Barazkien txertaketa
Zurezko enborra duten landareen txertaketa duela hiru mila bat urte ezagutzen da Txinan. Aristotelek orain dela 2.350 urte inguru txertoen berri zehatza azaltzen du eta erromatar inperialistek ezpataren atzetik hedatu zituzten labana zorrotza behar duten txerto teknikak, baita geurean ere.
Txertaketak barazkietan burutzea beste upeleko sagardoa da, ala beste sagardotegiko upela? Fusarium gaitzari aurre egiteko 1914 urtean hasi ziren angurria (Citrullus lanatus) txertatzen Japonian. Hantxe Narako Nekazaritza Unibertsitatea 1917an hasi zen barazkien txertatzeko erabilitako teknika desberdinen berri ematen.
Herbeheretatik zabaldu ziren Europan barrena langintza hauek 1947tik aurrera. Kukurbitazeoen familiakoetan lehenik (kurkubia, kuia, kuiatxoa, luzokerra, meloia, angurria eta abar) solanazeoenean gero (tomatea, piperrak, alberginia, tabakoa, asma-belarra, belladona, urriloa, petunia eta abar), hau da, etekina fruituetan ustiatzen diegun barazkietan soilik.
Txertaketak bi onura nabarmen eransten dizkio barazkiari: baga, fruitua ematen duen barietatearentzat hilkorra edo ia den gaitzen bat sortzen duen onddoa dagoen lurrean gaitz horrekiko erresistentzia garatua duen mentuoin baten gainean txertatuz gero barietate hori ustiatu daiteke; biga, fruitua kendu nahi diegun barietateen aldean mentuoin jendeak sustrai indartsuagoak dituenez uzta oparoagoa izan ohi da.
Txertatutako barazkien erabilera areagotzeko arrazoi nagusia gaitzekiko erresistentziaren aldetik dator. Metilo bromuroa da egun lurrak desinfektatzeko erabiltzen den produktu eraginkorrena eta zabalduena. Honek ozono geruza erretzeko eta lurrak desinfektatzeaz gain kutsatzeko duen joera dela-eta laster bere erabilera murriztu edo galaraziko dela uste da. Onddoekin infektaturiko sailetan mentuoin erresistenteen gainean txertaturiko barazkiak erabiltzea izango da aukera egokiena eta garbiena.
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]
Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalak etxebizitza duina izateko eskubidea aitortzen du, bizi-maila egokia izateko eskubidearen parte gisa. Antzeko terminoetan mintzo da Hego Euskal Herrian inposaturiko Konstituzioa ere bai. Baina, letra txikiak, hain txikia ezen ezin den... [+]
Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]