Argitalpenak


2021eko uztailaren 20an

Napumoceno da Silva Araujo jaunaren testamentua
Germano Almeida
Txalaparta
175 orrialde/ 15 euro



Bego Montoriok euskaratua


Bego Montoriok euskaratu du Cabo Verdeko Boavista uhartean jaiotako Germano Almeida idazlearen Napumoceno da Silva Araujo jaunaren testamentua nobela arrakastatsua. Manso zuzendariak zinemara eramateaz gain, nazioartean ere sari ugari jasotako idazlana dugu hauxe. Germano Almeidak, bere lehen eleberria izan zen honetan, Mindelon guztiek begirunea erakusten zioten eta jadanik hilda dagoen merkatari entzutetsu baten benetako bizitza azaltzen du. Izan ere, Napumoceno jaunak testamentu luze bezain txundigarria utzi zien bere ondorengoei, eta haren bidez jakin zituzten gauzen artean, ordura arte inork ezagutzen ez zion alaba bat ere bazegoen, bulegoa garbitzen zion emakumearekin edukitako sexu harremanen ondorioz sortua.


Hondarribiko baserriak
Batzuen artean
Hondarribiko Udala
546 orrialde
19 euro



Hondarribian izan diren eta zutik dirauten baserriak


Fermin Olaskoaga, Luis Mari Elosegi, Jose Ramon Gebara eta Koldo Arteaga izan dira Hondarribiko baserriak ikerlanaren egileak. Hondarribiko Udalak hiri hori sortu zeneko 800. urteurrena ospatzeko bultzatu dituen ikerlanetako bat da, eta bertan izan diren eta oraindik zutik dirauten baserrien eta baserritarren berri ematen du, argazki ugarirekin. Erdi Arokoak dira Hondarribiko baserri asko. XV. eta XIII. mendeetakoak batzuk, eta XII.ekoak ere bai beste batzuk, hau da, 1203an Hondarribiak hiri-gutuna jaso aurrekoak. Hori eta liburuan aipatzen dituzten beste datu asko, ziurtasun osoz baieztatzeko moduan daude ikerlan honen egileak, eskuratzea lortu duten dokumentazio guztia ondo arakatu eta gero.


Vida y obra de D. José Miguel de Barandiaran. 1889-1991
Ander Manterola, Gurutzi Arregi
J. M. B. fundazioa
365 orrialde



Antropologo handiaren lanak


XX. mende osoan Euskal Herriak izan duen antropologo handienaren lanak biltzen dituen liburua da Jose Miguel de Barandiaran Fundazioak Sara bilduman plazaratu duen Vida y obra de D. José Miguel de Barandiaran. Nolanahi ere, liburu honetan aipatzen diren On Jose Mielen bizitzako gertakariak haren ikerketa, azterlan, argitalpen eta jarduera zientifikoen gainekoak dira bakarrik, ataundarrak bere bizitza luzean egin zituen lanak jasotzea baitu helburu. Horrela, bada, lehenengo atalean, haren ikerlanak agertzen dira. Bigarrengoan, 1916tik 1990era argitaratu zituen 575 idazlanak. Hirugarrenean, sortu zituen aldizkariak -Eusko-Folklore, Gymnasium, Idearium, Ikuska eta Eusko-Jakintza-. Eta laugarrenean, argazki bilduma.


Kerman arraina
Fanny Millard
Gatuzain
32 orrialde
13 euro



Etxeko txikienentzako ipuina


Marijane Minaberrik euskaratu du Gatuzain argitaletxearen Gatuberde haur saileko liburu polit hau, Fanny Millardek frantsesez sortutako Kerman arraina, alegia. Irudi koloretsuz eta hizki jostalariz horniturik dator arrain-ontzi batean asper-asper eginda bizitzea egokitu zitzaion arraintxoari buruzko kontakizuna. Hain aspertuta zegoen Kerman beti bakarrik presondegi hartan bizitzeaz, halakoan etxeko jabearen sakelara jauzi egin eta handik joan egin zela, munduan zer berri zen ikustera. Erreka gertu zuela sumatzean, sakelatik atera eta beste jauzi batez, uretan murgildu zen. Beste arraintxo batek egin zion ongi etorria, eta zenbait aholku ere eman zizkion gure Kermani. Errekan ondo bizi nahi bazuen, ez zien inolaz ere amuei kosk egin behar. Hura Kermanen ikara!


Brummm!
Anjel Lertxundi
Antton Olariaga
Elkar
30 orrialde
4,95 euro



Pospoloekin jolasten zuen haurrarena


Antton Olariagaren marrazki esanguratsuak lagun dituela dator Anjel Lertxundik sortutako istorio hau. Haur txiki bat du protagonista, Niko. Aita patatak zuritzen ari dela ikusi du mutikoak eta, lagundu nahirik, aulki bat arrastaka aitaren ondoraino eraman eta patata bat luzatu dio. Baina aitak sustoa hartu du, ez Nikok emandako patata. Gainera, aulkitik jaisteko oihukatu dio, eta haurrak hala egiten du, baina gero ez daki zer egin. Telebista piztuko luke, baina futbola ematen ariko dira, edo gerraren bat, eta Nikori ez zaizkio futbola eta gerra gustatzen, satorren edo zizareen dokumentalak baizik. Zer egin dezake? Bat-batean pospolo-kaxa bat ikusten du eta harekin hasten da jolasten.


Hiltzaileak
Martin Ugalde
Manuel Larramendi Kultur Bazkuna



Martin Ugalderen ipuinak entzuteko formatuan


Andoaingo Udalaren babesa izan du Manuel Larramendi Kultur Bazkunak Martin Ugalderen Hiltzaileak, Venezuelan euskaraz argitaratu zen lehen lana entzuteko formatuan kaleratzeko orduan. Martin Ugalderen ipuinik gogoangarrienak biltzen dira bertan. Joxe Manuel Goikoetxea izan dute narratzaile eta Irusoin grabaketa-etxeko ahots askok hartu du parte haien irakurketan. Erbestean zegoela, 1956-1957 urteetan idatzi zituen Martin Ugaldek. 1936ko Gerrako gertaeretan oinarritutako narraziook.


Mandarin dotore
Du Fu, Wang Wei, Li bai
Paper Hotsak
124 orrialde
30 euro



Tangdarren garaiko olerkiak euskaraz


Liburu-disko zoragarri batekin plazaratu zaigu Gaztelupeko Hotsak-en Paper Hotsak argitaletxea. Mandarin dotore du izena, eta bere orrialdeetan Jose Luis Zumetak irudi bihurtu ditu Rafa Egigurenek euskaratutako Txinako Tangdarren erresumako zenbait olerkarik idatzitako poemak. Joserra Senperenak, bestalde, olerkiok irakurtzeko musika konposatu eta jo du. VII. mendetik X. mendera luzatu zen Tangdarren agintaritza oparoa. Erresuma hartako funtzionarioek olerkigintzan nabarmenak behar zuten izan, eta mandarinak Mandarin Dotore bilakatzen ziren. Etxe oneko semeak izaki, bidazti ibiltzen ziren gaztetan, eta karguren bat eskuratu arte bide luzea ibili behar izaten zuten azterketa inperialetan parte hartzeko. Horregatik, beharbada, ibaiez eta mendiz bete zituzten olerkiak, eta alde egin behar duenaren kezka eta urrun dabilenaren herrimina aipatzen dituzte sarritan. Erresumaren aldeko arduraren bat betetzen goizean, eta gauean erbestean galduta, bazuten bere garaiaren berri, eta gerra sekula goratu gabe, mendekoaren aldeko eta bidegabekeriaren kontrako olerkiak idatzi zituzten, liburuan ikus daitekeen bezala.


Azkenak
Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


2024-12-18 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Loa

Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Hitzen poetika

Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Bortxaketaren kultura epaitzeko plaza bihurtu dute Mazango auzia

Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]


Eguneraketa berriak daude