Karridenda euskararen elikagai


2021eko uztailaren 28an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Horrela karridenda du izena Karrikiri elkartearen dendak. Hasiera-hasieratik, elkarteari independentzia ekonomikoa ematea izan zen Karrikiriren helburu nagusia saltokia irekitzerakoan, administrazio publikoen laguntzen pean egon behar ez izatea alegia. "Elkartearentzako oso garrantzitsua zela ikusi genuen", azaldu du Silbia Alonsok, Karridendako arduradunak. "Jakina, horrek ez du esan nahi uko egiten diogunik diru laguntzak hartzeari", gaineratu du.

Karrikiri elkartea sortu zenean, denda mugikor batekin hasi ziren. Batez ere euskararen alde egiten ziren ekimenetara joaten ziren euskal produktuak saltzera: Nafarroa Oinezera, Sortzenen festetara, Erronkariko Euskara Egunera, Arrosako jaialdira… Eta, orain urtebete pasatxo, denda mugikorretik finkora pasa ziren. Alonsok argi utzi nahi izan du Karridendaren filosofia "denda bat baino gehiago" izatea dela. Euskal ekoizpen kulturala zabaldu nahi du dendak eta, horretaz gain, informazio zerbitzu zabal bat ere eskaintzen du: "Adibidez, eskoletako jendea pasatzen da Altsasuko momotxorroaren mozorroa egiteko zer behar duten galdetzeko eta guk gauzak errazten dizkiegu. Iruñerriko informaziogune bat dugu denda". Euskal Herri osoko ekintzei buruzko informazioa jasotzen laguntzen diote jendeari: "Euskal Herria, hiru administrazioren pean dagoenez, adibidez, Iparraldeko maskaradak eta pastoralei buruz edo Euskal Autonomia Erkidegoan antolatzen diren hainbat ekintzen gaineko informazioa edota Isturitzeko kobazuloak ikusteko zer egin behar den azaltzen dugu, informazio hori guztia eskaintzen diegu dendara gerturatzen direnei", Karridendako arduradunak jakinarazi digunez. Karridendatik ateratzen diren etekinak elkartearentzako dira, hura elikatzeko; izan ere, finantzazio gunea da elkartea dendarentzat.

Denda gehiago zabaltzeko asmoa

Aurrera begira, Karrikirik badu beste denda bat irekitzeko asmoa, baina lehendabizi dutena sendotu nahi dute. Agian beste alor ezberdinetan sartuko dira, betiere euskara mundutik sortutako gauzei loturik.

Karridendak gehien saltzen duena haurren jokoak dira. "Ekoizpenak gora egin du. Gabonetan asko saldu dugu produktu hau. Gu produktu horietan espezializaturik gaude eta arreta handiz zaintzen ditugu". Alonsok azpimarratu duenez, "jaioberrientzat den kit-a sortu dugu. Oso gauza polita da, eta hori oso ongi saltzen dugu". Ildo horretatik, irakasleekin harremanetan daude, adituekin, haur hezkuntzan irakurri behar diren liburuak edo jokoak zeintzuk diren jakiteko. Euskaltegietarako egokiak diren ipuinak eta jokoak ere egiten dituzte, euskaltegietako irakasleekin elkarlanean. Horretaz gain, euskal jantziak ere oso ongi saltzen dituzte. "Horri ere garrantzi handia ematen diogu. Gainera, nork bere jantzia osatzeko beharrezko diren gauza guztiak ditugu". Esait-eko kamiseten salmenta ere nabarmendu du dendako arduradunak. "Gainera hori Karrikirin bakarrik aurki daiteke".

Berria egunkariko produktuak, ARGIAko produktuak eta Nafarroa Oinez-eko materiala ere saltzen dute Karridendan. "Itsas estiloko arropak ere dexente saltzen ditugu", Silbia Alonsoren hitzetan. Karridendaren ekoizpen propioa haurrentzat egiten dituzten eskuzko koadernoak »bertan haurraren jaioteguna, gurasoen argazkia, eta abar jartzen dituzte» eta Karrikiriren kamisetak dira. "Euskarari modu erraz eta deigarri batean laguntzen saiatzen gara, ipuin eta jokoen bidez".

Karridendak ikusgai ditu inauterietarako jantziak. Altsasuko momotxorroa, bertako inauterietako pertsonaia, Lantzeko txatxoa, Lesakako zakuzaharra edota Goizuetako zomorroa. Inauterietarako euskal pertsonaien jantziak goitik behera prest ditu. Erosketa bakar batean mozorro bakoitza egiteko osagai guztiak eskura daitezkeela du abantaila nagusi eta, nahi izanez gero, mozorro eginak eros daitezke. Horretaz gain Santa Ageda ospatzeko behar den guztia eta euskal jantzien hautaketa zabala ditu salgai. Karridendaren nahia euskaldunek egunerokotasunean euskaraz bizitzeko dituzten beharrak asetzeko gunea izatea da.

Hartara, kirola eta euskara uztartuko dituen produktuak ere prestatzen ari dira: eusku pilotak, liburuak… Guztia produktu eskaintza zabaltzeko.

Euskaldunen elkargune
Karrikiri elkarteak ekintza ugari bideratzen ditu: Karrika aldizkaria, ikastaroak, truke sarea, pisu kide eta auto kide euskalduna programak, itzulpen zerbitzua eta lan poltsa. Truke sareari dagokionez, Silbia Alonsok nabarmendu duenez, "norbaitek argazkigintza ikasi nahi badu, eta horrek berak txerri hankak egiten badaki, ba hori eskaintzen du eta argazkigintza erakusten dionari txerri hankak egiten erakusten dio. Gutxi gora behera, horretan datza". Sukaldaritza ikastaroak, mendirako orientazio ikastaroa, masaje terapeutikoak…hainbat ikastaro atera dira truke sareari esker. Eta ikastaro horien bitartez euskararen erabilera areagotzen dute. Pisu kide zerbitzua oso ongi doala adierazi digu Silbia Alonsok: "Oso pozik gaude. Urteak ditu zerbitzu horrek eta jendeak ezagutzen du. Kurtso hasieran mugimendu handia izaten da". Pisu kide zerbitzuak lau urte daramatza martxan eta pisu kide euskaldun bat bilatzen laguntzen du, etxean ere euskara mintzatu ahal izateko.
Duela gutxi jarri dute martxan auto kide zerbitzua. Honen bidez, dirua aurreztu eta euskarazko mintzapraktika egiten dute. Autoz bidaia bera antzeko ordutegian egin behar duten euskaldunak elkartzen laguntzen du. Eskatzen diren baldintzak bidaia berbera egitea, euskalduna izatea eta gastuak banatzeko gogoa edukitzea da. "Zerbitzu honek bi urte ditu. Oraindik nahiko ezezaguna da. Hasieran pisu kide zerbitzuarekin ez genekien asmatu genuen ala ez, auto kide zerbitzuarekin berdin gertatzen da, guk uste dugu ongi aterako dela".
Karrikiriko lan poltsan egon nahi duenak bere datuak elkartearen egoitzan uztea besterik ez du. Alonsok adierazi duenez, Karrikiriren bizirautea atzean dagoen jendeari eta produktuak eta zerbitzuak erabiltzen dituztenei esker da. Azken finean, Karrikiriren bizirautea, euskararen elikagaia da.


Azkenak
Gazako genozidioan hildakoak 186.000 pertsonatik gora izan daitezke, ikerketa baten arabera

The Lancet zientzia aldizkariaren ikerketa batek ondorioztatu du kopurua, gaixotasunak eta bestelako zeharkako faktoreak kontuan hartuta. Gazako biztanleriaren ia %10 dago hiltzeko arriskuan.


Su-eten negoziaketak martxan dira berriz, Netanyahuk oztopo berriak jarrita

Netanyahuk baldintza bezala jarri du Israelek ofentsiba berrabiarazi ahal izatea “gerraren helburuak bete arte”. Iturri batzuen arabera, Hamasek onartu du su-eten iraunkorra negoziaketen lehen fasean adostea, aurrebaldintza izan beharrean.


2024-07-09 | Gedar
Uztailaren 20an mobilizatzera deitu dute Iturmendin, sare sozialetako mezuengatik auzipetutako bizilagunarekin elkartasunez

Otsailean atxilotu zuten Iturmendiko pertsona bat, eta bi urte eta erdiko espetxe-zigorra eskatzen dute bere kontra, sare sozialetako zenbait mezu direla-eta. Uztailaren 16an epaituko du Espainiako Auzitegi Nazionalak.


2024-07-09 | Euskal Irratiak
Peio Dufau, Fronte Herritar Berria
“Orain badakigu gutaz anitz espero dela, badugu lan anitz egiteko”

Frente Herritarrak irabazi ditu hauteskunde legegileak Pirinio Atlantikoetako seigarren hautesbarrutian, Peio Dufau izanen delarik diputatu heldu diren urteetan. Bozen %36,28 bildurik, 27 117 bozekin, historiako lehen diputatu ezkertiar abertzalea izanen da. Haren gibeletik,... [+]


2024-07-09 | UEU
Katixa Dolhare Zaldunbide
“Literatura hezkuntzaren zimendua da”

Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara jardunaldia antolatu dute elkarlanean Seaskak eta UEUk Baionan, Udako Ikastaroen barruan, eta bertan parte hartuko du Katixa Dolhare Zaldunbidek. Ezpeletan sortu zen 1982an, Lapurdin, eta familiarekin Nafarroa Beherean... [+]


2024-07-09 | Sustatu
PDF eta ePubak euskaraz entzun mugikorrean audioliburuen gisa

Alex Gabilondo software librearen zaletuaren gida batetik probatu dugu, eta ibili dabil: PDF eta ePubak euskaraz entzun mugikorrean (edo Android gailuetan zehatzago) audioliburuen gisa. Software libreko doako tresnekin, gainera.


Jaioberriaren guraso ez direnek ere berau zaintzeko baimen ordaindua lortu dezakete Suedian

Seme-alaba jaioberria zaintzeko baimen ordainduaren zati bat aiton-amonei edota gertuko beste norbaiti eman diezaiekete gurasoek Suedian, uztail honetatik aurrera.


Tsunami auzia artxibatu du García-Castellón epaileak, desobedientzia zibila terrorismo bilakatzen saiatu ondoren

Espainiako Auzitegi Nazionaleko apelazio aretoak astelehen arratsean esan du baliogabetu egin behar direla Tsunami auzi judizialaren ikerketako azken hiru urteak, "ilegalki" luzatu zelako. Erabaki hori behin betiko bihurtzean Carles Puigdemont eta Marta Rovira kasutik... [+]


Krabelin gorriz jantzi dute German Rodriguezen hilarria

German Rodriguez eta Joseba Barandiaran omendu, eta langile mugimenduaren alde egindako lana txalotu dute Iruñean. Palestinari ere elkartasuna adierazi diote, sanferminetan urteroko zitan Iruñean.


2024-07-08 | Pauline Guelle
Analisia
Hesi istorio

Nork aurreikusten ahal zuen 2024an Peio Dufau –Marie Heguy-Urain duelarik ordezko–  EH Baiko hautagaia, diputatu izanen zela? Eskuin muturraren kontrako kanpainak eta estrategiak funtzionatu du. Ipar Euskal Herriak ez du faxistarik bidaliko Frantziako Asanblea... [+]


Gorbeialdeko makroproiektu energetikoen aurkako milaka helegite aurkeztu dituzte Jaurlaritzan

Zigoitian 100 hektareako parke fotovoltaikoa eraiki nahi du Solariak, eta eskualdea gurutzatuko luke oso goi tentsioko linea batek ere. Urkabustaiz, Zigoitia eta Zuiako bizilagunek herritarren 5.540 helegite aurkeztu dituzte ingurua “mehatxatzen duten proiektuak gelditzeko... [+]


Emakume bati sexu erasoa egiteagatik, gizon bat atxilotu dute larunbatean Tuteran

Udaltzaingoak gizon bat atxilotu du larunbat honetan Tuteran, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita. Emakumeak Poliziari deitu zion laguntza eske gizona jarraika zuelako.


Hamalau egun atxikita egon den saharar ekintzaile politikoa libre utzi dute

Ostiral arratsaldean deportatu behar zuten, baina hegaldiaren komandanteak ez zuen sahararraren bidaia ahalbidetu, hegaldia segurua ez zela izango argudiatu zuelako, EFEk jaso duenez. Bilboko Guardia Epaitegiak larunbat goizaldean gaztearen “askatasun-gabezia... [+]


Donibane Lohizuneko arrantzale bat hil da Espainian, Kantabrian

Itsasoan gertatutako istripu baten ondorioz hil da arrantzalea. Hunekin Aski itsasontzian lanean ari zelarik erreskatatu zuten gizona, larunbat arratsaldean. Erietxean hil zen.


Eguneraketa berriak daude