Bero-beroan


2021eko uztailaren 19an
Koalizio abertzaleetarako aukerak ia itxita
Nafarroa Bai gauzatua den bezala, EAErako beste koalizio aukerak itxita daudela dirudi. Oraindik EAJren eta EAren koalizio aukera guztiz itxita ez badago ere, EAk bakarrik aurkeztuko dela jakinarazi du; EAJk EArekin egingo lukeela azpimarratu du eta, agian, hori lotu ondoren Aralarrek ere ateak irekita izan ditzakeela. Dagoeneko ia inolako aukerarik gabe dagoen proposamena ezker abertzaleak Bergaran egindakoa da. Aralarrek, Nafarroakoren isla litzatekeen Arabai Bai koalizioa proposatu du, baina ez dirudi horretarako aukerarik dagoenik. Halaber, Ramon Labaien eta Xabier Oleaga bozeramaile izan dituen gizarteko pertsona ezagunen talde batek autodeterminazioaren aldeko koalizioen aldeko jarrerak bultzatu nahi izan ditu.


ETA eta lurreratze pista

Bergarako proposamena dela eta, ETAk hauteskundeei begira kaleratutako komunikatua bigarrengoz kaleratu zuen joan den astean. Literalki errepikatu izanak ETAk Bergarako proposamenari ematen dio garrantzia agerian utzi du. Gainerako alderdi abertzaleek hoztasunez jaso dute eta Eusko Jaurlaritzak erantzun instituzional gogorrarekin erantzun dio. Zenbait analistek azpimarratu dute 1998ko su-eten egoerarekiko desberdintasuna, eta adierazi da orduan mugimendu abertzale osoa ETAri lurreratze pista atontzeko prest agertu zen bezala, gaur egun ETAk aukera hori ere galdu egin duela.


Manu Azkarate preso tolosarra berriz espetxeratua

Manu Azkarate preso tolosarra Donostiako Ospitalera eraman behar izan zuten Martuteneko espetxetik, bere egoeragatik protestatzeko hasitako egarri, gose eta medikazio grebari ekin ondoren. Arriskutik kanpo dago egun, baina medikuen esanetara egoera larrian iritsi zen ospitalera. Azkarate 1992an utzi zuten aske, zuen gaixotasun larria zela eta 92. artikulua aplikatu ondoren. Gaur egun, gaixo jarraitzen badu ere, bere kartzelaratzea agindu da. Espainiako Auzitegi Nazionala politika berria finkatzen ari dela dirudi, eta espetxe zigorra beteta izan baina auzi zaharrak zabalik dituzten presoen egoera edota arrazoi berezi desberdinak medio aske jarri izan dituen presoen egoera berraztertzen ari bide da.

Helegitea Fernando Ruiz Piñeiroren hautaketari

Fernando Ruiz Piñeiro izendatu dute EAEko Justizia Auzitegi Nagusiko buru izateko. Hautaketa hori dela-eta, helegitea jartzea aztertzen ari da Hizkuntz Eskubideen Behatokia. Ruiz Piñeiro aurkeztutako hiru pertsonetatik euskaraz ez zekienetako bat izanik, «sistematikoki» euskaldunen eskubideak urratzen direla nabarmentzen dute Behatokikoek; legez, euskara jakitea «lehentasunezko meritua» dela jakinaraziz.

Euskara-gaztelania hiztegia lan tresna moduan

Fagor Altzariak enpresako langileek euskara-gaztelania hiztegia jaso dute. Egitasmoaren bultzatzaileek hiztegia lan tresna bihurtzea nahi dute. Helburu nagusia hiztegia euskara erabiltzeko lagungarri izatea da, bai harremanetan eta baita edozein agiri egiterakoan ere. Liburuxkak lantegian gehien erabiltzen diren hitzak biltzen ditu, ia 500 sarrera ditu. Enpresa horrek gainera, euskara batzorde bat izateaz gain, EMUN euskara teknikarien kooperatibarekin hitzarmena dauka lan munduan euskara sustatzeko asmoz.

33.000 euroko zigorra demoei

Urtarrilaren 8an Baionako auzitegian izandako epaiketaren ebazpenaren arabera, demoek 33.000 euroko zigorra ordaindu beharko dute. Besteak beste, bakoitzak ordaindu beharreko isunaz gain, SNCF tren konpainiari 9.300 euroko kalte ordaina ordaindu beharko diote eta epaiketaren gastuak ere beraien kontura izango dira, 1.200 euro, alegia. Gorka Torre, Pascal Mulet eta Jokin Zaldunbideri, gainera, gida baimena kendu die epaileak; lehendik ere, SNCF konpainiaren aurka aritzeagatik epaituak izan zirelako erabaki du epaileak zigor erantsia.

Pedro de Yrizar euskaltzaina hil da

Pedro De Yrizar euskaltzain gipuzkoarra 93 urte zituela hil da Madrilen. 1947an euskaltzain urgazle izendatu zuten eta 1987an, ohorezko. Ikertzailea eta euskal dialektologian aditua zen azkoitiarra, euskalkien gainean egindako lanagatik izan da goraipatua. Euskalki guztien aditz laguntzaileen morfologia osoa ikertu zuen, eta egun, bere lana ezinbestekoa da euskalkiak ikertu nahi dituzten guztientzat.

Euskararen inguruko erabakia salatu du Administrazioan Euskaraz-ek

Nafarroako auzitegi nagusiko Administrazioarekiko Auzietako Salak Iruñerriko Mankomunitatean euskararen inguruan hartutako erabakia salatu du Administrazioan Euskaraz-ek. Talde horrek esandakoaren arabera, Salak Mankomunitateak ez duela lanpostuetarako hizkuntz perfilik diseinatu behar erabaki du, aurretik onartutako euskararen ordenantzari muzin eginaz.

Estilo berria, ildo finkatuaren gainean

Bukatu da Xabier Arzalluzen aroa eta Josu Jon Imazena hasi da. EAJren lehendakaritzarako lasterketan, Joseba Egibarrek orain arteko estiloa ordezkatu du eta Imazek berrikuntza, besteak beste horregatik egin du bere alde askok. EAJtik kanpo, sentsibilitate berria ikusi zaio, batez ere eremu ez abertzaletik, eta sozialistekiko egindako keinuak ere azpimarratu dira. Ezker abertzalearekiko gogortasuna eta hoztasuna ere bereziki nabarmendu dira. Estilo berria ei dakar Imazek, baina aurreko taldeak finkatutako ildo politikoaren gainean jardun beharko du, batzarrak azaleko zuzenketekin aho batez onartu duena. Estilo berriak ildo politiko finkatuaren gainean nola eragiten duen ikusiko dugu datozen urteetan.Arzalluzen ordezkapenaren kapitulu nagusia itxia dago, baina kapitulu garrantzitsuak geratzen dira ixteko oraindik, esanguratsuena GBBren kontrolerako aurki emango dena.


Azkenak
Analisia
Mikrofonoak antzokietan

"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]


Jardin bat zuretzat, Hipatia

Hainbat lorpen kolektiboan soilik egin daitezkeela esaten denean, lerro artean joan ohi da behin kolektiboan pentsatu, gogoetatu eta eztabaidatu ondotik heldu ohi direla, heltzekotan. Baina zerbait lortzeko, ezinbestekoa da pentsatzen jartzea. Ez baitira gauzak besterik gabe... [+]


Gu ere lugorri

Sendabelarrak non bildu galdetuz idazten didate eta bide bazterrei erreparatzeko esan ohi diet. Erromantizismoak kalte egin digu bizitzako esparru askotan eta hemen ere bai, sendabelarrak ez baitaude mendi tontorretik gertu dauden bide zidorretan (bakarrik), ezta kostatik bertan... [+]


2025-04-14 | Jakoba Errekondo
Bizi Baratzearen lurreko ekosistema oparoa

Apirilak asaba zaharrengana garamatza. Apirila urte osoaren gakoa izango da. Lurrak antolatzea, ongarriketa osatzea, haziak plantatzea, pardak, makilak, sareak, lokarriak atontzea… Hamaikatxo lan bada, sasoi berrirako urratsik handiena, gero uda eta udazkena azkurriz eta... [+]


2025-04-14 | Garazi Zabaleta
Dai Konbutxa
Konbutxa eta hartzituak bizibide

2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]


Semaforoa gorri, etsaien engainagarri

Gaur aurkezten dugun intsektuaren izen zientifikoak, besteak beste, bi gauza azaltzen dizkigu: alde batetik, gorria dela (ez erabat) eta ez duela hegorik. Okerrak ez dira biak ala biak, baina gorria ez da bere kolorazio bakarra, eta hegoak ere izan baditu, baina beraien tamaina... [+]


Maiatzaren 10ean Sorionekuak ekimenak zubi eta ate zeharkatuko ditu euskara nafar guztiona dela aldarrikatzeko

Goizez Nafarroako zubirik esanguratsuenak jendez beteko ditu Sorionekuak dinamikak. Arratsalderako mobilizazio herritarra deitu dute Iruñeko Kostarapea parketik Alde Zaharreko Takonera parkeraino.


Udalek espresuki euskaraz jardutea baliogabetu du Gorenak

EAEko udal legearen euskararen arloko zenbait artikuluren aurkako epaia eman zuen Justizia Auzitegi Nagusiak 2023an, eta orain Gorenak berretsi du. Eusko Jaurlaritzak ez du garaiz aurkeztu epaiaren aurka egin zezakeen helegitea.


2025-04-11 | ARGIA
Lekeitioko musika bandaren zuzendariak jazarpen salaketak jaso ditu

Lekeitioko Udalak jakinarazi du bandako zuzendariak tratu txarrak eman izana jaso dutela, hainbat testigantzaren bidez. Udalak azaldu du, Eusko Jaurlaritzaren aholkuak jarraituta, hainbat pauso eman dituztela, besteak beste, zuzendariarekin hitz egin, eta testigantzak jaso... [+]


Turismo bidaiak antolatu ditu Israelgo Armadak Siriari lapurtutako lurretan

Zibilentzat antolatutako txangoak igande honetatik aurrera egin ahal izango dira, printzipioz astebetez, eta egunero bi ateraldi antolatu dira. Sarrerak berehala agortu dira.


Erdi Aroko emakume kopistak

Orain arte uste izan dugu Erdi Aroan eta inprenta zabaldu baino lehen liburuak kopiatzeaz arduratu zirenak gizonezkoak zirela, zehazki, monasterioetako monjeak. 

Baina Bergengo (Norvegia) unibertsitateko  ikerlari talde batek ondorioztatu du emakumeak ere kopista... [+]


Italiar sukaldaritza ez da existitzen

Florentzia, 1886. Carlo Collodi Le avventure de Pinocchio eleberri ezagunaren egileak zera idatzi zuen pizzari buruz: “Labean txigortutako ogi orea, gainean eskura dagoen edozer gauzaz egindako saltsa duena”. Pizza hark “zikinkeria konplexu tankera” zuela... [+]


Eguneraketa berriak daude