Zuritzearen onurak
Baserrien inguruetan topa ditzakegun karobi edo hauen arrasto ugariek garai batean kareak edo kisuak izan zuen garrantziaz hitz egiten digute. Kare harria gure lurretan usu aurkitzen den lehengaia da. Harri hau karobi labeetan erre eta kare bizia ekoizten zen ia etxeero. Kare honek erabilpen anitz zituen: lurrezko ontzietan arrautzak kontserbatzeko, ukuilu, korta, etxe eta abar desinfektatzeko, landareak zurituz gaitz eta izurriteei aurre egiteko eta batez ere soro, baratze, belardi, sagasti eta abar ongarritu eta aberasteko.
Lurrari karea emateak izugarrizko onurak dakarzkio. Lehenik eta behin lurrak berez izan behar du kare-gosea. Buztin lurrak izaki honelakoxeak ditugu Euskal Herri atlantiarreko lur gehienak, kare premia nabarmenena dutenak, alegia.
Hiru mailatan lan egiten du kareak lurrean: desinfekzioa, fisikoa eta kimikoa. Desinfekzioan, lurrean dauden onddo, bakterio, intsektu eta hauen arrautza, har eta abar hil egiten ditu, arerioak kenduz landareei bizitza kalitatea hobetuz. Fisikoki, kareak lurra harrotu egiten du airearen eta uraren mugimendua areagotuz; lan hau bereziki egokia da buztina nagusi duten lurretan, buztin itxi gogor itoan landareen zainen lana erraztuz. Kimikoki, hasteko karea bera landareen eskuera jarri eta berarekin batera magnesioa. Honez gain lurraren gorabehera kimikoetan ugazaba den eta lurraren azidotasunaren neurria ematen duen pH-a orekatzen du, erdi pareko 6-ko neurri aldera. Honek beste ondorio batzuk dakartza: lurra bizitu egiten du, buztinetan gertatzen diren erreakzio kimikoak azkartu eta hauen bidezidor eta ataketan kateatuta dauden elikagaiak lurreko salda bizira bideratzen ditu landarearen eskuera jarriz.
Sail bakan batzuetan besterik ez da egun karea ikusten eta analisiek bere premia gero eta nabarmenagoa dela erakusten dutenez, garai bateko ohitura on hori berreskura dezagun. Ohartxo bat: batak bestearen lana kamusten duenez, karea eta simaurra ematea batera egin behar ez diren lanak dira, lan batetik bestera hilabeteko tartea behinik izan dadila.
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
Espainiako Estatuko zentral nuklearrak itxi ez daitezen aktoreen presioak gora jarraitzen du. Otsailaren 12an Espainiako Kongresuak itxi beharreko zentral nuklearrak ez ixteko eskatu zion Espainiako Gobernuari, eta orain berdin egin dute Endesak eta Iberdrolak.
Gukak “Bilbo erdalduntzen duen makina” ikusaraziko du kanpainaren bidez. 24 orduz martxan dagoen makina salatuko dute, eta berori “elikatu eta olioztatzen dutenek” ardurak hartzea eskatuko dute. Euskararen aldeko mekanismoak aktibatzea aldarrikatuko dute.
.JPG)
ERREALITATEAREN HARRIBITXIAK
Nork: Josu Iriarte, Nerea Lizarralde, Jare Torralba eta Amets Larralde. Mikel Martinezek zuzenduta eta Jokin Oregiren testuetatik abiatuta.
Noiz: otsailaren 21ean.
Non: Bilboko 7katu... [+]
15 urteko emakume bati egin dio eraso Izarra klubean jarduten zuen pilota entrenatzaile batek.
Nafarroako Gobernuak ofizialki aitortu ditu gure lurraldean giza eskubideen urraketa larriak jasan zituzten Estatuaren indarkeriaren beste zazpi biktima. Horien artean, hitzez hitz “motibazio politikoko biktima gisa” aitortzen ditu Patxi Erdozain, Eneko Compains,... [+]
Donostiako alkate ohiak webgune bat sortu du, eta plataformarekin bat egiteko eskatu die herritarrei.
PuntuEus-ek doako tresna erabilgarri bat jarri du edonoren eskura, webguneen segurtasuna erraz ebaluatzeko. Webtest.eus izeneko autoebaluazio-tresna honi esker, erabiltzaileek beren webgunearen segurtasun-maila modu sinple eta argian azter dezakete.
"Historikotzat" jo du otsailaren 27an plazaraturiko epaia Lurraren Altxamenduak sare ekologista antikapitalistak. Bere aldetik, epaiaren "krudelkeria" salatu eta helegitea jarriko duela jakitera eman du Frantziako Estatuak. Duela hogei urte baino gehiago jarri... [+]
Elkarteko Elena Avalosek salatu du aulki gurpildunarekin komunera sartzea oztopatzea, pertsona desgaituen eskubideen, autonomiaren eta duintasunaren kontra doala.
Joan den asteartean La Vanguardia-n argitaratutako artikuluan egin zuen proposamena Txema Montero abokatu bizkaitarrak. 30 urtez Deia egunkariko kolaboratzailea izan da eta lehenik hara bidali zuen bere artikulua, baina egunkariak ez zion argitaratu.
Hemendik aurrera egunkarian soilik "norbanakoen askatasuna eta merkatu librea" sustatzen dituzten iritziak jasoko direla adierazi du enpresaburuak. Iritzi artikuluen zuzendariak hedabidea utzi duela ere argitaratu du.
Urteak iragan dira bere azken argazkia ikusi zenetik. 26 urte daramatza preso Abdullah Öçalanek Turkiako Imrali uhartean, "erakunde terroristako" buruzagitza egotzita. Ostegun eguerdian bere bideo bat ez, baina argazki berri bat zabaltzeko baimena eman du... [+]
Elkarteak ekainaren 27, 28 eta 29an Arberatzen (Nafarroa Beherea) izango den jaialdian izateko aurresalmenta abiatu du ostegunean. Hiru eguneko sarrerak 43 euro balioko ditu eta Ipar Euskal Herriko "lau ertzetatik" festibalera hurbiltzeko autobusak antolatuko dituztela... [+]