Bero-beroan


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

PP gehiengo nagusitik gertu, inkesten arabera

El Pais egunkariak abenduan egin eta oraintsu kaleratu duen inkesta baten arabera, Espainiako herritarren %64k uste du Mariajo Rajoi izango dela Espainiako Gobernuko hurrengo gobernuburua. Eta inkestaren datuen arabera hala izango da, PPk 5,5 puntuko aldea aterako bailioke PSOEri, gehiengo osoaren mugan jarriz. Hala ere, %55,9k gobernu aldaketa nahiko luke. Edozein eratan, inkestaren arabera, hamar herritarretatik lauk oraindik ez du erabaki zer boztaku.


Euskobarometroaren iruzurra salatu du Kataluniako Contrastant-ek


Azken Euskobarometroaren datoen ondorioz, EAEko hurrengo hauteskunde autonomikoetan PP eta PSOE Eusko Legebiltzarrean gehiengo osoa lortzetik oso gutxira egon zitezkeela zabaldu zen. Gaur egun 37 boto dituzte eta Gipuzkoan Ezker Batuak gal lezakeen eserlekuarekin, beti ere Francisco LLerak zuzentzen duen inkestaren arabera, PSE-EEk bat irabaziko luke eta beraz, bloke konstituzionalistak 38 izango lituzke. Contrastantek salatu du hori ez litzatekeela horrela, D’Hont Legearen arabera Ezker Batuak Gipuzkoan eserlekurik galduko balu, 2001eko emaitzen arabera, hori EAJ-EA koaliziora joango litzatekeelako eta ez PSE-EEra. Ibarretxe lehendakariak iragarri du jada ez duela hauteskunderik aurreratuko, baina martxoko 14aren ondoren, 2005eko EAEko autonomikoen aurrekanpaina luzea aurreikusten da.


EITBko Ortuzar eta Zupiriaren auzia astindu nahi du Fungairiño fiskalak

Espainiako Auzitegi Nazionaleko fiskal Nagusi Eduardo Fungairiñok, Andoni Ortuzar eta Bingen Zupiria EITBko zuzendaritzako kideen aurkako auziperatze prozedurak aurrera jarrai dezala eskatu dio Gillermo Ruiz Polanco epailerari. Ortuzar, Zupiria eta Julian Beloki iazko maiatzean EITBko medioek ETAren bideo bat ematean, "terrorismoa haizatzearen" akusaziopean auziperatu zituzten. Oraingoan, Beloki auzitik kanpo utzi du, ETAren iragarpenek irratian oihartzun txikiagoa izan zuelako. Auziaren berezko fiskala berau artxibatzearen aldekoa zen, eta Fungairiño zigor eskaerekin jarraitzearen aldekoa denez, berak hartu du kasua bere gain.

Piñeiro eta euskara

EAEko justizia auzitegi nagusiko presidente berria den Fernando Ruiz Piñeirok euskarari buruzko adierazpen polemikoak egin zituen pasa den astean ETB2ko El Punto saioan: «Epaile batek, bere lanean jardun ahal izateko, ez du zertan hizkuntza koofizial bat jakin. Epailearen lanean funtsezkoa eta lehentasunezkoa den bakarra zuzenbidea ezagutzea da eta hura aplikatzen jakitea». Eusko Jaurlaritzako Justizia Sailak adierazpenok kritikatu ditu eta presidente berriak euskara gutxietsi duela adierazi. Besteak beste, Abokatu Euskaldunen Elkarteak, Behatokiak eta Euskal Herrian Euskarazek Piñeirok esandakoak gaitzetsi dituzte.

EBLUL kezkatuta euskarak Nafarroak bizi duen egoerarekin

Nafarroan izan zen joan den astean Hizkuntza Gutxituen Europako Bulegoko (EBLUL) presidente Bojan Brezigar. Iazko martxoan Nazio Batuen Erakundearen eta Europako Kontseiluaren erakunde aholku emaile den EBLULen ordezkaritza bat izan zen euskarak Nafarroako lurraldean duen egoera aztertzen. Txosten bat osatu du erakundeak eta bertan oso kezkagarritzat jotzen da euskararen egoera Nafarroan, gainera azken urteetan atzerapausoak eman direla adierazi dute, 2000ko foru dekretuaz geroztik batez ere. Txostena Nafarroako Parlamentuan eta Hezkuntza Departamenduan aurkeztu zuen erakundeak. Nafarroako Gobernuak, bestalde, zera adierazi du: «Txostena eta EBLULen iritzia ez datoz bat errealitatearekin».


Soziolinguistika ikastaroa Iruñean

Iruñeko Karrikiri elkarteak Hizkuntzaren erregistroak: funtzio komunikatibo guztietara heltzeko tresnak ikastaroa antolatu du. Otsailaren 3tik 24ra bitarte, Pablo Suberbiola, Asier Larrinaga, Juan Ignazio Lizarraga eta Asisko Urmeneta arituko dira irakasle lanetan. Lau saiotan, haur hizkera, gazte hizkera eta komunikabideetako hizkuntz erregistroak jorratuko dituzte. Izena emateko epea urtarrilaren 30ean bukatuko da.


Orotariko Euskal Hiztegia bukatzear

Hainbat erronka ditu Euskaltzaindiak aurtengorako eta garrantzizkoena Orotariko Euskal Hiztegia urte honetan amaitzea da. Koldo Mitxelenak hasi zuen hiztegia eta egun Ibon Sarasolak zuzentzen duen lan taldeak jarduten du zeregin horretan. Bestalde, hizkuntzaren ikerketan ibilitako hainbat idazle eta hizkuntzalari omenduko ditu Akademiak. Duela 25 urte zendutako Mikel Zarate idazlea omenduko du martxoaren 26an Lezaman. Maurice Harriet apaiz eta idazlea ere omendua izango da Haltsun uztailaren 23an. Harrietek Euskalki guztien ezaugarri nagusiak biltzen zituen Euskara-frantsesa hiztegia osatu zuen, baina ez da inoiz argitaratua izan.


Microsoftek Office 2003 euskaratuko du

Elhuyar eta uzei Windows XP eta Office 2003 euskaratzen ari dira, Microsoftek programak euskaraz komertzializatzea erabaki baitu. Oraingoan, beste bertsio batzuekin egin ez bezala, Eusko Jaurlaritzak ez ditu lan horiek finantzatuko, baina promozioan lagunduko du.


Koalizioen dantza

Hauteskunde zerrendak aurkezteko epea bukatzen den aste honetan, dena erabakita dagoela esan liteke, nahiz eta, futbolean bezala, azken minutura arte itxaron beharko den. EAJk EArekiko ardatz estrategikoari eusten saiatuko dela dion bitartean, EA ardatz estrategiko horretatik ihesi dabil, zentro-ezkerreko bere eremua finkatu nahian. Aralarrekin egin nahi izan du koalizioa, baina azken honek nahiago izan du perfil ezkertiarragoa eta EAEn 2003ko udal hauteskundeetan posible izan ez zen koalizioa iragarri du Zutikekin. Bergarako fronteak, bestalde, pilota Nafarroa Bai koalizioan utzi du, Bergarako eskaintzaren filosofiarekin bat eginez gero, botoa harentzat eskatuko lukeela proposatuz. Aralarrek interesgarritzat jo du proposamena, baina Nafarroa Bai koalizioak astean erantzungo dio Batasunari, nahiz eta zaila izango den baiezko biribila ematea. Horrez gain, Batasunak iragarri du jadanik era batera ala bestera Bergarako proposamena martxoaren 14ko hauteskundeetan egongo dela.


Azkenak
Denera bederatzi eraso sexual ikertzen ari da Foruzaingoa San Ferminetan

San Ferminetako lehen bi egunetan bederatzi eraso sexista egon dira. Foruzaingoak atxilotu ditu erasotzaileak eta gertakariak ikertzen ari da. Erasoei erantzuteko milaka pertsona bildu dira igandean, Gaztelu plazan egin den elkarretaratzean.


Mugik inoizko datu hoberenak lortu ditu 2023an

69 milioi bidaia ordaindu ziren iaz Mugi txartelaren bitartez, 2022an baino 12 milioi ordainketa gehiago. Gipuzkoan bizi diren emakumeak izan ziren Mugi sistema gehien erabili zutenak, eta gehienbat hiri-autobusen erabilera gailendu zen. Pasaiako txalupako eta Loiuko... [+]


BBK Liven atarian protesta deitu dute lan-baldintzak salatzeko

Ostegunetik aitzina egingo da festibala Bilbon, Kobetamendin. Behin baino gehiagotan salatu da bertako langileek baldintza negargarrietan egiten dutela lan, eta ostegunerako protesta deitu du Laneko Autodefentsa Sareak, 19:00etan, EiTBren egoitzaren aurrean. Langileentzako gida... [+]


2024-07-09 | Mikel Aramendi
Hungariako lehen ministro Viktor Orbanek badarabil plan zehatzen bat buruan

Europar Batasunaren txandakako presidentetza beretu eta astebeteren buruan Viktor Orban hungariar lehen ministroak egin duen ezusteko blitz-ak azalpen serioa eskatzen du. Gaiaren neurrikoa.


Gazako genozidioan hildakoak 186.000 pertsonatik gora izan daitezke, ikerketa baten arabera

The Lancet zientzia aldizkariaren ikerketa batek ondorioztatu du kopurua, gaixotasunak eta bestelako zeharkako faktoreak kontuan hartuta. Gazako biztanleriaren ia %10 dago hiltzeko arriskuan.


Su-eten negoziaketak martxan dira berriz, Netanyahuk oztopo berriak jarrita

Netanyahuk baldintza bezala jarri du Israelek ofentsiba berrabiarazi ahal izatea “gerraren helburuak bete arte”. Iturri batzuen arabera, Hamasek onartu du su-eten iraunkorra negoziaketen lehen fasean adostea, aurrebaldintza izan beharrean.


2024-07-09 | Gedar
Uztailaren 20an mobilizatzera deitu dute Iturmendin, sare sozialetako mezuengatik auzipetutako bizilagunarekin elkartasunez

Otsailean atxilotu zuten Iturmendiko pertsona bat, eta bi urte eta erdiko espetxe-zigorra eskatzen dute bere kontra, sare sozialetako zenbait mezu direla-eta. Uztailaren 16an epaituko du Espainiako Auzitegi Nazionalak.


2024-07-09 | Euskal Irratiak
Peio Dufau, Fronte Herritar Berria
“Orain badakigu gutaz anitz espero dela, badugu lan anitz egiteko”

Frente Herritarrak irabazi ditu hauteskunde legegileak Pirinio Atlantikoetako seigarren hautesbarrutian, Peio Dufau izanen delarik diputatu heldu diren urteetan. Bozen %36,28 bildurik, 27 117 bozekin, historiako lehen diputatu ezkertiar abertzalea izanen da. Haren gibeletik,... [+]


2024-07-09 | UEU
Katixa Dolhare Zaldunbide
“Literatura hezkuntzaren zimendua da”

Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara jardunaldia antolatu dute elkarlanean Seaskak eta UEUk Baionan, Udako Ikastaroen barruan, eta bertan parte hartuko du Katixa Dolhare Zaldunbidek. Ezpeletan sortu zen 1982an, Lapurdin, eta familiarekin Nafarroa Beherean... [+]


2024-07-09 | Sustatu
PDF eta ePubak euskaraz entzun mugikorrean audioliburuen gisa

Alex Gabilondo software librearen zaletuaren gida batetik probatu dugu, eta ibili dabil: PDF eta ePubak euskaraz entzun mugikorrean (edo Android gailuetan zehatzago) audioliburuen gisa. Software libreko doako tresnekin, gainera.


Jaioberriaren guraso ez direnek ere berau zaintzeko baimen ordaindua lortu dezakete Suedian

Seme-alaba jaioberria zaintzeko baimen ordainduaren zati bat aiton-amonei edota gertuko beste norbaiti eman diezaiekete gurasoek Suedian, uztail honetatik aurrera.


Tsunami auzia artxibatu du García-Castellón epaileak, desobedientzia zibila terrorismo bilakatzen saiatu ondoren

Espainiako Auzitegi Nazionaleko apelazio aretoak astelehen arratsean esan du baliogabetu egin behar direla Tsunami auzi judizialaren ikerketako azken hiru urteak, "ilegalki" luzatu zelako. Erabaki hori behin betiko bihurtzean Carles Puigdemont eta Marta Rovira kasutik... [+]


Krabelin gorriz jantzi dute German Rodriguezen hilarria

German Rodriguez eta Joseba Barandiaran omendu, eta langile mugimenduaren alde egindako lana txalotu dute Iruñean. Palestinari ere elkartasuna adierazi diote, sanferminetan urteroko zitan Iruñean.


2024-07-08 | Pauline Guelle
Analisia
Hesi istorio

Nork aurreikusten ahal zuen 2024an Peio Dufau –Marie Heguy-Urain duelarik ordezko–  EH Baiko hautagaia, diputatu izanen zela? Eskuin muturraren kontrako kanpainak eta estrategiak funtzionatu du. Ipar Euskal Herriak ez du faxistarik bidaliko Frantziako Asanblea... [+]


Eguneraketa berriak daude