Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
astelehena 2024ko abenduaren 23an
Arnaldo Otegi: «EAJren helburua ez da gatazka gainditzea, beste estatus bat lortzea baizik»
- Eusko Legebiltzarrean bildu gara EAEko Sozialista Abertzalearen eledunarekin. Batasuneko mahaikide honen esanetan Batasuna Bergarako Proposamenarekin aurkeztuko da martxoko hauteskundeetara. Proposamena ez da martxoko hauteskundeetan bukatuko. Proposamenak gainontzeko alderdi abertzaleen onespena jaso ez arren, herri sektore askoren harrera beroa jaso duela eta aurrerantzean indarrean izango dela adierazi digu. Arnaldo Otegiren hitzetan »hitz baikorrak beti ere», gatazka politikoaren parametroak aldatzeko, lehenik nazio ordezkaritza bat osatu beharra dago eta ondoren Espainia eta Frantziako Estatuekin hitz egin.
Arnaldo Otegiren senitarteko gehiena sozialista izan da. Amaren aldetiko osabak, eibartarrak, UGT eta PSOEkoak izan ziren hil arteraino: «Euskal Herria oso anitza dela esaten da. Nik oso familia anitza izan dut eta badut. Nire familiako giro politikoa abertzalea izan bada ere, giro errepublikarra eta sozialista bizi izan dut nagusiki» adierazi digu elgoibartar honek.
Batasuna legez kanpo geratu den arren, azken urte honetan inoiz baino gehiago ikusi izan dugu hedabideetan. Politikari buruzko programaz gainera, ETB2ko Carlos Soberaren La gran evasión edota Oscar Terolen Vaya semanitan. Harridura hein bat azaldu diogu: «Guk halako programetara joateko zalantzak izaten ditugu. Zenbaitek diotenez, programa horietan asko dugu galtzeko eta gutxi irabazteko. Baina ezker abertzalea une honetan dagoen bezala izanda, ezin ditugu gure iritziak plazaratzeko aukerak galdu».
Eroso moldatzen ote den galdetu diogu: «Holako programetan ez naiz eroso sentitzen, hasieran behintzat. Ez nago giro horretan eta gauza friboloez mintzatzera ohituta. Onartuta daukat, baina ez dakit zein neurrian. Euskal Herrian ere mundu hori badago hein batean eta gu ere ez gara horren ezberdinak, ezta? Izan ere, telebista zenbat ikusten den ohartu naiz eta zeharo harrituta nago. Ni hainbeste azaldu baino lehen uste nuen jendeak askoz gutxiago ikusten zituela bai politikari buruzko programak bai programa fribolo horiek. La gran evasión delakoa zenbat jendek ikusi zuen konturatu ondoren txunditua geratu nintzen».
Batasuna legez kanpo geratu den arren, azken urte honetan inoiz baino gehiago ikusi izan dugu hedabideetan. Politikari buruzko programaz gainera, ETB2ko Carlos Soberaren La gran evasión edota Oscar Terolen Vaya semanitan. Harridura hein bat azaldu diogu: «Guk halako programetara joateko zalantzak izaten ditugu. Zenbaitek diotenez, programa horietan asko dugu galtzeko eta gutxi irabazteko. Baina ezker abertzalea une honetan dagoen bezala izanda, ezin ditugu gure iritziak plazaratzeko aukerak galdu».
Eroso moldatzen ote den galdetu diogu: «Holako programetan ez naiz eroso sentitzen, hasieran behintzat. Ez nago giro horretan eta gauza friboloez mintzatzera ohituta. Onartuta daukat, baina ez dakit zein neurrian. Euskal Herrian ere mundu hori badago hein batean eta gu ere ez gara horren ezberdinak, ezta? Izan ere, telebista zenbat ikusten den ohartu naiz eta zeharo harrituta nago. Ni hainbeste azaldu baino lehen uste nuen jendeak askoz gutxiago ikusten zituela bai politikari buruzko programak bai programa fribolo horiek. La gran evasión delakoa zenbat jendek ikusi zuen konturatu ondoren txunditua geratu nintzen».
Xibertako bilera eta Bergarako proposamenaren artean 25 urte joan dira. Zuek Xibertako elkarrizketa EAJren iruzurra izan zela esan izan duzue. Zerbaitetan aldatu al da EAJ harrez gero?
Gure manifestazio askotan EAJren aurkako traidore leloa entzuten dut, baina ez dut uste EAJk inoiz ezer traizionatu duenik, EAJ anbiguotasunean mugitzen den alderdi bat da, estatuan eroso egotea bilatu du beti. Independentziari ez dio traiziorik egiten, ez delako independentista. Salbuespenen bat kenduta-edo, Luis Arana Goiriren episodioa, kasu. Gainontzekoan, EAJ da EAJ dena, eta puntu. Horrekin bizi behar dugu. Zertan aldatu den? Gauza batean aldatu behar izan du bederen. 1998ko Lizarra-Garaziko Akordioa mugarria izaki EAJ kontzientea da estatutuaren ideia ezin dela gehiago ‘saldu’ herri honetan. Guk EAJ behartu egin dugu mahai gainean beste zerbait jartzera. Beste gauza bat da beste zerbait horrek gauzak aldatzeko balioko duen edo ez. Egun EAJk beste behar bat dauka behintzat, beste zerbait ‘saldu’ beharra dauka. Borondaterik al dauka ordea? Gure ustez, oraingoz ez dauka asmo argirik markoa aldatzeko eta gatazka gainditzeko.
Ezker abertzalea, berriz, zer bilakatu da Xibertatik gaurko egunera?
25 urte hauetan ezker abertzaleak, denok bezala, erru handiak eta akats handiak izan ditu. Baina, funtsean, ezker abertzaleari gauza bat onetsi behar zaio: orduan diseinatu zen trantsizioa garaitu egin dugula; Euskal Herriak garaitu egin du trantsizioa. Eta orduan bezala, guk gaur egun berriz ere aukera bat jarri dugu mahai gainean: Bergarako Proposamena. Bien bitartean, ezker abertzalea oso jipoitua edo kolpatua izan da. Zentzu batean, hau boxeo konbate bat da. Estatuak uste zuen ezker abertzalea lehen roundean nokeatuko zuela, eta gure ustez 11. roundean gaude. Irabazteko ate bat irekita dago.
Begira diezaiogun Euskal Herriaren proiektu nazionala delakoari. Demagun EAJk ez duela egin nahi eta ezker abertzalea nokeatuta dagoela.
Kolpatuak izanda ere eraikuntzan urrats oso handiak eman ditugu...
...baina EAJ eta ezker abertzalearen arteko lehia tarteko izanda ere.
Guk askotan EAJk ez duela eraikuntza nazionalean sinesten esaten dugu, eta neuri ez zait gustatzen politikagintzan karnetak ematea. Eztabaida horrek ez du irtenbiderik. Haiek berearekin eta gu geurearekin gelditzen baikara. Politikan soluziobiderik gabeko eztabaidak pizteak ez du ezertarako balio. Datu objektiboak baldin badaude ere, azkenean datuok subjektibotasunaren menpe gelditzen dira. Herri honek azken hamarkada honetan urrats garrantzitsuak eman ditu zentzu askotan. Autodeterminazioaren gaian bereziki, eta lurraldetasunaren nahiz estrategia nazionalaren inguruan urrats handiak ere eman ditugu. Guk kontzientzia piztu dugu eta politika ez dela bakarrik makro-politikatik egiten ere zabaldu dugu. Herri honetan esperientzia handia dago herri mugimenduetan, oso aberasgarria, eta hori gabe ezin da Euskal Herria eraiki. Ordea, sektore horiek alderdi politikoen arteko adostasuna eskatzen dute; adostasun hori ez lortzea kaltegarria da guretzat.
Ibarretxe Plana hizpide orain: «Alde onak ditu baina ez du irtenbiderik ekarriko» esan duzue. Zein dira alde onak?
Lehenik eta behin, testuingurua ona dela diogu: ziklo politiko berri batean gaude, lehenengo trantsizioa garaitu zen eta proposamena une onean dator. Bigarrenik, funtsean, erabiltzen dituen terminoak guk urte luzeetan erabilitakoak dira. Autodeterminazioa, adibidez.
Zein da bere akatsa?
Betikoa. Planari helburu bat markatu zaio: Estatuarekin itun bat sinatzea EAEko hiru lurraldeak estatuaren barnean kokatzeko. Aldiz, batzuentzat proiektu bezala legitimoa izan badaiteke ere, guretzat garaia da Estatuarekin beste mota bateko negoziazio bat egiteko. Guretzat lehen etapan Estatuak Euskal Herria errekonozitu behar du. Errekonozitzen duenean zilegia izango da bakoitzak bere proiektu politikoa agertzea. Guretzat lehentasuna gatazka gainditzeko akordioa lortzea da.
Oro har hartuta, zuen jarreran ez al dago kontraesanen bat ezker abertzalearen diskurtso historikoari begiratuz gero?
Ez dut uste. Lehen EAJ noraino mugitu den aipatu dut. Guk EAJ mugiarazi dugu eskaintza berri bat egitera eta eskaintza berri horretan ezker abertzalearen proposamenak bere egin behar izan ditu, neurri batean. Horretan funtsezko puntu bat herri kontsulta da. Baina, hori guztia ontzat emanda ere, EAJren helburua ez da gatazka gainditzea, beste estatus bat lortzea baizik, eta guretzat hor dago akatsa. Guk horregatik diogu ez dela unea nork bere proiektua mahai gainean jartzeko, aitzitik, esate baterako, EBk federakuntza asimetrikoa planteatzen du, eta ematen du autodeterminazio eskubidea errekonozitua daukagun fase batean gaudela, non alderdi bakoitzak bere proiektua aurkezten duen herriak erabakitzeko. Bada ez. Ez gaude horretan! Hori jauzi handiegia egitea da. Euskaldunok lehenik erabakitzeko esparrua berreskuratu behar dugu eta horretarako denon plana egin behar da. Elkarrizketaren bitartez lehenik, gero etorriko dira planak eta eredu trantsitorioak eta instituzionalak. Hori da guk Ibarretxeren planari ikusten diogun akats handiena.
Planaren alternatibari osoko zuzenketa aurkeztu diozue. Legebiltzarreko Mahaiak atzera bota du, EBren kontrako botoa tarteko. Zer iritzi duzu?
Mahaiaren erabakiak harritu egin gaitu. Abagune inportante batean baldin gaude, afera ez da arauzko trikimailu baten inguruan eztabaida piztea, emendakina orokorra den eta ez dakit zer esatea. Ez gaude horretan. Hemen eztabaida bat ireki da eta guk hor izan nahi dugu geure ideiekin. Arauak esaten duenak garrantzia gutxikoa izan beharko luke uneon.
EBren jarrerak harritu gaitu. Gobernu honek plan bat aurkeztu du, arazoa konpontzeko balio duelakoan, eta aldi berean, Gobernu kide batek, EBk, gure proposamenari emendakin bat jartzen dio. Horrek zerbaitek huts egiten duela agerian utzi du, errotik huts egin ere. Nola daiteke Gobernuak eztabaida irekitzea eta Gobernu kide batek eztabaida horretan beste jarrera bat hartzea? Harritzekoa da gero! Ez da serioa. Konponketarako plan bat adostua balitz ez litzateke holakorik gertatuko. Ibarretxe Planean nolabaiteko inprobisazio bat dagoela ageri da.
EBren jarrerak harritu gaitu. Gobernu honek plan bat aurkeztu du, arazoa konpontzeko balio duelakoan, eta aldi berean, Gobernu kide batek, EBk, gure proposamenari emendakin bat jartzen dio. Horrek zerbaitek huts egiten duela agerian utzi du, errotik huts egin ere. Nola daiteke Gobernuak eztabaida irekitzea eta Gobernu kide batek eztabaida horretan beste jarrera bat hartzea? Harritzekoa da gero! Ez da serioa. Konponketarako plan bat adostua balitz ez litzateke holakorik gertatuko. Ibarretxe Planean nolabaiteko inprobisazio bat dagoela ageri da.
Bergarako Proposamena martxoko hauteskundeetara begira aurkeztu zenuten: «Estatuarekin negoziatzea autodeterminazioa helburu». Xibertako bilera historikoa hauteskundeei begira egin zen eta huts egin zuen. Bergarako Proposamenak ere testuinguru horretan eginda, zaila zirudien aurrera egitea. Ez al dago ahultasun puntu bat proposamenean?
Batzuen esanetan Bergarako Proposamena taktikoki egin dugu «Ezker abertzaleak zentralitate politikoa lortzeko dela» esan dute, baita «jarrera politiko ahul batean gaudelako» esan ere. Guk azken hauteskundeetan ez ginela ahulduta atera gogoratu nahi dugu, 150.000 boto lortu genuen. Orduan, fase horrek malgutasun gehiagorekin jokatzea permititu digu une honetan. Bergarako Proposamena hauteskunde garaian egin dugu aukera genuelako. Azken 25 urteetan nork hitz egin du herri honen izenean gatazka gainditzeko Estatuarekin? Historian oso gutxi izan dira Estatuarekin hitz egiteko aukerak. Gertatu den bakoitzean euskaldunok ez dugu izan ordezkaritza nazional demokratiko bat hitz egiteko. Horren beharrean, ezker abertzaleak Xibertan proposamen bat egin zuen, eta egun berriz Bergarako Proposamena. EAJk uko egin zion orduan. Oraingo hau bigarren aukera bat da. Lizarrako Akordioak gauza bera planteatzen zuen. Hau da, hitz egin dezagun Estatuarekin elkarrekin. Hauteskunde hauek sekulako aukera ematen zuten lau herrialdeetako ordezkaritza nazional demokratiko bat osatzeko.
Konstituzionalistak kanpo beti ere...
Badakigu. Badakigu ez dela herri osoa, baina guk lehenik ezagutu nahi dugu lau herrialdeetan zenbat garen autodeterminazioaren ariketaren alde. Proposamena zentzu elektoralean egin dugu baina berbera egingo dugu hauteskundeen ondorenean. Orduan ez du edukiko kutsu elektoralik, ez baitira hauteskundeak izango. Edo bai? Europako hauteskundeak etorriko dira aurki. Beraz, Estatuarekin hitz egiteko autodeterminazioaren ariketaren alde gaudenok bat egin behar dugu. Bergarako Proposamena serioa eta sakona da, eta guk mantenduko dugu.
Proposamena Estatua mugitzeko helburuz egin zenuten, baina Estatua tinko dago, antza. Europa aipatu duzu. Batasuna legez kanpo utzi zuen Estatuak. Eusko Jaurlaritzak helegitea aurkeztu zuen Estrasburgon eta, forma akatsa medio, atzera bota dute. Zer balorazioa egiten duzu horretaz?
Gure kontrako oso gauza larriak esan ziren guk helegitea aurkeztearen aurka bozkatu genuelako. Orduan ohiko zartagailua erabili zuten: Batasunak PP eta PSOErekin bat egin du. Guk geure arrazoia azaldu genuen. Eusko Jaurlaritzak ezin du helegitea jarri ez delako aproposa horretarako. Itxurakeria izan zen, askotan bezala. Gure egoitzen itxiera garaia zen eta Gobernuak itxura bat eman behar izan zuen. Hau guztia PPrentzako oxigeno baloi bat izan da, Estrasburgok arrazoia eman diela esan du PPk. Ez da egia. Baina baliatu dute.
Estatuak indar handia du, beti eduki du, baina ez dago indartsu. Uneon, ahultasuna estrategiko batean aurkitzen da. Eta batez ere PPk Estatua kudeatzen duelako. PPk badaki Estatuaren eredua zalantzan dagoela berriz ere. Eta hori baliatu behar dugu, eta baliatu nahi dugulako ari da horren bortizki. PPk badaki Euskal Herrian eta Katalunian Estatu honen eredua aldatzeko asmoak daudela, eta Euskal Herrian dagoeneko ibilbide bat egin dugula, bereziki Lizarraz geroztik. Ez dago estatu eredu berririk Euskal Herriari autodeterminazio eskubidea onartu gabe. Estatua kontziente da horretaz, eta Ibarretxe Plana arazo dela badio ere, plana berez ez da arazoa. Arazoa autodeterminazioa onartzea da. Arazoa Estatuarentzat herri kontsulta egitea da. Horregatik herri kontsultari berebiziko garrantzia ematen diogu.
Estatuak indar handia du, beti eduki du, baina ez dago indartsu. Uneon, ahultasuna estrategiko batean aurkitzen da. Eta batez ere PPk Estatua kudeatzen duelako. PPk badaki Estatuaren eredua zalantzan dagoela berriz ere. Eta hori baliatu behar dugu, eta baliatu nahi dugulako ari da horren bortizki. PPk badaki Euskal Herrian eta Katalunian Estatu honen eredua aldatzeko asmoak daudela, eta Euskal Herrian dagoeneko ibilbide bat egin dugula, bereziki Lizarraz geroztik. Ez dago estatu eredu berririk Euskal Herriari autodeterminazio eskubidea onartu gabe. Estatua kontziente da horretaz, eta Ibarretxe Plana arazo dela badio ere, plana berez ez da arazoa. Arazoa autodeterminazioa onartzea da. Arazoa Estatuarentzat herri kontsulta egitea da. Horregatik herri kontsultari berebiziko garrantzia ematen diogu.
Bergarako Proposamena egin ondoren egoera politikoa hobetu al da. Eztabaida politikoaren parametroak aldatzeko balio izan al du proposamenak?
Bai. Guk aspektu positiboak eta negatiboak ikusi ditugu, beti bezala. Positiboen artean proposamenarekiko gehiengo sindikalaren eta hainbat eragileen aldeko jarrera dago. Sektore hauek proposamena baliatzeko aukera dagoela diote eta guretzat hori hautematea funtsezkoa da. Politikak interes zintzoak eta miserableak ditu ordea, eta faktore negatiboak ere badaude. Aukera hau zabaltzean batzuek bere esparru elektoralak eta interes propioak gorde egin nahi izan dituzte. Alabaina, eztabaida politikoa beste parametro batzuetan jartzea lortu dugu, aukera hau ez da martxoaren 14an itxiko. Guk ordezkaritza bat osatu nahi dugu Estatuarekin hitz egiteko, berau osatzeak gatazka irtenbiderako plano batean jarriko luke.
Batasuna berriz ere hauteskundeetan aurkezteko aukerarik gabe dago. Nola aurreikusten dituzu hauteskundeak?
Egoera honetan bizitzera behartu gaituzte. Beste alderdiek egoera hau kudeatzen ari dira berau normala izango balitz bezala. Herri honetan badago alderdi bat legez kanpo eta milaka herritarren eskubide zibilak ukatuak daude. Joan den hauteskundeetan ez zen herriaren borondate osoa onartu. Egoera hori demokraziaren aurkakoa da eta besteek politika egiten dute ezer gertatu ez balitz bezala. Gu egoera guztiz antidemokratiko batean gaude, eta hala ere, apustu eraikitzaile bat aurkeztu dugu. Martxoaren 14an bozkatzeko aukera bilatu nahi dugu, gure aldeko boto-papera egoera politikoa konpontzearen alde jarriko dugu, hau da, autodeterminazioaren alde. Azken funtsean, gure aldeko botoa ez da Batasunarena izango, Bergarako Proposamenari babesa emateko baizik, «ni ez naiz espainola» esateko. Autodeterminazioa nahi dut eta Estatuarekin horretaz hitz egin nahi dut.
Nafarroa Bai plataformarekin negoziatzen aritu zarete. Adibidez, nolakoa izan da Aralarrekin harremana Nafarroan?
Oso zaila da zatiketa bat eman ondoren ahalik eta modu objektiboenean hitz egitea. Guk Aralarri kritika oso zorrotza egin diogu, gehienbat bere garaian eztabaida batean parte hartu zuelako, eta bere tesiek lortu zuten babesa lortuta alde egin zuelako. Jokamolde horrek politikagintzari eta herri honi ez dio inongo mesederik egiten.
Hauteskundeei begira Nafarroa Bai-ren kasuan harritu gaituena da, Nafarroako abertzaleen %85en botoa ezker abertzalearena izanda, Aralarrek EAJri beto gaitasuna utzi izana gurekin akordio bat lortzeko orduan. Nafarroan akordiorako aukera bazegoen, baina, zoritxarrez, azken bileran EAJk eta EAk beto ahalmen osoa erabili zuten. Eta EAJk Nafarroan bizpahiru mila boto ditu, EAJ ez da ezer Nafarroan. Guk Aralarri esan genion: «Nafarroako boto abertzale gehienak zuen eta gure artean banatuta daude, garrantzitsuena ezkerreko boto abertzalea biltzea da». Zoritxarrez ez da horrela izan, beraz haiek balora dezaten.
Hauteskundeei begira Nafarroa Bai-ren kasuan harritu gaituena da, Nafarroako abertzaleen %85en botoa ezker abertzalearena izanda, Aralarrek EAJri beto gaitasuna utzi izana gurekin akordio bat lortzeko orduan. Nafarroan akordiorako aukera bazegoen, baina, zoritxarrez, azken bileran EAJk eta EAk beto ahalmen osoa erabili zuten. Eta EAJk Nafarroan bizpahiru mila boto ditu, EAJ ez da ezer Nafarroan. Guk Aralarri esan genion: «Nafarroako boto abertzale gehienak zuen eta gure artean banatuta daude, garrantzitsuena ezkerreko boto abertzalea biltzea da». Zoritxarrez ez da horrela izan, beraz haiek balora dezaten.
EA, Aralar, Zutik eta Batzarre-ren artean ezker abertzalearen moduko alternatiba gauzatzeko aukera ikusten al duzu?
Herri honen historian esperientzia horiek porrot egin dute. Historikoki gertatu da eta gertatuko da. Jende guztiak etorkizunean ezker abertzale sendo bat egon behar dela errekonozitzen du eta hori sektore ezberdinen artean eman beharko dela. Artean, ezker abertzalean zatiketa bat eman da, baina ez dago «ezker abertzalerik» gabeko ezker abertzalea. Hasteko, Batzarre ez da abertzalea, ezkerrekoa da. Nafarroan mantentzen duen diskurtsoa oso kaltegarria da abertzaleentzat. Ni ez naiz baskista, ez naiz euskaldunen aldekoa, ni euskalduna naiz. Nafarroako eskuinak bere borroka ideologikoaren bitartez sortu dituen konplexu guztien gama Batzarren dago. Ez dut uste halako parametroetan ezker abertzalearen moduko bat sortu daitekeenik.
Batasunaren diskurtsoan ñabardurak azaldu dira azken urte honetan. ENAMen horrelako ñabardurak ematen ari al dira?
Uste dut baietz. Gu printzipioetan irmo mantenduko gara, baina soluziobideetan malguak izango gara. Zoritxarrez, herri honek badu gaixotasun kroniko bat, sektarismoaren gaixotasuna, banderizoen edo bandokideen gaitza. Agian gatazkak berak halako sentimenduak sortzen ditu, egoera oso polarizatua dagoelako eta bakoitzak bere sufrikarioa oso barneratua daramalako. Horrek guztiak denok egiten ditugun azterketak muturretara eramaten ditu. Normala izan daiteke, baina hori gainditzeko esfortzu handiago bat egin beharko genuke denok. Guk onartu behar dugu ez dugula arrazoia ehuneko ehunean, eta EAJk ere ez. Inork ez du arrazoi osoa. Beraz, ea ahalegin hori komunean egiten dugun denon azterketak bide berean jartzeko.
Bide horretan ETAren indarkeriaren estrategia amaitu ote daiteke?
ETAren borrokaren apologia handiena egiten duena Jose Maria Aznar da, bide politiko guztiak ixten baititu. Bien bitartean, herri honetako sektore historiko batzuek gure herri eskubideak lortzeko borroka armatua sostengatzen dute. Guk Bergarako Proposamena egin dugu. Eta aldi berean, ETAren aldetik ez dagoela ahalegin itsu bat borroka armatua mitifikatzeko eta mantentzeko baieztatu dugu. Gure historian badago joera politiko armatu bat eta berau gainditzeko baldintzak sortu beharra dago. Lizarran sortu ziren. Ezker abertzalearen ardura ez da ETArekin bukatzea, jokaleku alternatibo baterako baldintzak sortzea baizik. Lehenik borondatea behar da, bigarrenik elkarrizketa, hirugarrenik akordioa eta laugarrenik, euskaldunok erabakitzen ditugun hitzarmenak errespetatuak izan daitezen bermatzea. ETAren izatea hor kokatzen da. Badaude euskaldunon eskubideak errespetatzen ez dituzten bi estatu.
Nazio Eztabaidaguneak lagundu dezake alternatiba edo jokaleku hori gauzatzen? Nola baloratzen duzu ekimena?
Nazio Eztabadaidagunea ezker abertzalea baino gehiago da. EAko sektoreak daude, ABkoak, Aralarren kideek ere parte hartzen dute norbanako gisa, eta sindikalgintzako sektore batzuk ere badaude. Emaitza onak emango dituen ekimen bat da. Esperantza osoa daukat, baina ez mirakuluak egingo dituelako, baizik eta gutxienez esparru zabal batean nazio eraikuntzaz eta gatazka gainditzeaz hitz egiten ari garelako.
Anartean, ezker abertzaleari mahai gainean bere alternatiba jartzea eskatzen zaio behin eta berriz.
Eta guk gure historian pila bat alternatiba jarri dugula esaten dugu. Baina kontua ez da geurea jartzea, guk gurea landu eta aurkeztuko dugu. Guk ahalik eta konpartituena izatea nahi dugu, herria eraiki nahi dugu egunero lanean ari direnekin: kultura, euskara eta sindikalgintzan ari direnekin. Lehenik horiekin nahi ditugu gure hausnarketak konpartitu, bestela berriz ere, kapelatik beste untxi bat aterako dugu. Beste prentsaurreko bat emango dugu eta beste alternatiba bat aurkeztuko: hamaikagarrena. Zertarako balioko du, ordea?
«Agian hobe EAJn agintzen dutenekin hitz egitea, ezta?»
Nola baloratzen duzu EAJko EBBko presidentea Josu Jon Imaz izatea?
Zerbait apurtu al da EAJ eta Batasunaren artean?
Joseba Egibarren aliatu txarrak izan zarete, antza.
Ez al zaizu hala ere, Egibar kexatu?
Josu Jon Imazekin pertsonalizatu egiten dugula esaten zaigu. Baina guk Imazi buruz esandakoak bere atzean daudenak ikusita esaten ditugu, nork bozkatu eta babestu duen ikusi ondoren. Eta argi dago, Ardanza eta Atutxaren aldeko sektoreek egin dute Imazen alde, eta guk badakigu horien parametroak zein diren. Guretzat babes horiek ez dira onak, sektore horiek PSOErekin aliantza nahi dute. EAJk beste zuzendaritza bat du orain.
Zerbait apurtu al da EAJ eta Batasunaren artean?
Joseba Egibar eta bere inguruko batzuk EBBn geratu arren, lehen genuen solaskidetza desagertu egin da. Eta hori txarra da. Urte askotako elkarrizketak konfiantza sortzen du, ezagutzen gara. Batzuen artean politikatik haratago doan harreman bat landu dugu eta hori desagertu da. Baina, agian hobe agintzen dutenekin hitz egitea, ezta? Orain harremana edo akordioa zailagoa izango da, baina baldin badago ez da Lizarra-Garazin bezala gertatuko. Agian. Agian ere baikorregi ari naiz.
Joseba Egibarren aliatu txarrak izan zarete, antza.
Egibar eta Gorka Agirrerekin harremana dugu. Eta gure inguruko batzuek ni eta beste batzuk publikoki kritikatu gaituzte Egibarren alde izan dugun jarrerarengatik. Gure kezka Imazen babesleak garaile ateratzea zen. Baina horrek ez du esan nahi Egibarrekin akordioa lortuko genuenik. Egibar EBBn izan da eta ez dugu akordiorik lortu. Baina Egibar ez bada garaile atera ez da gu aliatu txarrak izan garelako, jeltzale gehienek Imazen aldeko botoa eman dutelako baizik.
Ez al zaizu hala ere, Egibar kexatu?
Ez (irriak). Dena oso erlatiboa da. Adibidez, Xabier Arzalluz ezker abertzalearekin harremanak landu dituen gizona izan da urte luzetan. Baina Arzalluzek, EBBko lehendakari gisa, Felipe Gonzalez eta Aznarrekin itunak egin ditu. Hori da Arzalluz. Orain badirudi jeltzale batzuk konturatu direla daukaten alderdi motaz. Alderdi hori Arzalluz, Egibar, Ibarretxe eta Imazen emaitza bat. Beraz, ez ditzagun gauzak bere testuingurutik atera.
ETA eta Carod-Rovira
Josep Lluis Carod-Rovirak ETArekin bildu dela publikoki onartzea txalotzen dut, haize freskoa ekarri du. Conseiller en Cap kargua utzi zuenean diskurtso oso duina eta indartsua egin zuen, argi eta garbi defendatu zituen bere printzipioak. Holako diskurtsoak eskas ditugu Euskal Herriko politikan, batez ere instituzioak kudeatzen dituzten ahotsean. ETA eta Carod-Roviraren arteko akordiorik izan ez bada ere, kataluniar herriari onena opa diot, Carod-Rovirari »eta ERCri», egin duen bidea egokia dela esan nahi diot.
Bitxia da. Guztiek txalotu dute bere jarrera, EAJk eta EAk barne. Beraz, aplika diezaioten beren buruari. Harrigarria baita ETArekin biltzea onartzea eta ezker abertzalearekin ez hitz egitea ETAz gauza zehatz bat esaten ez dugulakoan. Guk ez dugu ETA kondenatuko eta ETArekin biltzeko prest gaude.
Bien bitartean, ETAren su-eten posible batez hitz egin da. Zoritxarrez halako zurrumurruak askotan sortzen dira. Nik kezka handiarekin hartzen ditut horiek. Izan ere, gero ETAren ekintza bat ematen denean, berriz ere egoera katastrofiko batean gaudela esaten baita. ETAk bere oharrean su-eten aukera eman zuen. Hori pasa zen. Ez gaude egoera horretan jada. Baina nik zalantzarik ez dut, ETAk borondate osoa dauka jokalekua aldatu ahal izateko. Bergarako Proposamenaren karietara ekarpen hori egin du eta niretzat oso baliagarria da.
Bitxia da. Guztiek txalotu dute bere jarrera, EAJk eta EAk barne. Beraz, aplika diezaioten beren buruari. Harrigarria baita ETArekin biltzea onartzea eta ezker abertzalearekin ez hitz egitea ETAz gauza zehatz bat esaten ez dugulakoan. Guk ez dugu ETA kondenatuko eta ETArekin biltzeko prest gaude.
Bien bitartean, ETAren su-eten posible batez hitz egin da. Zoritxarrez halako zurrumurruak askotan sortzen dira. Nik kezka handiarekin hartzen ditut horiek. Izan ere, gero ETAren ekintza bat ematen denean, berriz ere egoera katastrofiko batean gaudela esaten baita. ETAk bere oharrean su-eten aukera eman zuen. Hori pasa zen. Ez gaude egoera horretan jada. Baina nik zalantzarik ez dut, ETAk borondate osoa dauka jokalekua aldatu ahal izateko. Bergarako Proposamenaren karietara ekarpen hori egin du eta niretzat oso baliagarria da.
«Estatuak guretzat nahi duen etorkizuna kartzela da»
Gatazkaren parametroak aldatzen lagunduko duen politikoa al da Arnaldo Otegi?
Zer moduz Eusko Legebiltzarrean politika ‘normalizatu’ bat egiteko nahi horretan?
Izan nahi du gutxienez. Herri honetan askotan hitz egiten dugu politikarien ardurari buruz. Gure ardura oso handia da gatazkaren efektuak oso dramatikoak direlako. Azken bi mendeetan Euskal Herrian ez dago kartzela, heriotza eta errepresio politikoa ezagutu ez duen belaunaldirik. Garaia da bakean bizitzeko eta politikagintza ‘normalizatu’ bat egiteko. Euskaldunok ere normalak izan nahi dugu, baina ez digute normalak izaten uzten. Normalak diot espainiarrak, frantziarrak edo italiarrak diren bezalaxe.
Zer moduz Eusko Legebiltzarrean politika ‘normalizatu’ bat egiteko nahi horretan?
Aldez edo moldez, baina ari gara. Askotan esaten didate oso baikorra naizela. Legebiltzarreko gure egoera Estatuak gure aurka mantentzen duen jarreraren ondorioa da. Baina, Espainiako Estatua benetako eta sakoneko bataila galtzen ari dela kontzientea da. Gainera, orain Kataluniako efektua gehitu zaio. Ni biziki pozten naiz ziklikoki behintzat eztabaida pizten laguntzen dugulako. Hau da, beste behin ere «Zer da Espainia?»galdera ipini dugu mahai gainean. Galderak Estatuaren eredua porrot bidean dagoela erakusten du, mendez mende ateratzen den galdera da. Eta galdera horri irtenbide bat emateko modu bakarra Euskal Herriaren nazio eskubideak onartzea da. Estatua horretaz kontziente izanik, badaki ezker abertzaleak gaitasuna duela jokaleku politikoa hankaz gora jartzeko berriz ere. Horregatik ari da gu zokoratu nahian. Argi eta garbi dago, Estatuak guretzat nahi duen etorkizuna kartzela da.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Behe Banda
#2
#3
#4
#5
Onintza Irureta Azkune
Azkenak
2024-12-23
Nagore Irazustabarrena Uranga
Santa Klausen ejertzito antikapitalista
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]
2024-12-23
Urko Apaolaza Avila
Eski estazioetako festibaletan kutsadurak goia jotzen du
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
2024-12-23
Estitxu Eizagirre
Jaurlaritzak onartu duen planaren aurka mobilizatu da EH Bizirik
“Egungo eredu kapitalista gainditzea ezinbestekoa da larrialdi ekologiko eta energetikoari aterabide bat aurkitzeko”
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
2024-12-23
ARGIA
Hiru lagunek osatutako lehendakaritza izango du Seaskak
Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.
2024-12-23
Julene Flamarique
Vidalina Morales, nekazaria eta ekintzailea
“Kaleetan gerra tankeak ikustea normalizatu dugu, gerran egon gabe ere”
Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]
2024-12-23
Julene Flamarique
Emakumeak nola bortxatu aholkuak partekatzeko 70.000 partaideko Telegram kanal bat atzeman dute Alemanian
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
2024-12-23
Ahotsa.info
“HTX-k bukatzen du bere zikloa, baina oraindik daude borrokatzeko eta aldarrikatzeko motiboak”
HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.
2024-12-23
Lander Arbelaitz Mitxelena
Hegoaldean 222 milioi euro gastatu dira Espainiako Loterian, sarietan jasotakoa baino bost bider gehiago
Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]
2024-12-23
ARGIA
Zaballako espetxeko funtzionarioek “ezkutuko greba” hasi dutela salatu dute zenbait presok
Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]
2024-12-23
Mikel Garcia Idiakez
Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen: “Herritik sorturiko ekitaldiaren jabe egin da Udala”
Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]
2024-12-23
Behe Banda
Barra warroak
Asko maite zaituztet, baina...
Ez dut maite aterkia partekatzen ez dakien jendea. Ez dut maite azkarregi ibiltzen den jendea, ni ez naizenean; ez eta polikiegi ibiltzen dena ere (tira, horiek pixka bat bai, baina pixka bat bakarrik). Ez dut maite autobusean pasilloaren aldeko eserlekuan esertzen den jendea... [+]
2024-12-23
Irati Diez Virto
Ez naiz sagua, ezta satorra ere; lursagua naiz
Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]
2024-12-23
Garazi Zabaleta
Ekin Dulantzi
Nekazaritzako elikagaien test gunea Dulantzin
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
2024-12-23
Jakoba Errekondo
Ilarraren entzumena
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.
Gabonetan tokikoa eta sasoikoa kontsumitu eta,
bide batez, Israelgo produktuak boikoteatu
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Eguneraketa berriak daude