Aurtengo azaroa garrantzi handikoa izan da, bai Kataluniako abertzaleentzat baita Galiziakoentzat ere. Alde batetik, Kataluniako hauteskundeak burutu dira, azaroaren 16an, eta, bestetik, Galizian BNGk bere XI. Aberri Batzarra ospatu du azaroaren 22 eta 23an. Bietan han izatea tokatu zait. Lerro hauen bidez bertan jasotakoak eman nahi nituzke.

CiUk Bartzelonako Magestic Hotelean izan zuen hauteskunde eguneko egoitza nagusia. Azaroaren 16ko arratsalde-gau hartan, TV3 inkesten lehen datuak ematen hasi zenean, aspalditik ikara sortzen zuen mamuaren itzala hasi zen hedatzen: PSCk boz eta legebiltzarkide gehiago izango zituen eta, gainera, CiU eta ERCren artean ez zen gehiengo absoluturik batzen. Bi gertakari horiek erabateko egoera beltza zen sortu zuten: CiUren interesen ikuspegitik, Generatitatea utzi beharra zetorren eta, abertzaletasunaren ikuspegitik, CiU-ERC gobernu aukera uxatua gelditzen zen. Jendea zuri-zuri zegoen.

Gero emaitzak oso bestelakoak izan baziren ere, kataluniarren boto joerak zera erakutsi du: azken urteotan PPk izan duen jarrerarengatik soziologia abertzalea piztu egin dela Katalunian, eta jendeak ez diola CiUri barkatu Madrileko Gobernuarekin izan duen hurbiltasuna. Baina CiUren jokabide hori ez da kasualitatea izan: egia da Parlamentean ez zuela gehiengorik eta, beraz, laguntzaren bat (PPrena adibidez) ezinbesteko zuela; baina jokabide horren egiazko arrazoia Kataluniako autonomiaren ahuldade fiskalean datza. Izan ere, han ez baitaukate EAEn edo Nafarroan daukagun Ogasun sistema. Beraz, Madrilek emango dienaren menpe daude erabat. Hortxe dago CiUren jokabidearen giltzarria, eta hori aldatu gabe orain arteko dinamikak bere horretan jarrai dezake.

ERCko bozeramaleei azken egunetan entzun zaienaren arabera, ordea, argi dago Gobernua osatzeko negoziaketetan ez diotela begiratuko soilik sailen banaketari. Kataluniak Espainiako Estatuarekin duen harreman estatusa aldatzeko eman behar diren urratsak mahai-gainean ipiniko dituzte, eta nik iragarpentxoa egingo dut, nahiz eta horrelakoetan huts egiteko aukerak asko izan: CiUk errazago onartuko du ERCren erronka PSCk baino, eta, beraz, Generalitateko hurrengo lehendakaria Artur Mas izango da ERCren babesarekin.

Bi arrazoi nagusi ikusten ditut hori gauzatu dadin: alde batetik, egin duen eskapadarekin, CiUk lezioa ondo ikasi duela iruditzen zait eta, bestetik, PSCk ez du Maragallek nahi lukeen margenik ERCrekin negoziatzeko, izan ere, negoziaketa horien emaitzak dagoeneko daukana baino zama astunagoa ezarriko bailioke Zapaterori, hurrengo hauteskundeei begira.

Nire ustez Kataluniako abertzaletasunari ekimena bereganatzeko unea iritsi zaio. Berak egin behar ditu proposamen garrantzitsuenak eta berari dagokio proposamen horiek herri babesaren bidez berrestea.

Ez da hori, tamalez, Galiziako abertzaletasunak bizi duen egoera. BNGren XI. Aberri Batzarrean orain arte BNGren ahotsa eta aurpegia izan den Xosé Manuel Beirasen ondorengoaren aukeraketa zegoen jokoan, eta batzarraren gehiengoaren erabakiz Anxo Quintana izan zen hautatua lan horretarako.

Quintanak lider berri modura eginiko aitzin hitzaldian BNGk hemendik aurrera eskainiko duen tonuaren aurrerapena eskaini zuen. Orain arte Bloquearen bizkarrezurra izan diren UPG bezalako alderdi ezkertiarren hizkuntza gogorra alde batera utzi eta hiritarrekin errazago konektatuko duen diskurtso leunagoa jorratu zuen. Azken batean, batzarrean onartu zen txosten politikoan agertzen den moduan, «debemos intensificar o noso traballo para agrandar o BNG». Hori da helburua. Jende berria erakarri behar da abertzaletasunera, eta Prestigeren hondamendiaren inguruan Galizian sortu zen gizarte irakin horri egitura politikoa eskaini behar zaio. Erronka horri aurre egiteko barne egitura batu eta sendotu nahi du BNGk.