Peyo Labeguerie: «Euskal eta frantsesen arteko jokaleku politikoa xede dugu»
Peyo Labegueriek 1976an -20 urterekin- utzi zuen Euskal Herria Parisera ikastera joateko. Lana zela tarteko Parisen, Normandian eta Alsazian bizi izan zen. 1993an itzuli zen Euskal Herrira: «Ipar Euskal Herria izugarri aldatua atzeman nuen kanpoan izandako hamazazpi urteen ondoren. Gizartea aldatua, hainbat gertakari bizi gabe, itzultzean gauza bat deigarria egin zitzaidan: mugimendu abertzalearen eta alderdi frantsesen arteko urruntzea», erran digu Peyok.
Txikitatik sentitu zituen politikarako gogoa eta grina, aitarengandik jasoa. Euskal Herriarekiko bere atxikimendu politikoa ez dela aldatu, betikoa dela erran digu. Zentristatzat jotzen du bere burua, euskal nortasun irmo batez. Horiek horrela, bere buruari zerbait falta zitzaiola ohartuta, politikan engaiatu zen duela hamar urte.
Aitarengandik hartu zenuen politikarako grina. Azal iezaguzu hori, otoi.
Nola gogoratzen duzu zure aita politikaren gorabeheretan?
Elgar-Ensemble mugimendua haren segida al da?
Zergatik Elgar-Ensemble mugimendua?
Bigarrena, politikoa: Ipar Euskal Herriko jokaleku politikoan alderdi frantses tradizionalak alde batean daude. Hauek, nagusiki, ez dute euskal berezitasuna kontuan hartu nahi. Hor dago koska. Beste aldean, berriz, buruz buru, alderdi politiko abertzaleak daude. AB nagusia izaki, populazioaren %10ren sostengua duelarik. Alabaina, ABren edota abertzaleen mezuak ez du frantses munduan eraginik, edota beste aldean dauden herritar horiek ez dute abertzaleen mezua atzeman nahi. Euskal nazionalismoaren ideiak beldurra sorrarazten die, naski.
Anartean, guk geuk, alderdi frantsesen -inmobilismoan finkatuak, ez dute ezer ukitu ez mugitu nahi- eta alderdi abertzaleen artean zubi lana egin dezakeen mugimendu politiko batentzako jokalekua dagoela uste dugu. Bi populazio edota mundu horien arteko moldatze ezinari aitzi egin diezaiokeen mugimendu baten beharra dago.
Elgar-Ensemble abertzale mugimendu bat ez bagara ere, euskaldunak gara. Etorkizuna Europan kokatzen dugu. Nik euskal nazionalitateko herritar frantsestzat jotzen dut nire burua. Iparraldea abertzale eta frantses jokamolde bi horien artean garatu da azken 30 urte hauetan. Hots, abertzale edo frantsesa zara. Guk, aldiz, hirugarren jokamolde bat landu nahi dugu. Jokamolde honen bidez euskal identitate kultural eta lurraldearekiko errespetua garatu daitekeelakoan gaude. Izan ere, Euskal Herria baztertu ezineko errealitate bat da, bizi-bizia. Ez dugu onartzen -iragan bi mendeetan egin bezala- euskal espezifikotasuna ukatzea.
Mugimendua «ez ezkerrekoa, ez eskuinekoa, ez abertzalea, baina euskaltzaletzat» definitu duzue. Euskaltzaletasunak soilak definitu dezake mugimendu politiko bat? Ideologia finkorik gabe politika egin daiteke?
Izan ere, aitzina egin behar badugu ezin dugu esan euskal kultura dago eta kito. Frantsesei hori esaten bazaie ez dugu zer eginik, eta haiek hemen bizitzeko eskubidea dute. Gure ahalegina hauxe azaltzean datza: «Zuek hona etorri zarete herria hau maite duzuelako. Aintzakotzat hartzen duzue, beraz, errespetatu ezazue. Eraiki dezagun gizartea elkarrekin, egin dezagun bide elkarrekin». Gure ikurraren bitartez agertu dugunez, euskal eta frantses kulturen eta identitateen arteko jokaleku politiko komun baten beharra aldarrikatzen dugu.
Zergatik aurkezten zarete kantonamendu mailako bozetan?
Zein dira zuen bitartekoak? Kontseilari bat lortzeko aukera ote duzue?
Zuen programaren helburuak eta Batera-ren eskakizunak antzekoak dira. Mugimendu posibilista gisa aurkezten zarete, agian?
Hegoaldeari begira nola ikusten duzu zuen mugimendua?
Aldi berean, esate baterako, beste lurralde horietako biztanleei -hala nola frantsesei- eskua emateagatik ez diogu gure abertzaletasunari uko egiten. Abertzaletasunak norabide horretan eboluzionatu behar du, oraindik ez du bide hori nahiko urratu. Biharko Euskal Herria gure barnea irekiz egingo dugu, ez gure baitara bilduz.
San Ferminetako lehen bi egunetan bederatzi eraso sexista egon dira. Foruzaingoak atxilotu ditu erasotzaileak eta gertakariak ikertzen ari da. Erasoei erantzuteko milaka pertsona bildu dira igandean, Gaztelu plazan egin den elkarretaratzean.
69 milioi bidaia ordaindu ziren iaz Mugi txartelaren bitartez, 2022an baino 12 milioi ordainketa gehiago. Gipuzkoan bizi diren emakumeak izan ziren Mugi sistema gehien erabili zutenak, eta gehienbat hiri-autobusen erabilera gailendu zen. Pasaiako txalupako eta Loiuko... [+]
Ostegunetik aitzina egingo da festibala Bilbon, Kobetamendin. Behin baino gehiagotan salatu da bertako langileek baldintza negargarrietan egiten dutela lan, eta ostegunerako protesta deitu du Laneko Autodefentsa Sareak, 19:00etan, EiTBren egoitzaren aurrean. Langileentzako gida... [+]
Europar Batasunaren txandakako presidentetza beretu eta astebeteren buruan Viktor Orban hungariar lehen ministroak egin duen ezusteko blitz-ak azalpen serioa eskatzen du. Gaiaren neurrikoa.
The Lancet zientzia aldizkariaren ikerketa batek ondorioztatu du kopurua, gaixotasunak eta bestelako zeharkako faktoreak kontuan hartuta. Gazako biztanleriaren ia %10 dago hiltzeko arriskuan.
Netanyahuk baldintza bezala jarri du Israelek ofentsiba berrabiarazi ahal izatea “gerraren helburuak bete arte”. Iturri batzuen arabera, Hamasek onartu du su-eten iraunkorra negoziaketen lehen fasean adostea, aurrebaldintza izan beharrean.
Otsailean atxilotu zuten Iturmendiko pertsona bat, eta bi urte eta erdiko espetxe-zigorra eskatzen dute bere kontra, sare sozialetako zenbait mezu direla-eta. Uztailaren 16an epaituko du Espainiako Auzitegi Nazionalak.
Frente Herritarrak irabazi ditu hauteskunde legegileak Pirinio Atlantikoetako seigarren hautesbarrutian, Peio Dufau izanen delarik diputatu heldu diren urteetan. Bozen %36,28 bildurik, 27 117 bozekin, historiako lehen diputatu ezkertiar abertzalea izanen da. Haren gibeletik,... [+]
Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara jardunaldia antolatu dute elkarlanean Seaskak eta UEUk Baionan, Udako Ikastaroen barruan, eta bertan parte hartuko du Katixa Dolhare Zaldunbidek. Ezpeletan sortu zen 1982an, Lapurdin, eta familiarekin Nafarroa Beherean... [+]
Alex Gabilondo software librearen zaletuaren gida batetik probatu dugu, eta ibili dabil: PDF eta ePubak euskaraz entzun mugikorrean (edo Android gailuetan zehatzago) audioliburuen gisa. Software libreko doako tresnekin, gainera.
Seme-alaba jaioberria zaintzeko baimen ordainduaren zati bat aiton-amonei edota gertuko beste norbaiti eman diezaiekete gurasoek Suedian, uztail honetatik aurrera.
Espainiako Auzitegi Nazionaleko apelazio aretoak astelehen arratsean esan du baliogabetu egin behar direla Tsunami auzi judizialaren ikerketako azken hiru urteak, "ilegalki" luzatu zelako. Erabaki hori behin betiko bihurtzean Carles Puigdemont eta Marta Rovira kasutik... [+]
German Rodriguez eta Joseba Barandiaran omendu, eta langile mugimenduaren alde egindako lana txalotu dute Iruñean. Palestinari ere elkartasuna adierazi diote, sanferminetan urteroko zitan Iruñean.
Nork aurreikusten ahal zuen 2024an Peio Dufau –Marie Heguy-Urain duelarik ordezko– EH Baiko hautagaia, diputatu izanen zela? Eskuin muturraren kontrako kanpainak eta estrategiak funtzionatu du. Ipar Euskal Herriak ez du faxistarik bidaliko Frantziako Asanblea... [+]