Ezpalak


2021eko uztailaren 20an

Ahotik ahora

Galtzen ari den usadioa da ahozko komunikazioarena. Hain zuzen ere, galera horri aurre egiteko Oihulari Klown taldeak Ahozko Narrazio Zirkuitua antolatzen du azken urteetan. Aurtengoan urrian ekin zioten ahozko ipuinen kontakizunei eta datorren urteko maiatza bitarte, hilabete bakoitzeko azken astean, bina artista arituko dira hainbat gunetan euren lanak eskaintzen. Besteak beste, abenduan Sevillako Pereperez eta Madrilgo Girot galdeetako kideak izango dira. Eta datorren urtean Virginia Imaz eta Beatriz Egizabal euskaldunak eta Magda Labrag kanariarra, Marisa Amado txiletarra eta Alberto Sebastian kantabriarraren ipuinak entzun ahal izango ditugu Zirkuituan.


Bide egileen beste lau sorta

Hamasei izen berri gehitu dizkio Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak Bidegileen bildumari. Kazetaritzan, ikerketan, euskararen sustapenean eta herri kulturan lan egin duten hamasei pertsonen lana, bizitza eta pentsamoldea biltzen dituzten hamasei ale horiek lau sortatan plazaratu dituzte. 30. sortak XIX. mendean jaio eta Euskal Herritik kanpo euskara lantzen jardun ziren Jean Pierre Goytino, Juan Antonio Irazusta (Aita Bonifazio Ataun), Norbert Tauer eta Imanol Apalategiri buruzko lanak biltzen ditu. 31.enak 36ko Gerra aurretik olerkigintza eta kronika euskaraz idatzi zutenei eskainia dago. Juan Bautista Bilbao Batxi, Jean Saint-Pierre Anxuberro, Enrike Zubiri Manezaundi eta Ander Arzelus Luzearren lanak eta bizitzak osatzen dute. Martin Ugalde, Etienne Salaberri, Iñaki Barriola eta Karmele Goñi dira 32. sortan landu diren pertsonaiak. Eta azkenik, 33.ean, haurren euskalduntze eta alfabetatzean jardun dutenei buruzko liburuxkak bildu dira. Hain zuzen ere, Frantzisko Torres, Aita Felipe Murietakoa, Joxe Antonio Retolaza, Janamari Malharin eta Izaskun Arrueren lanaren berri ematen da bertan.


Fantasiari eskainitako atala Cortadan

Dagoeneko ari dira 2003ko Gasteizko Film Laburren Cortada Jaialdia burutzen. Aurtengoak bi berrikuntza ditu. Batetik, Jaialdia Kulturama elkarteak kudeatuko duela. Bestetik, zine fantastikoari eskainitako Fant-Cortada burutuko dela hilaren 4an eta 5ean. Aurtengoan, adinekoak izango dituzte gogoan sail honetan. Hilaren 4an lehian gai horrekin loturik diren filmak eta nazioartean gai horri buruz egin diren lan onenak ikusi ahal izango dira. Hilaren 5ean, berriz, sail horren barruan bi luzemetraia eskainiko dituzte.


Garazikusek hamar urte bete ditu

Nafarroa behereko kultur eskaintzaren egitura garrantzitsuenetakoa bihurtu da Garazikus elkartea. Hori da sortu zeneko hamargarren urteurrenean atera duten ondorioa. Elkartea Donibane Garaziko Vauban zinemagela zaharra berreskuratzeko sortu zen. Eta egun, 550 kide ditu eta beste 40 boluntarioren lanari esker egiten du lan. Zinemaz haratago, beste hainbat alorretako kultur eskaintza burutu du azken urte hauetan. Guztira, 40 bat ikusgarri antolatzen ditu urtero.


Oteizaren protagonismoa

Gero eta hobeto ezagutzen dugu Oteiza, azkenaldiko ekimenei esker. Esaterako, azaroaren hasieran inauguratu zen Altzuzan bere etxea eta lantokia izan zena. Laborategia, liburutegia, tailerra, etxea... denak dira ikusgai. Eta bertako gauza asko berak utzi bezala daude oraindik. Gainera, Soledad Alvarez historialariak «Jorge Oteiza. Pasión y razón» artistari buruzko lehen liburu monografikoa plazaratu du. Oteizari merezi zuena eman nahian. Bertan Oteizaren inoiz argitaratu gabeko irudiak jaso ditu. Orain, Bilboko Arkitektoen Elkargo Ofizialak Oteizak arkitekturarekin izan zuen harremana gogoratu nahi izan du. Izan ere, alderdi hori bakan batzuek ezagutzen zuten soilik. Horretarako urtarrilaren 29a arte hainbat hitzaldi eskainiko dituzte eta artistaren zenbait arkitektura proiektu erakutsiko dituzte.


Musika, artea, dantza, zinema...

Horiek guztiak eta beste hainbat adierazpide bilduko ditu azaroaren 17an hasi eta hil honen 27an amaituko den Musicaexmachina jaialdiak. Bigarren urtez Bilbon 30 ekitaldi baino gehiago bildu dituzte. Horien artean aipagarriak dira Alec Empire, Most significant Beat edota Allied Vision-en musika emanaldiak; Amaia Urraren dantza saioa; edota 60ko hamarkada bukaerako Wim Wenders-en eta Mauricio Kagel-en laburmetraien emanaldia.


Kulturaren garai zailak.

Espainiako Autoreen Batasunak (SGAE) argitaratu berri du bere urtekaria. Honen arabera, 2002an Espainiako biztanle bakoitzak egunean hiru ordu eta erdi igaro zituen telebista ikusten batez beste. Telebista izan da hain zuen txosten horren erregina. Bestelakoa da musikaren, zinemaren eta literaturaren egoera. Diskoen salmenta %19 jaitsi zen iaz Espainian eta dirudienez, 2005a arte jaisten jarraituko du. Musika da krisi egoera larrienean ageri den sektorea. Zinemari dagokionean, Espainiako zinemaren batez besteko merkatuko kuota 1996-2002 epean %11,65ekoa da, AEBetakoa %73,59ekoa den bitartean. Argitaratu diren liburuen kopurua mantendu egin da gutxi gorabehera (62.000). Baina liburu dendetan ale bakoitzak duen bizitza laburtu egin da. Izan ere, argitaletxetako nobedadeen kopurua ikaragarri handitu da.


Azkenak
AEBek diote Israelek onartu duela “trantsizio proposamena”, baina Hamasek kritikatu du baldintzak aldatu dituztela

Hamasek salatu du talde islamistak aurretik onartutako akordio proposamenetan Israelgo lehen ministro Netanyahuk baldintza berriak jarri dituela. Iran su-etenaren alde agertu da, baina Israel “zigortzeko eskubidea” aipatu dute, uztailaren 31n Hamaseko buruzagi Ismail... [+]


Emazteari eraso zion ertzainak tratu txarrak ea lehenagotik ematen zizkion ikertzen ari da Fiskaltza

Ertzaina emakume bezala erregistratu zen Trans Legearen bitartez, baina inori ez zion aldaketaren berri eman. Fiskaltzak uste du indarkeria matxista leporatzetik libratzeko asmoarekin aldatu zuela sexuz.


Kongok espero du tximino baztangari aurre egiteko adina txerto emango dizkiola Mendebaldeak

Kongoko Errepublika Demokratikoa ari da gehien jasaten tximino baztanga edo mpox-en epidemia. Urtea hasi zenetik 16.700 kasu atzeman dituzte, eta ia 600 pertsona zendu dira herrialdean; gehien-gehienak, haurrak.


Hainbat gizon atxilotu dituzte asteburuan indarkeria matxistagatik

Tuteran 30 urteko gizon bati 23 urteko bikotekideari erasotzea leporatu diote, eta Ondarroan 31 urteko gizon bati lankide bati ukituak egitea, herriko osasun etxean. Bilboko jaietan bi sexu eraso salatu dituzte, eta Donostian 20 urteko gizon bat atxilotu dute, hiriaren... [+]


2024-08-20 | ARGIA
Osakidetzan tratamenduari ekin nahi dioten transek psikiatriatik pasa behar dutela salatu dute

Hainbat kolektibok salatu du Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean arreta jasotzen duten transei lehen harrera psikiatrikoko profesionalek egiten dietela, horrek transak patologizatzen dituela eta harrera endokrinoak egin beharko lukeela. Harrera endokrinoak... [+]


2024-08-20 | Euskal Irratiak
Bigarren etxebizitzen kontrako aldarria entzun da Miarritzen

Etxebizitzen %20 baino gehiago jadanik bigarren etxebizitzak dira Ipar Euskal Herrian. Larrialdi klimatikoaz sentsibilizatzeko lau hilabetez, Nantesetik abiatu Alternatiba txirrindula itzulia, kostaldean zen aste buruan.


2024-08-20 | Mikel Aramendi
‘Txina komunismoaren aurretik’ ikuskizuneko sektaren atzean dagoen kuxidadea

Iazko urtarril-otsailean izan genuen Hego Euskal Herrian bisitari, egundoko propagandaz girotuta baina aparteko arrakastarik gabe, Shen Yun izeneko antolakundearen “Txina komunismoaren aurretik” ikuskizuna. Agian neuk ere esan behar nuen zerbait orduan, haren... [+]


2024-08-20 | ARGIA
Langile bat hil da Iurretan, baso-lanetan ari zela

LAB sindikatuaren kontaketaren arabera, dagoeneko 36 dira aurten Euskal Herrian lan-istripuz hildako langileak.


Taser pistola Foruzaingoaren armen araudian sartu nahi du Nafarroako Gobernuak

Nahiz eta Nafarroako hainbat udalerrietako udaltzaingoek taserrak dituzten, ez dago armen araudian jasota. Azkoienen lau aldiz erabili dute, eta Iruñean aurtengo ekainean erabili zuten lehen aldiz.


2024-08-19 | ARGIA
Palestinaren alde mobilizatu dira Bilboko eta Donostiako Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna plataformak deituta, bi hiriburuetako jaietan "Palestina presente" egoteko aldarria luzatu dute. Ostiralez Bilbon, eta larunbatez Donostian.


2024-08-19 | Behe Banda
Barra Warroak |
Soro bat, zoro bat

Testu hau goizeko ordu txikitan izaten diren hausnarketa batekin hasi da, Araba galduko herri batean zoruan jarrita, ortzimugan eguzkia ateratzen dela ikusirik. Zelai hori eta nabarren artean hegan egiten duten txoriei so eginez, mendietan dauden basoetan pentsamenduak galduta... [+]


Eguneraketa berriak daude