Ruiz de Piñeirok esana egia da


2021eko uztailaren 27an

Nola begiratzen zaion da kontua, horrek axola du: gauzei nola begiratzen zaien, nola analizatzen diren. Baina, horretarako, analizatu egin behar dira, automatikoki erabili gabe betiko topikoak, betiko jarrera biktimistak. Gaizkia txarra dela badakigu. Bada ordua benetan non dagoen eta nola aurre egin behar zaion azter dezagun.

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiko lehendakari berriak euskara jakin beharrari buruz ETBn esandakoak zalaparta piztu zuen. Azkarregi isildu zuen, ordea, Carod Rovirarenak. Ea, txanpa mediatikoa galdu badugu ere, etekinik ateratzen diogun.
Albistea sortu ahala, entzun edo irakurri ahal izan genuen euskararen beharrik ez zuela esatea, Madrila joan eta gaztelaniaren beharrik ez zegoela esatea bezala zela edo, Londresa joan, eta ingelesa zertan jakin ez zela adieraztea bezala. Ba ez, ez da. Oker dago baieztapena: ez dator bat deskribatu behar lukeen errealitatearekin. Gaizki analizatuko ditugu gauzak deskripzioa bera gaizki egiten badugu.

Errealitateak erakusten du euskara ez dela hemen beharrezko lehen dibisioko futbol talde baten entrenatzaile izateko, edo unibertsitate katedradun izateko (agian horiek hasi behar lukete?), ezta politikari izateko ere (diskurtso abertzalekoak barne), are prentsa bulegoak edo hedabideak zuzentzeko ere. Uste dut zerrenda luzatzea, lehendabiziko harria botatzea baino zintzoago dela hemen. Ez?

Haatik, hemen euskara ez dela beharrezko onartzeak ez lioke indarrik kendu behar aldarrikatzeari epaileek euskara jakitea badela egoki / on / komenigarri / nahitaezko / osasungarri / bakegile / interesgarri / lagungarri / eta abar. Adjektiboa aldatu zein aukeratzeko, argudioak bilatzea litzateke behar dugun eta egiten ez dugun analisiaren atal bat.

Argudioak bilatu: ez betiko martiritegiaren magal babesle irentzailean ezkutatu. Bila ditzagun argudio onenak, ez errazenak. Has gaitezen geure buruei galdatzetik zer nahi dugun, nora goazen, zein den gure helburua, zertarako nahi dugun euskara, zer nolako gizartea dugun amets.

Zer gertatzen da euskara abandonatu dutenekin? Ikasi nahi ez dutenekin? Ezin dutenekin? Zergatik izan du horren oihartzun eskasa Saizarbitoriaren Aberriaren alde (eta kontra) liburu joriak? Geure zilborrak laztandu beharrean azkura sortzen duelako, ala Durangon asko erosi baina irakurri gutxi irakurtzen dugulako?

Gizarte eleaniztuna goratzean, ez dakit zertaz ari garen. Euskal txokoetan (geto baino hitz goxoagoa, ala?) hautematen denagatik, aniztasunean ingelesa gaztelania baino errazago sartzen da. Fakultate ikasleen artean gauza arrunta da gure hizkuntza esapideak euskara bakarrik adieraztea idazlanetan. Baita euskara nola edo halakoa dutenen artean ere. Huts tekniko izugarria, linguista-gai batengan, gogoak erabakitzea terminologia. Are izugarriago sentimendu hori gaztelaniarenganako gorrotoa bada.

Ez dakit epaile jaunak euskara gorrotatzen duen. Edonola ere, bada euskara gorrotatzen duenik. Gorrotoa bezain txar da »eta maiz haren arnas» ezjakintasuna. Has gaitezen egietatik, adibidez: 1) hemen euskara ez da oraingoz beharrezko; 2) gutako askorentzat gaztelania ere gure hizkuntza da (sentimenduz askorentzat, teknikoki askoz gehiagorentzat ziurrenik).

Biktimismoa ez da oparoegia. Lehendik konbentzituak bakarrik konbentzitzen ditu eta besteak dira geureganatu beharrekoak (ala?). Hemendik aurrera jokabide eraginkorrak bilatu behar genituzke, ofizialtasunarekin noraino iritsi garen aztertu eta, batez ere, nora iritsi nahi dugun argitu geure artean.

Zalantza gutxiko gure mundutxo honetan, galderak irekitzea arerioaren aldekotzat jotzen da. Helduko zaizkit orain ere ironiak eta ez-zara-gutarra dioten begirada maltzurrak. Egia esan neka-neka eginda nago arerioen jolasarekin. Nahiago nuke hausnarketa serioaren arora igaro. Beldur naiz ordea hori amets hutsa ote den biktima gehien sortzen dituenak euskararen biktimismoari eusten badio.
Bitartean, denbora kontra dute hizkuntza txikiek.


Azkenak
PAIren biktima guztiak

PAIk sortutako biktimak ez dira bakarrik PAIren Legeak eragindako egonkortze prozesuari esker funtzionarizatutako irakasleak, baizik askoz gehiago. Batzuei nolabaiteko ikusgarritasun mediatikoa eman zaie Steilasek jarritako errekurtsoaren ondorioz; gehienak, alabaina, ikusezinak... [+]


Erriberarako kalitatezko trenbide zerbitzu publikoaren alde

Azken asteotan Castejón-Soria trenbidea berreskuratzeko eta Tuterako tren-geltokia gaur egun dagoen tokian mantentzeko edo, Nafarroako Erriberako hiriburuan Abiadura Handiko Trenaren ustezko geralekuak aitzakiatzat hartuta, hirigunetik kanpo beste bat egiteko... [+]


Ez goaz gerrara. Gerrarik ez, ez gure izenean!

Gerra Urte, Gezur Urte!

Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.

Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]


Laga hondartza leheneratzea

Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.

Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]


135 preso politiko daude eta 66 ateratzen dira kalera baimenen batekin

Larunbat honetan egingo da Bilbon euskal preso politikoen aldeko urteroko manifestazioa. Gero eta preso gutxiago dago, baina 2011n ETAk bere jarduera armatua eten zuenean inork gutxik irudikatuko zuen handik hamabost urtera oraindik gatazka haren ondorioz espetxeratutako... [+]


Lortu da. Lortu duzue! Lortu dugu. Zorionak eta eskerrik asko

Hainbeste urte borrokan horren atzetik ibili ondoren, 34 urte, hain zuzen, oso pozik gaude orain egun batzuk, abenduaren 28an Inuzente egunean, Iruñean, Nazioarteko Euskal Pilota Federazioak antolatu zuen batzarrean hartu zen erabakiagatik. Zeren ondo bidean,... [+]


Estatu aparatuetatik Juan Mari Jauregi eta bera hil nahi izan zituztela esan du Maixabel Lasak

Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.


Noizko berrikusi ANren prozesuak eta epaiak

Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.

Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]


Espainiako monarkiak Nafarroako Vianako Printzearen sarietan parte hartzeari ezetz esan dio Parlamentuak

PSNk, EH Bilduk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak bat egin dute  Borboiak Nafarroako kultura sari nagusitik at gera daitezen. Espainiako erregeak 2015etik, Uxue Barkos lehendakari zenetik, ez daude ekitaldi handi honetara gonbidaturik.


2025-01-10 | Gedar
Ate birakariak: Gasteizko klinika pribatu bateko zuzendari izango da Gotzone Sagardui

Vithas San José klinikak fitxatu du Jaurlaritzako Osasun sailburu ohia, kargu publikoa utzi eta urte eta erdira.


Hodeiak murrizten ari dira, klima-aldaketaren kalterako

Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]


Arartekoaren ustez, Martuteneko Agustindarren eraikineko operazioa barruan zeudenak identifikatzeko egin zuten

Iazko martxoaren 14an, polizia operazio handi bat izan zen Martuteneko Agustindarren eraikin okupatuan, Udaltzaingoaren, Ertzaintzaren eta Espainiako Poliziaren eskutik: 56 lagun atera zituzten eraikinetik eta 29 Espainiako Poliziaren komisariara eraman zituzten,... [+]


2025-01-10 | Sustatu
Applek albiste-laburpenak asmatzen ditu inolako axolarik gabe

Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]


Erizain indigenek herri zapalduentzat ekitatezko osasun zerbitzua aldarrikatu dute

Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]


Eguneraketa berriak daude