Arbitzan barrena
Elurte ederra azken hau! Elurte guztiak bezala zuria eta beltza era berean "elurre xurie delaik, beltza da". Zuria uzta urte ederra iragartzen duelako »"elur urte arto urte"» eta beltza... beltzarena larre-azienda duen edozeini galdetu behar »"elurrak hanka lotzen du".
Dena delako koloreko azienda duen edonor gorri dabil egun hauetan. Ahaztutako hotzak eta behetako sailak bezalaxe etxe-bueltako lurrak elurrak estalirik. Larreak ametsetan mandio, ganbazal, karrera, meta, zuhatza, belar-zulo, silo, bolak, ganbara, etxe-ordeko, eilor, borda... negua igarotzeko jasotako bazkak ederki miatuak izan dira. Zakutan eta fardotan kanpotik datozen jatenen dantza polita dabil.
Honelako neguak kopetekoan behar-eta argazkitan jasoak genituen. "Uste ez genuen mandoak ostikoa bota" eta solo eta soroak hutsik... Garai batean arbi-buru ederrez lepo izango ziren eta haiek majeraratzeko eskuak ospelduagatik azienda aseta, gozo-arraio.
Arbirik ez da ia ereiten egun. Litroka saltzen zen hazia eskuratzeko gorriak ikusiko dituzu. Baserri gutxi batzuetan besterik ez duzu topatuko betiko arbi gorri borobila. Erraz aurkituko duzun Herbeheretako arbi zuri luzanga geurean garatua, loretua zen elurtetarako, aziendarentzako eskastua, alegia.
Ehunka urtetan arbia (Brassica napus) geure elikaduraren oinarrietako bat izan zen, patata aziendari emateari utzi eta geu jaten hasi ginen arte. Neguzalea da arbia eta beroak usaindu ordurako garatzen da, gure gastronomiako gutizia ezkutuenetako bat emanez: arbi-gara, arbi-listo edo arbi-litsa. Udan azkarregi, abuztuaren erdialdea baino lehenago, ereinez gero zanbruak jotzen ditu eta usteldu, etxean probatua dut aurten eta arrazoi zuen bai Bedaioko Larrañetako Mariak... Arbi-burua usteltzen duen ontto honi aurre egiten asko laguntzen omen dio soroa karetzeak.
Bitamina, batez ere C, eta mineral ugari ditu arbiak eta bere zuntz aberastasunagatik libratze lanak errazten ditu eta hesteetako minbizia uxatzen du; beste minbizi askotatik babesteko Brassica jeneroko landare jendea jatearen onurak gero eta argiago azaltzen ari dira.
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.
"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]
Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten.
Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen.
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]
“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]
Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]
Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.