Eusko Jaurlaritzak Estatutua aldatzeko egindako proposamenari Espainiako Gobernuak, botere judizialak eta estatu mailako komunikabide eta alderdi politiko gehienak eraso politiko-judizial-mediatiko bortitz batez erantzuten ari dira. Proposamena, nahiz eta Estatutuak bere 46. artikuluan oinarrituta egon eta eztabaidarako proposamen irekia eta, hortaz, goitik behera aldagarria izan, ilegal, unilateral, totalitario, inposatzaile eta zatikatzailea dela diote. Gainera, batzuek terrorismoak irauten duen bitartean holako ekimenei uko egin eta hozkailuan sartu behar direla diote. Arrazoibide horren arabera, askatasunik ez dagoenez, jarduera politiko guztia tokiz kanpo legoke. Kuestioa da hemen, terrorismoaz gain, konpondu gabeko arazo edo gatazka politiko bat dugula. Batzuek, alabaina, ez dute ikusten, edo ez dute ikusi nahi, Euskal Herriak existitzen duenik ere onartzen ez duten bezala.

Espainiako Konstituzioa indarrean egon den hogeita bost urte hauetan agerian gelditu da Estatuko errealitate plurinazionala onartzeko eskaerari erantzuteko Konstituzioaren gaitasunik eza, orain arte egin den irakurketaz segitzekotan behintzat.

Gernikako Estatutuari esker, autogobernuari dagokionez aurrerapen garrantzitsuak lortu izanagatik ere, EAEko hiritar gehienek Estatuarekiko harremanen birdefinizioaren alde dauden alderdiei ematen diete botoa.

PPren gobernuaren politikak identitate nazional espainolaren baieztapenean oinarritutako neozentralismo batera garamatza eta orain arte lortutakoa ere zalantzan jartzen du, Konstituzioko 155. artikulua aplikatzeko mehatxu eta guzti.

Terrorismoaren aurkako borroka edozein bidegabekeriarako aitzakia dela, euskal gatazkaren konponbide elkarrizketatuaren aldeko jarreren kriminalizazioaz eta terrorismoa nazionalismoarekin nahastuz, politikaren judizializazioa eta justiziaren politizazioa eta, azken finean, demokraziaren degradazio izugarri bat eragiten ari dira.

Egoera honetan Ibarretxeren proposamenak Estatuarekiko harreman eredu berri baten aldeko eskaera zilegi bat adierazten du. Proposamenak Eusko Legebiltzarrean eta euskal gizartean eztabaidatua izan beharko du, EAEko hiritarrek erreferendumean berretsia eta Estatuarekin negoziatua. Ezker Batuak badu Ibarretxeren proposamenaren eduki jakin batzuekin desadostasunik, bere proposamen propioa den Atxikimendu Libreko Federalismoaren proiektua plazaratzeak adierazten duen bezala. Hala ere, une honetan azpimarratzekoa da Ezker Batua Ibarretxeren proposamenaren oinarri eta abiapuntu den printzipioarekin bat datorrela: Estatuarekiko -eta baita Euskal Herriko gainontzeko lurraldeekiko ere- harreman-marko berri bat ezartzeko eta orokorrean bere etorkizuna, inolako murrizketarik gabe, erabakitzeko euskal erkidegoko hiritarrei dagokien zilegitasuna.

Konstituzioa, askatasun eta eskubide demokratikoen berma baldin bada, ezin da erabili eskubide hori ukatzeko. Beraz, Ibarretxeren proposamenaren bideragarritasunerako Konstituzioan benetako oztoporik izatekotan, Konstituzioa aldatu beharko litzateke.

Tamalez, badirudi gauzak ez doazela norabide horretan, alderantzizkoan baizik: mota guztietako helegiteak, inpugnazioak, mehatxu, txantajeak, gezurrak eta desinformazio kanpainak prestatzen ari dira. Edozein gauza, eztabaida eragozteko asmoz. Alferrik ari dira. Nola edo hala eztabaidak aurrera egingo du. Oraindik inork ez daki korapiloa nola askatuko den, baina denok fase politiko berri baten atarian gaudeneko uste osoan gaude.

Era berean denok gogoan dugu edozein konponbiderako ETAren desagerpena nahitaezko baldintza dela eta aldizka balizko su-eten bati buruzko zurrumurruak dabiltza. Beraiek ere egunen batean hala ikusiko ahal dute!