Reginald Perrin-en satira hura


2007ko otsailaren 21an
Artikulu hau bistaratzen duzunerako, irakurle, inauguratua izango dute Gasteiz aldean El Boulevard izeneko merkataritza-gune erraldoia; hain erraldoia non 80.000 metro koadroko azalera beteko baitu. Ez alferrik, Euskal Herriko merkataritza-gunerik handiena izango dela esan eta esan ari dira. Handiena bai ausaz, ez ordea bakarra: Bilbon, berbarako, Guggenheim eta Euskaldunaren artean tankera beretsuko beste saltoki bat egitekotan ei dabiltza. Bilbotik ez oso urruti, bestalde, beste zenbait merkataritza-gune handi daude, denak ere elkarrengandik kilometro gutxiko tartean; Sestao, Erandio, Leioa, Basauri edota Durangaldekoak datozkit gogora hau esaterakoan, baina ezin ahaztu bidean direnak: Urtuellan, konparazio baterako, harro demonio zebilen bertako alkatea, Espainiako merkataritza gunerik handiena egingo zutela aldarrika (geldirik omen dago kontua, baina argi dago Joxe Azurmendik salaturiko handikeriaren kulturan bizi garela oraindik); Barakaldon, berriz, Udala tematuta dabil Ikea multinazionala Ibarreta-Zulokoko hezegunera erakarri nahian, han saltokia ezar dezan. Kontua epai-bideetan zen arren, gertaera burutuen politika indarrean jarri eta hezegunea (Ezkerraldeko natur gune bakanetakoa) sikatu egin zuten, Zatikako Lurralde Plana horretarako propio aldatuta. Orain aldaketa hori baliogabetu dute epaitegiek, baina alkateak, hala ere, Ikearen Megapark egitasmoa egin egingo dutela dio (Itoizko gertaeren irakasbideak Bizkaia partera ere ailegatu diren seinale).

Denok egin izan dugu osteraren bat saltokiotara, badakit. Badakit halaber gauzak ez direla erabat zuri edo beltz izaten, baina, hala ere, merkataritza-gune handion arribatzeak beltzetik zuritik baino gehiago daukalakoan nago. Patxi Juaristi lagunak ederto aztertu du kontua ondo bidean laster kalean izango den liburu guztiz gomendagarri batean; saltokiok, besteak beste, ekoizle eta kontsumitzaileen arteko distantzia ikaragarri handitzen dute, ekonomia deserrotu (deslokalizatu esaten dute orain), erabaki-zentroak urrundu, tokian tokiko produkzioa hilzorian utzi, herri txiki eta ez hain txikietako denda asko zarratzera behartu (eta, ondorioz, herriotako harreman-sarea ahuldu), autoaren gehiegizko erabilera (saltokiok hiriguneen kanpoaldean kokatu ohi baitituzte) sustatu, kultur uniformizazioa bizkortu, kontsumokeria areagotu...

Metaketa etengabean oinarrituriko sistemaren ajeak dira, kontraesan handi batean oinarrituriko sistema baten ajeak: ekonomiaren hazkunde etengabea ei da kontuaren gakoa, giltzarria; haatik, hazkunde mugagabe hori geroz eta muga agerikoagoak dituen ekosistemaren gainean burutu guran dabiltza. Ez da harritzekoa gero, oparotasunaren gizarte honetan (munduko biztanleriaren laurden batek -asko jota- soilik gozatu ahal duen oparotasuna, ez dezagun ahantz), zaborra bera izatea arazo nagusienetarik bat: hil ala bizi ekoitzi eta ekoitzi ari gara, ingurumenaren eta gure osasunaren bizkar, eta gero ez dakigu ekoizpen horren hondakin geroz eta ugariagoekin zer egin; gutxiago ekoitzi eta lasaiago bizi beharrean, berdin segi eta zaborra erraustea ei da orain aterabidea, bidenabar ingurumena gehiago hondatu eta gurpil zoroa are eroago bihurtuta. Hau guztia gogoan, duela urte batzuetako telesaio bat datorkit akordura: The Fall and Rise of Reginald Perrin. Reginald Perrin deitzen zen protagonista, bistan denez; inguratzen zuen gizartea aztertuta, ideia bikaina izan zuen Perrinek: ezertarako ere balio ez zuten produktuak saltzeari ekin zion (horrela iragartzen zituen gainera), eta baita derrepentean aberastu...

Badira, dena den, kontsumitzaileok daukagun botere itzelaz jabetuta, beste tankera bateko kontsumoa bultzatu guran dabiltzan elkarteak: kontsumo arduratsua, tokian tokiko ekoizpenean eta ingurumena errespetatzen duten produktuetan oinarritua, ekoizleei lan-sari duina ordaintzea duena helburu. Autoeraketan oinarrituriko guneak dira, eta, apurka-apurka zabaltzen ari diren arren, bide luzea dute egiteko. Bilboko Bizigai da horietako bat, eta diru-arazo larriekin dabil, nahi eta ezinean. Bada, beraz, elkarteok indartzeko garaia, besterik ez bada ere Reginald Perrinen jarraitzaileek gure kontura aberasten jarrai ez dezaten.


Azkenak
Erromatar kartzela Korinton

Erromatar Inperioko hiri gehienetan kartzelak zeudela pentsatu arren, garai hartako espetxeen arrastorik ia ez da aurkitu  aztarnategietan.

Berriki, ordea,  Matthew Larsen Kopenhageko Unibertsitateko arkeologoak Korintoko erromatar espetxea identifikatu du. 424... [+]


Noiz hasi ginen kantatzen?

Geissenkloesterle (Alemania), dela 42.000 urte. Danubio ibaiaren arroko kobazuloan bizi zirenek txirula bat egin zuten hegazti hezurrak eta mamut bolia erabiliz. Garai bertsuan, Esloveniako Divje Babe kobazuloko biztanleek ere txirula bat egin zuten hartz baten femurra baliatuz... [+]


2024-09-04 | Reyes Ilintxeta
Isa Egiguren
“Libiako kostazainen eta mafiakoen artean ez dago alde handirik”

Kazetaria eta giza eskubideen defendatzaile sutsua. Munduko Medikuak, Apoyo Mutuo edota SHM gobernuz kanpoko erakundeekin lan egin izan du boluntario eta kazetari moduan. Hainbat komunikabidetan hamaika erreportaje plazaratu ditu Greziako Chios irlatik, hala nola Mediterraneoko... [+]


“Orain arte alarde baztertzaileak okupatuak zituen espazioak partekatzen hasi beharko dira”

Hondarribiko Alarde tradizionala eta Jaizkibel konpainia desfilatzen aterako dira, urtero bezala, irailaren 8an. Baina orain arte EAJk gobernaturiko udala Abotsanitzek eskuratu du eta egin dituen aldaketek hautsak harrotu dituzte Alarde tradizionalean. “Konpainia guztiak... [+]


Harrera bizkorreko gelak etorri berrientzat

Eroriko askoren artean badira lorpenak ere. 35 urte inguruko ama gazte batek galdetzen zidan aurreko batean nola arraio lortzen zuten beraien eskolan etxean euskara jaso ez zuten ikaskideek etxetik euskaldunak ziren neska-mutikoek bezain ongi ikastea eta hitz egitea euskaraz... [+]


Medailez gain, bideozaintza eta gentrifikazioa ere utzi dizkiete paristarrei olinpiar jokoek

Olinpiar Jokoek eta Paralinpiarrek dakarten "festa" gutxietsi gabe, kostu sozial, ekologiko eta ekonomiko izugarria eragin dutela dioten ahotsak ere badira, entzun nahi izanez gero. Horretan dabiltza Frantziako Legebiltzarretik, LFI Frantzia Intsumisoa alderdiko... [+]


2024-09-04 | Mati Iturralde
Uda baten kronika

Udaldian, erretiratuok ez ohi dugu opor goserik, eta patxadaz aztertu ahal ditugu gure inguruko gorabeherak. Hori dela-eta, gai batzuek harriduraz harrapatu naute, eta honako hauek dira.

Espainia. Eurokopak eta Olinpiar Jokoek uda osoa bete dute. Aldez aurretik, esan behar... [+]


Ibaiak

Mugak Zabalduz karabanarekin, Bosnia Herzegovinako Bihac hirian, Nihad Suljic aktibistak Drina ibaia Balkanetako hilobi handiena dela azaldu zigun. Ahantzi ez daitezen, topatzen diren hilotzak identifikatzeaz eta ehorzketa emateaz arduratzen da, merezi duten duintasuna aitortu... [+]


Zaharrak berri

Dagoeneko ez dakit bero olatuek burmuina kolpatuta gauden, betiko hipokrisia den edo logika sistemiko hutsa den, baina dakigunaren, esaten dugunaren eta egiten dugunaren arteko arrakalak, kezkaz haratago, harridura ere sortzen dit, batez ere uda giroan. Albisteak, ikerketak,... [+]


2024-09-04 | Mikel Zurbano
Kataluniako finantzaketa bereizia

Salvador Illa Generalitateko president izendatzeko oinarrietako bat PSC-ERC arteko ituna izan da. Ez da itun subiranista inondik ere, baina hainbat alorretan ate berriak zabal litezke, ohikoa den PSC-PSOEren balaztaren estrategia politikoa berriz ere nagusitzen ez bada,... [+]


2024-09-04 | Xalba Ramirez
Chiapas
Altxamendu zapatistatik 30 urtera

1994ko urtarrilaren 1ean, ehunka indigenak aurpegia estali zuten, Mexikori eta munduari esateko: “Nahikoa da!”. Ordutik mundu osoan eredu bihurtu da EZLN, autonomiaren eraikuntza helburu, herri indigenak bizi daitezen, kapitalismotik at. Egungo egoera, ordea, inoiz... [+]


Mugikortasun arazoak dituzten haurrekin baso-eskolara: beldurrak eta mugak gainditzen

Mugitzeko eta ibiltzeko zailtasunak dituzten 5 urteko bi ikasleri asteroko baso-eskola saioa egokitu zaie Irungo ikastetxean: muga eta beldur artean hasitako erronkak onura, garapen eta ikasketa handiak izan ditu. "Oso babestuta dauden ikasleak dira eta basoan aske uzteak... [+]


Eguneraketa berriak daude