Ezpalak


2021eko uztailaren 19an

Gure arbasoen zeruari begira

Zeruari so jarri ditu Iruñeko Planetarioak sortu zenetik gaurdaino izan dituen bi milioi bisitariak. Hamar urte dira ateak ireki zituenetik eta denbora horretan, 35 ekoizpen propio burutu ditu. Sortu zenean Espainiako planetariorik handiena zenak makina bat lan burutu du penintsulan diren besteekin elkarlanean. Hain zuzen, Donostiako Zientziaren Kutxagunearekin batera jarri berri du martxan Gure arbasoen zerua izeneko egitaraua. Bertan, gizakiaren historiaren azken 26.000 urteak errepasa daitezke.


Musika klasikoa unibertsitatera

Nafarroako Unibertsitate publikoan Unibersiclásica: la palabra cantada ekimena prestatu dute, azken hiru mendeetako musika klasikoa unibertsitariei eskaini nahian. Martxoaren 1a arte lau musika saio izango dira. Abenduaren 15ean erromantizismo alemaniarra izango da gaia, urtarrilaren 12an Bellini-ren, Rossini-ren eta Verdi-ren obrak, eta otsailaren 9an eta martxoaren 1ean frantziar eta espainiar melodiak.


Pop mugimendua Guggenheim-en

2004ko urterako Guggenheim Bilbao Museoak atondu duen egitarauaren ildo nagusiak Pop mugimenduaren ingurukoak dira. Izan ere, 1960ko hamarkadako Pop mugimenduko pertsonarik garrantzitsunetakoa izan zen James Rosenquist iparamerikar artistaren atzera begirakoa izango da ikusgai datorren urtean Bilbon. Era berean, Pop artea eta pop artearen ondoren izeneko erakusketa egiteko asmoa agertu du Museoko Patronatuak. Bestalde, Paul Klee suitzarraren pinturak, marrazkiak eta grabatuak ikusi ahal izango dira 2004an.


Antzerki Liburuen Erakusketak

Azaroaren hasieran egin zen Madrilen laugarren aldiz Nazioarteko Antzerki Liburuaren Erakusketa. Irakurleak, ekoizle baten bila zebiltzan itzultzaileak edota argitaratzaile bat aurkitu nahi zuten antzerkiegileak bildu ziren bertan. Kontua da Galiziako Antzerki Dokumentazio Zentroak proposamen bat egin zuela: 2004an Santiagon Antzerki liburuaren Erakusketa bat egitearena. Espainian zehar hiri ezberdinetan horrelako ekimenak burutzearen aukera mahaigaineratu du horrek berriro eta kontuan hartzera konprometitu dira antolatzaileak.


Arte eskematikoa megalitoetan

Lehenengo aldiz historiaurreko arte eskematikoaren adibide bat aurkitu dute Nafarroako iruinarri batean. Aipatu megalitoaren alde batean metro bateko Brontze Aroko aizkora bat errepresentatzen duen grabatua ageri da, egoera bikainean mantenduta.
Aurkikuntza guztiz garrantzitsua da. Europako beste zonaldetan arte megalitikoa ezaguna bada ere, lehendabiziko aldia da Euskal Herrian megalitoekin lotutako artea agertzen dela, bertako megalitismoa nabarmen aberastuz.


Ipuinen argazkiak.

Marrazkiekin lotu ohi dira ipuinak. Letrak eta marrazkiak izaten dira maiz ipuinen osagarriak. Alberdaniak Ordoñez-Falcon Argazki Fundazioaren babesarekin plazaratu berri duen «Begiz jotako ipuinak» lanak ordea, ipuina argazkiaren lagun egin du. Ipuin-argazki liburu honen xedea argazkia literaturarekin lotzea da. Parte hartu duten argazkilariak, besteak beste, Joan Fontcuberta, Andreas Gursky, Xavier Ribas eta Frank Thiel dira. Idazleen artean, Lourdes Oñederra, Joseba Sarrionandia, Jon Alonso, Aurelia Arkotxa, Arantxa Iturbe eta Andu Lertxundi daude.


Errazena ez da hoberena.

Publizitateaz ari gara. Izan ere, eskuinean dagoen kartelari begiratu besterik ez dugu urtero Donostian burutzen den El Sol, Publizitate Jaialdi Iberoameri-karrak aurten maiatzaren 27tik 29ra egingo den saiorako aukeratu duen irudia ulertzeko. Publizitatea kontzeptu sinplistetik urruntzea da euren helburua, sormen originala sustatzea. Funtzionatzen duen publizitatzetik ihes egitea. Horrez gain, badituzte aurtengo jaialdirako hainbat berrikuntza. Epaimahaia banatu egin dute: batetik, Zinema/telebista eta irratiari dagokiona egongo da. Bestetik, grafikari eskainia. Euskarri interaktiboen saria ere aurten emango da lehen aldiz, urrezko eguzki bat jasotzen duenetako batek irabaziko du sari hori.


Badago zer pentsatua

Nafarroako Gotorlekua bezalako ekimen handiak martxan jartzen ari diren honetan Mira Antzokia azkenetan dago. Zer pentsatua ematen du. Izan ere, Pablo Zubikarai antzokiko zuzendariak gose greban egin ditu 30 egunetik gora. Nafarroako Gobernuko kultur arduradunekin elkartzea lortu zuen azkenean lehengo astean. Baina kontua da antzerkiaz normaltasunez hitz egiteaz gain, diru laguntzen deialdietara aurkezteko irtenbidea eskaini zietela soilik Mirako arduradunei. Eta Mirak ez ditu baldintzak betetzen horiek eskuratu ahal izateko. Bitartean, Zubikaraik greba utzi, berreskuratu eta berriz utzi behar izan du. Eta hala ere, ez du konpromiso garbirik lortu. Ekonomikoki errentagarriak ez omen diren kultur ekimenek zer etorkizun izan dezaketen pentsatu beharko genuke.



Azkenak
Oscar Terolek parte hartu zuen txirigota negazionista bati txistu egin diote Cadizko inauterietan

Terolek barkamena eskatu du eman zuten "ikuskizun lotsagarriagatik", baina aitortu du bat egiten duela bertan esandako ideia "batzuekin".


Mikel Urabaien (Paris 365): “Erakundeek erantzukizuna aldamenekoari pasatzen diote”

Paris 365 jantokiak ez ditu martxora arte aurrez aurreko afariak emango eta erakundeei inplikazioa eskatu die konponbidea lortzeko.

 


Kontziliatzeko, haur-eskolak arratsalde eta gauez irekitzea: Espainiako ministroaren proposamenak hautsak harrotu ditu

Arratsaldez eta gauez lan egiten duen jendea dagoela argudiatuta, 0-3 urteko umeentzat 24 orduz zabalik egongo diren haur-eskolen beharra planteatu du Espainiako Enplegu ministroak. Erreakzio-katea berehalakoa izan da eta agerian utzi du nola ulertzen dugun kontziliazioa, zeren... [+]


Paralelismoak eta distantziak

Orain gutxi Txantreako Irakurle Eskolan Gael Faye idazlearen Ene herri txikia eleberria irakurri genuen, Irati Bereauk euskarara itzulitako bertsioan. Liburuak Gabrielen –Burundin jaiotako haur bat– historia kontatzen du. Aita frantsesa du eta ama Ruandatik ihes... [+]


Martxoak 23 talde armatuak aldebakarreko su etena iragarri du Kongon

Gobernuarekin negoziatu gabe iragarri du erabakia talde armatuak, "arrazoi humanitarioengatik" dela argudiatuta. Joan den astean herrialdeko Goma hiria bereganatu zuten matxinoek, eta, Nazio Batuen Erakundearen arabera, 900 hildako baino gehiago eragin dituzte hiri... [+]


Zaldibarko zabortegian hildako Beltran eta Sololuze omenduko dituzte igandean, hondamendiaren bosgarren urtemugan

Zaldibar Argitu ekimenak adierazi du "gogaituta" dagoela instrukzio fasearen iraupenarekin, bost urte igarota, oraindik ez baitira kaleratu auziaren ondorioak.


Auzi eta erronka ugari izango dituzte gogoetagai Amikuzeko Otsail Ostegunetan

Otsailaren 6an hasi eta 27ra bitarte, lau ekitaldi antolatu dituzte Donapaleun. Lehena herriko etxean iraganen da, eta ondokoak Bideak gunean.


Erorien Monumentua eraistearen aldeko plataformak EH Bilduren, PSNren eta Geroa Bairen jarrera salatu du

Plataformak ostegunerako Iruñeko udaletxe plazan elkarretaratzea deitu du 18:30erako, hiru alderdiek eraikinarekin izandako jarrera salatu eta eraistearen aldeko hautuan berresteko.


Muga-zergen mehatxuarekin, Trumpen esanetara ipini dira Mexiko eta Kanada

Muga-zergak ez ipintzearen truke, AEBen eskakizunak konplitzeko konpromisoa hartu dute: bakoitzak 10.000 soldadu ipiniko ditu mugan, AEBen segurtasunaren izenean.


Lamiakoko ibaipeko autobidearen aurkako manifestazioa egingo dute otsailaren 8an, Bilbon

Subflubiala EZ! plataformak salatu du proiektuak ez diela "herritarren benetako beharrei" erantzuten, eta ingurumenean, gizartean eta ekonomian "inpaktu larriak" eragiten dituela.


2025-02-04 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Su hartuko ote du Txinak eraiki nahi duen munduko presarik handienak?

Iazko azken hatsean Txinako gobernuak Yarlung Zangbo ibaiaren behe-arroan proiektu hidroelektriko handia abian jarriko duela iragarri izanak, urak harrotu ez, sutan jarri dituela dirudi gure artean. Esan dezakegu alarmaren eskala osoa kurritu dutela iruzkinek: munduko handiena... [+]


ANALISIA
Trumpismoa Espainian

Proces-aren aurkako epai gogorra 2019ko urrian atera zen eta horrek Bartzelona sutan jarri zuen. Testuinguru horretan, Espainiako Estatuan bolo-bolo irakurri zen eskuineko prentsan jaregindako esaldi hau: “Espainiaren on beharrez, 50 urtero Bartzelona bonbardatu beharko... [+]


Nafarroako Gobernuak salatu du migratzaileentzako arreta bulegoan pintaketa faxistak agertu direla

Gobernuak adierazi du ez duela beste aldera begiratuko "nazioarteko erasoaldi faxistaren eta ultraren aurrean", eta ez dituela onartuko "gorrotoarekin lotutako" eraso gehiago.


Muturreko beroak 2,3 milioi hildako eragingo lituzke Europan mende bukaerarako

Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.


2025-02-04 | Estitxu Eizagirre
"Trantsizio energetikoa eztabaidan"
Mikel Otero eta Aitziber Saroberen arteko mahai-ingurua asteazkenean Donostian

Otsailaren 5ean Donostian "Trantsizio energetikoa eztabaidan: aukerak eta arriskuak" izenburua duen mahai-inguruan parte hartuko dute Mikel Otero EH Bilduko trantsizio ekologikorako arduradunak eta Aitziber Sarobe natur kontserbazionistak. Ekitaldi hau lau talde... [+]


Eguneraketa berriak daude