Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Pazko Uharteko monolitoek zainketa berezien premia dute
Pazko uharteko estatuak gaixorik daude eta ez da harritzekoa, zahartzen ari dira. Gazteenek 500 urte inguru dituzte eta zaharrenek 900 inguru, urte askotxo higadurari aurre egiteko neurriak hartzen ez badira, eta arazoaren aurrean, estatua hauek pelikula ikusezin batez janztea erabaki du UNESCOk.
Monolito ezezagun hauek arroka bolkaniko oso porotsu batean eginak izaki, euria egiten duenean ur kantitate handiak xukatzen dituzte eta eguzkiak jotzen duenean agudo lehortzen dira. Bustitze-lehortze etengabeko hau izugarri txarra da haitz mota honentzat eta ziklo bakoitzeko zertxobait desegiten da.
Oraintsu, monolitoak silizez osaturiko material sintetiko batez gogortzea proposatu du Maar Denkmalpflege erakunde alemaniarrak. Berniz mineral hau monolitoen materialaren oso antzekoa da eta ez litzateke apenas antzemango. Oraingoz, asmoa besterik ez da, monolitoen jantzi berezi honek laborategietan froga ugari gainditu behar baititu monolitoei eman aurretik. Azterketak emaitza onak ematen baditu, bost bat urte eta hamar bat milioi euro beharko dira lanak burutzeko.

Frantzia, energia garbietan duen atzerapena ekidin nahian
Total petrolio konpainiak bost haize errota ipini ditu Frantziako iparraldean dagoen Mardyck-en, horietariko bat erraldoia, General Electric enpresa iparamerikarrak egina. Argazkian ikus daitekeen moduan, dimentsio izugarriak ditu: 95 metroko altuera eta 104 metroko beso-luzera. Tamaina ikusgarria badu ere, produzituko duena ez dirudi horrenbestekoa zentral nuklear batekin alderatzen bada: azken honek batez beste 900 MW produzitzen ditu eta gunea 12 MW-ra helduko da (gutxi gorabehera, 15.000 lagunek kontsumitzen dutena). Nolanahi ere, gune honen bidez, energia garbien azpiegituretan duen atzerapenari aurre egin eta lortu beharko lituzkeen kopuruetara heltzeko bidea ipintzen hasi da Frantzia. Aurki, Fruges-eko Artois muinoetan Europako parke eolikorik handiena eraikiko dute: 124 errota izango ditu.

Erretzaile kopurua behera Frantzian
Frantziakoerretzaile kopurua 1,8 milioitan jaitsi da, 1999 eta 2003 artean, Osasunaren Aurrikuspen eta Hezkuntzarako Institutuak egindako inkesta baten arabera. Aurrekaririk ez duen jaitsiera honen arrazoi nagusia tabakoaren gaineko zergen igoeran datza.
Joan den urteko azaroan eta abenduan 3.085 pertsona galdekatuak izan ziren eta emandako erantzunak estrapolatuz 1999an 15,3 milioi erretzaile zeuden bitartean, 2003an 13,5 milioi baino ez zeudela ondorioztatzen da, hau da %12 gutxiago.
Azterketa honetan ere, oso datu esanguratsua da emakumeak eta 15-25 urte bitarteko gazteak izan direla erretzeari gehien utzi diotenak. Eta hauen artean bitarteko ekonomiko umilak dituztenak izan dira azpimarragarrienak, hauen kasuan zigarroak garestitzeak ezinezko egin baitu beren ekonomia sostengatzea.
2004ko hasieran ikerlariek Frantziako populazioaren %30, gutxi gorabehera, tabako menpekoa izaten segitzen duela estimatu dute, nahiz eta hauetatik %66k datozen hilabeteetan erretzeari uzteko duten borondatea adierazi duten. Azkenik eta gogorapen gisa, esan Frantzian detektatzen diren minbizien %30 tabakoarekin zerikusia duela.


Azkenak
2024-11-28 | Leire Ibar
Tolosan Ertzaintzak pilotakadaz zauritu zuen gaztearen kasua artxibatu dute, biktimak deklaratu aurretik

Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.


2024-11-28 | Julene Flamarique
Bi presa kendu dituztenetik, izokina Bidasoatik Baztanera heltzen hasi da

Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.


2024-11-28 | Leire Ibar
Jasotako isun bakoitzeko helegiteak aurkeztu dizkio Ernaik Eusko Jaurlaritzari, guztira 133

Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.


94 urteko emakume bat hil dute Gasteizko IMQ Igurko zahar-etxean, eta gizon bat atxilotu

Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Eguneraketa berriak daude