean: PPk gero eta zailagoa bide du gehiengo osoa; PSOEk gora nabarmen, baina seguruenik lau urtera begira geratuko da; EAJk bereari eutsi; Nafarroa Baik bere eserlekua ere lortuko bide du; EA larri berearekin; Aralar-Zutik bat amesten; eta Ezker Batua orain arte bezala. Bergarako proposamenaren ingurukoek ere eserleku gabe, bistan da, baina guztiek kontatutako dituzte modu berezian legez baliogabeen artean kontatuko diren botoak.


Erriberrin euskara bizi zela baieztatu du XVI. mendeko eskuizkribu batek

anjel jimenez biurrun ikertzaileak aurkitu du 1574. urteko eskuizkribua. Pedro Ezpeleta jaunaren zerbitzariak, Beltran Garrizek, Erriberriko plazan bandoa irakurri zuen euskaraz. Bere nagusiaren ukuiluan behorrak zituenak haien bila joateko zioen bandoak. Zerbitzaria ez zen pregoilari ofiziala eta plazan irakurri zuena pergaminoan jaso zuen notarioak, gero kontuak eskatzeko. Kontua da dokumentu horrek erakusten duela XVI. mendearen erdialdean erriberritarrek euskara erabiltzen zutela eguneroko jardunean eta ez, orain arte uste izan den bezala, talde txikietan eta espazio pribatuetan soilik.


Hezkuntza sailburua eta «Eskolak euskaldundu behar du» ekimena

Martxoaren 3an elkartu ziren EHE, IA, LAB, Sortzen-Ikasbatuaz, AEK eta Euskal Herriak Bere Eskola taldeetako ordezkariak EAEko Hezkuntza sailburu (Anjeles Iztueta) eta sailburuordearekin (Abel Ariznabarreta). Hezkuntza sistemak euskaraz dakiten haurrak izateko neurriak hartzeko eskatu zuen taldeak. Oraingo hezkuntza eredua gainditu behar dela gaineratu zuten. Iztuetak sistema bera indartzeko asmoa agertu zuen.


Euskaraz mintzatzeko txartela

Elgoibarko udaleko euskara sailak Izarra kultur elkartearen eta herriko euskaltegien laguntzaz euskara ikasle txartela ekimena jarri du abian ekainera arte. Euskara ikasita gero erabiltzea lan nekeza izaten dela jakinda, herriko 70 dendarik hartu du konpromisoa zeregin horretan euskaldunberriei laguntzeko. Hogei ikaslek jada txartela erabiliko dute dendetan eta puntuak lortzen joango dira dendariekin euskaraz izandako elkarrizketen konplexutasunaren arabera.


Norbanakoaren konpromisoak

29 konpromisoko zerrenda aurkeztu du Kontseiluak herritarrei zuzendua. Euskaldunentzat zein erdaldunentzat prestatu du zerrenda eta herritar anonimoarentzat pizgarri izango delakoan ospe edo prestigioko jendearengana joko dute konpromiso eske. Hona konpromiso zerrendako lehenengoak: «Euskara ikasiko dut», «Euskara maila hobetuko dut», «Euskara erabiliko dut», «Lehen hitza euskaraz egingo dut edozein erakunde, elkarte edo enpresetan».


Azkenak
2025-01-28 | Julene Flamarique
Nafarroako Emakume Gazteen kontrako Sexu Indarkeriari buruzko I. Azterketa
Erradikalizatzen ari den matxismoari aurre egiteko fokua gizonengan jartzea proposatu dute

Sexu-erasotzaile gehienak biktimaren inguru sozialekoak direla eta “kaleko bortxatzaile mamuaren ideiatik” aldendu beharra dagoela nabarmendu du Nafarroako Emakume Gazteen kontrako Sexu Indarkeriari buruzko I. Azterketak. Ikerketak gazteengan jarri du arreta,... [+]


2025-01-28 | Leire Ibar
La Cumbre Donostiako Udalaren esku uzteko eskatu dute elkarte memorialistek

Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]


DeepSeek
Txinari inbidia: gerra komertzialak adimen artifiziala du izena

ChatGPT ez da dagoeneko "hainbesterako". Lehiakide biziago, eskuragarriago eta merkeago bat jarri zaio parean AEBetako eta mundu mailako liderrari: enpresa txinatar baten eskutik ikusi du argia DeepSeekek. Dantzan jarri da mundua, eta ez espresuki onerako. Mikrotxipen... [+]


2025-01-28 | Leire Ibar
Greba mugagabea hasiko dute Guardianeko langileek

Laudioko lantegiko zuzendaritzak astelehen honetan jakinarazi dio enpresa batzordeari behin betiko itxiko duela enpresa. Urtarrilaren 29an abiatuko dute ixteko prozesua. Egun berean egingo dute elkarretaratzea langileek eta ostegunean hasiko dute greba.


2025-01-28 | Julene Flamarique
Turismoaren erregulazioa Baztanen: ostatuak kontrolatzeko plana onartu dute

Plan berriak Baztango bailara lau zonalde historikoetan bereiztea proposatzen du. Ostatu turistiko berriak irekitzeko araudia ere hartuko du bere gain, definitutako hiri iraunkortasun adierazleen araberakoa izango dena.


2025-01-28 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra baretzea ez da albiste ona batzuentzat

Duela hamar egun, urtarrilaren 18an, sinatu zen Txinako Kunming hirian Myanmarren agintean den Junta Militarraren eta Myanmarreko Nazio Aliantza Demokratikoaren Armada (MNDAA ingelesezko siglaz) matxinatuaren arteko su-etena. Ez da 2021eko estatu-kolpearen ondotik sututako gerra... [+]


2025-01-28 | Julene Flamarique
Autoeskolaz kanpo gidatzen ikasteko aukera planteatzen ari da Espainiako Gobernua, autoeskolak aurka

Eredu berriak ikasleek milaka euro aurreztea ekar lezake. Autoeskoletako irakasleek plana kritikatu eta errepideetan sor daitekeen arriskua mahaigaineratu dute. Neurri berriak “milaka irakasleren enplegua arriskuan jartzen duela” ohartarazi dute.


Lanbide Heziketako praktikak arazo-iturri izaten ari dira

Sistema duala abian da ikasturte honetan Hego Euskal Herriko Lanbide Heziketan, eta eredugarri saldu duten arren, arazotsua izaten ari da hainbat zentrotan: ikasle guztiek derrigorrezko praktikak egin ditzaten enpresak bilatzen “gorriak pasatzen ari dira” irakasleak,... [+]


Justizia feminista garatzeko beharra aldarrikatu du Emakumeen Mundu Martxak

Euskal Herriko Emakumeen Mundu Martxak indarkeria matxistari buruzko jardunaldiak egin ditu asteburuan Atarrabian. Sistema judiziala jarri dute ezbaian, justizia eta autodefentsa feministaren balioak aztertu dituzte.


2025-01-28 | UEU
Itsaso Bakedano Moreno
“Denok gara sexu-hezkuntzako erreferenteak”

"Sexu-hezkuntzaikasgeletatik haratago" ikastaroa emango du UEUrekin online Itsaso Bakedano Moreno (Baldorba, 1992) sexologoak. INCISEXeko Sexu-hezkuntza eta -aholkularitza masterra du, Biko Arloak-eko Training sexologia klinikoko formakuntza du eta Lanbide Heziketako... [+]


Bilboko Axel Hotelaren irregulartasunak salatu eta itxiera eskatu du EHGAMek

EHGAMek Axel hotelaren irregulartasunei jarritako helegitearen inguruko isiltasun administratiboaren ondoren, hotelaren itxiera eskatzen du eta hainbat eragileekin batera prentsaurrekoa eman dute.


Bretoierak hiztunen erdia galdu du sei urtean, azken ikerketaren arabera

Bretainian, bretoiera oso ondo edo nahiko ondo hitz egiten duten herritarrak %2,7 dira, 2018an baino hiru puntu gutxiago. 107.000 dira gaur egun. Hiztunak gazteagoak dira. Galo hiztunen kopuruak ere behera egin du, baina ez bretoierak bezainbesteko abiadan.


2025-01-28 | Estitxu Eizagirre
Urumeako Mendiak Aske
“Benetan behar duguna da aberastasun natural, kultural eta soziala errespetatuko dituen aldaketa ekonomiko eta soziala”

“Urumeako mendiak bizirik” herri-ekimenak jende andana elkartu du Hernaniko plazan. Mendi horietan egin nahi dituzten bi makroproiektu eolikoen berri eman du, ekarriko lituzketen kalteak azaldu ditu eta Urumea bailarako eta inguruetako herritar guztiei dei egin diete... [+]


Eguneraketa berriak daude