Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

larunbata 2024ko abuztuaren 17an

Bero-beroan

2021eko uztailaren 28an

Garzon epailea haserre atera da Mexikotik

Hiriburuko espetxe batean espetxeratuak dauden sei euskal herritar interrogatzera joan zen joan den astean Baltasar Garzon epaile espainiarra Mexikora, baina esku hutsik eta haserre etorri da. Kartzelako agintariek ez zioten utzi halakorik egiten, hori bertako legediaren aurkakoa delakoan. Garzonek gogor salatu du Mexikon berarekin izandako jokaera. Horrez gain, La Jornada egunkaria ere gogor salatu du, berau ETAren aldekoa dela adieraziz, gertatutakoak manipulatzea eta beste hainbat salaketa eginez. Egunkari mexikarrak, bestalde, bere gezurrak salatzen ditu, bere lerro editoriala faltsutzea eta, azken finean, Mexikora jarrera kolonialistaz joatea, bertako legediaren gainetik, han nahi duena egin dezakeela pentsatuz.

Nafarroa Bai eta Batasuna, bakoitza bere jokoan

Interesgarriak bezain korapilotsuak aurreikusten dira hauteskundeak Nafarroan. Nafarroa Bai koalizioaren emaitzak izango dira interes horren arreta guneetakoa; koalizioa hau eta Batasunaren arteko harremana bestea. Nafarroa Baik Batasunaren proposamenari ezezkoa eman ondoren, Batasuna bilera eske ari zaio koalizioari. Gizarte mailako pertsona talde batek, bestalde, abertzale guztiak bilduko dituen akordia eskatu du. Laster batean, halaber, beste talde batek Nafarroa Bairen aldeko botoa eskatuko du, zeharka bada ere. Jadanik ez dirudi akordioetarako tarterik dagoenik eta bakoitzak aurreikusitako jokoa erakutsiko du.

Jeltzaleak eta berrikuntza

Udaberrira arte bederen agur esan dio Joseba Egibarrek EBBri. Josu Jon Imaz lehendakari berriak, bestalde, bozeramaile figura beretzat hartu du, horrek bere mezua argi azaltzen eta buruzagi perfila indartzen lagunduko diolakoan. Udaberriari begira, ez dirudi Egibarren sektoreak Araban eta Gipuzkoan arazo handiegirik izango duenik; Bizkaian eta Iparraldean ere Imazek beste horrenbeste, eta ikusteko dagoena Nafarroakoa da: egungo lurralde zuzendaritza Egibarren aldekoa izan arren, Imaz atera da garaile. Klabe ugari egon daiteke Imazen hautaketa honetan, baina garrantzitsuena berrikuntzaren nahia izan da, jeltzale asko nekatua zegoen Arzalluzen agintaldi luzearekin eta, antza, Egibarrek irudikatzen ez duen berrikuntzaren aldeko apustu egin nahi izan du.

ETArekiko elkarrizketa mahai gainean

Kataluniako gizarteko sektore nazionalista eta ezkertiarrek sostengua eman diote Carod-Rovirak ETArekin izandako elkarrizketari, baina batez ere arbuiatu dutena PPk ERCren aurka eta Kataluniako gobernuaren hirukoaren aurka egindako jokaldi itsusi eta interesatua da. Termometroak zer dioen martxoaren 14an ikusiko da. Baina PPren helburu garrantzitsuena, Euskal Herrian bezala, ez dago Katalunian Espainian baino. PSOE erasotu nahi izan du eta baita lortu ere. Jose Luis Rodriguez Zapaterok duela bi aste oso zaila bazuen, orain ezinezkoa izango duela esan liteke. PSOE eta PSCren arteko tentsioak, gainera, are egoera okerragoan jartzen du alderdiaren irudi bateratua, aurretik ere nahiko ukitua zegoena. Bere aldeko tantoa ETAk lortu du, inongo bortizkeriarik gabe gainera, berarekiko elkarrizketaren beharra berriz mahaigaineratu baitu, bata eta bestea elkarrizketari buruz posizionaraziz. Erakunde armatuaren aurkakoa, ordea, jasaten duen kontrolarekiko irudi kenduezina.

Inguma datu-basean elkarlanean

Udako euskal unibertsitateak eta UZEI Terminologia eta Lexikografia Zentroak Euskal Komunitate Zientifikoaren Inguma datu-basean elkarrekin lan egiteko hitzarmena sinatu dute. UEUk EHUrekin, Deustuko Unibertsitatearekin eta Euskaltzaindiarekin izenpetu ditu datu-base horren inguruko hitzarmenak azken bi urteetan. UZEIren kasuan, aldiz, hitzarmen horren ostean, sortu zenetik gaur arte euskaraz egindako lan guztiei buruzko oinarrizko informazioa datu- basean jartzea izango da helburua.

Hitzaldiak Donapaleun

Manex gogoan taldeak euskararen normalizazioaren aldeko apustua egin asmoz euskarazko lau hitzaldi antolatu ditu otsaileko lau ostegunetarako. Hainbat gai landuko dira Donapaleuko Zabaliken egingo diren saioetan: kultura, politika, umorea… Hizlariak, berriz, EHNEko eta Via Campesinako kidea den Paul Nicholson, Junes Casenave Harigile idazlea, Piarres Charriton euskaltzaina, Asisko Urmeneta, Kike Amonarriz eta Antton Olariaga izango dira.

Euskarak Baluarten duen lekuaz kexu

Oinarriak plataformak deituta, duela hiru hilabete Iruñean zabaldutako Baluarte Kongresu eta Jauregian euskarak duen leku eskasa salatzeko elkarretaratzea egin zuten pasa den larunbatean jauregiaren aurrean. Bildutakoek eraikineko kartel, agiri eta errotuluetan gaztelania besterik agertzen ez zela eta beraz, euskadunak baztertzen dituela salatu zuten.

«Guaixe» astekari bihurtu da

Urtarrilaren 24tik astero-astero banatzen da Guaixe aldizkaria Sakanan. Duela hamar urtetik Guaixe hilabetekari moduan plazaratu izan dute euskal kultura sustatzearren eta euskara normalizatzearren. Guaixe plazaratzen duen Bierrik euskara elkarteak Beleixe irratia eta Oixe hamabostekaria abiatu ditu azken urteetan. Guaixe astekari bihurtzearekin Oixerekin bukatzea erabaki du. Orain arte 4.000 aleko tirada zuen Guaixek, baina handitu egin dute leku gehiagotan jaso dezaten.

Euskal soziolinguistikaz Renotik

Renoko unibertsitateko Euskal Ikasketen Zentroak euskal kulturari buruzko hainbat ikastaro akademiko eskaintzen ditu Internet bidez. Ikastaro horiek lantzeko hainbat liburu plazaratu ditu Renoko Unibertsitateak, horien artean gaur dakarkiguna: Basque Sociolinguistics: Language, Society and Culture. Gai ugari ditu aztergai Estibaliz Amorrortuk apailatutako liburuak: euskararen garrantzia euskal identitatearen definizioan, euskal hiztunen jarrera euskaldun eta erdaldunekiko, euskara batuaren sorrera...

ASTEKARIA

1930. zenbakia

2004ko otsailaren 08a

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Gasteiz: azukrezko jauregiak eta historia garratzak

Urko Apaolaza Avila

Ikus-entzutea merezi duten sei lan

ARGIA

Efemeridea: Zamakolada herri-altxamendua hasi zen Bilbo eta inguruetan, soldadutzaren aurka eta foruen alde

ARGIA

Efemeridea: Donostiako Morlans auzoan ETAko hiru kide hil zituen Guardia Zibilak, 600 bala baino gehiago tiro eginda

ARGIA

Efemeridea: Sanrokada matxinada abertzalea hasi zen Gernikan eta Espainiako bandera erre zuten

ARGIA

Efemeridea: Ismael Berasategi presoak ihes egin zuen Parisko La Santé espetxetik, Joxean anaiak haren lekua hartuta

ARGIA

Azkenak

2024-08-14 | ARGIA

Israelek preso palestinarrak erabiltzen ditu tunelak eta eraikinak miatzeko

"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.

2024-08-14 | Kanaldude

EuskarAbentura: gazteen paregabeko espedizioa

Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]

2024-08-14 | Irutxuloko Hitza | Xalba Ramirez

Ostalaritza patronalak Gipuzkoako txosnei TicketBai ezartzea eskatu dio Aldundiari

EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]

2024-08-14 | Manex Usarralde Garmendia

Palestinaren alde mobilizatuko dira Bilboko Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.

2024-08-14 | Julen Ugartemendia Carcedo

Pablo Gonzalez espioitzagatik ikertzen jarraituko du Poloniak

Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]

2024-08-14 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Juan Luis Goenaga artista zendu da, 74 urterekin

Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.

2024-08-14 | Urko Apaolaza Avila

Ibilbide dekolonialak (I)

Donostia: non gogoa, han ezpata

2024-08-14 | Mikel Aramendi

Israel, Iran eta bi elefanteak

Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]

2024-08-13 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Musk amen-omenka, trumpismoa besarkatzen

Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.

2024-08-13 | Julen Ugartemendia Carcedo

Grezian piztutako suteek hildako bat eta 50.000 pertsona ebakuatu baino gehiago eragin dituzte

Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.

2024-08-13 | Manex Usarralde Garmendia

Hamar gizon atxilotu dituzte asteburuan, emakumeen aurkako indarkeria egotzita

Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.

2024-08-13 | Mikel Aramendi

Bangladesheko krisiaren zipriztinak hasi dira zabaltzen

2024-08-13 | Ainhoa Mariezkurrena Etxabe

Arantxa Orbegozo 'Txitxi'

“Niretzako bidaiarik politenak mantso doazenak dira”

Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]

2024-08-13 | Euskalerria irratia | Juan Kruz Lakasta Zubero

Paquita Bretos Andueza zendu da, mendizale aitzindari eta antifrankista

96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.

2024-08-13 | Euskal Irratiak

Aitor Elexpuru: “Larhunen ez dugu gehiago eraiki dadin nahi, baizik dagoena hobe kudeatua izatea”

Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]

Eguneraketa berriak daude