Makina bat kontu

Jaki transgenikoekin berriro bueltaka
Joan den uztailean Europako Batasunak neurri zorrotzak hartu zituen produktuen etiketetan, elaborazioaren edozein unetan transgenikotasun arrastorik dagoen ala ez islatzeko. Hala ere, herrialde eta enpresa multinazional askoren eraginez, Europako Batasunaren mahai gainean jarri berri da lehen jaki transgenikoaren inportazio eta produkzioari argi berdea eman ala ez erabakitzeko eztabaida, baina Europako Batasunak aipatu eztabaida abendura atzeratzea erabaki du, aldez aurretik herrialde guztiek ongi pentsatzeko denbora izan dezaten.
Bt-11 deituriko artoa Novartis talde farmazeutikoko enpresa batek komertzializatzen du eta Ameriketako estatubatuarrak dira gehien kontsumitzen dutenak, krispeta moduan, hain zuzen ere. Arto mota honek Europako jakien segurtasunaz arduratzen den EFSA erakundearen oniritzi zientifikoa jaso berri du eta hainbat birus eta intsekturen erasoen aurrean defentsa ona erakusteaz gain, hainbat herbizida onartzen du.
Dena den, arestian aipatu presioaren adibidea hauxe dugu: AEBek, Kanadak eta Argentinak Munduko Merkataritza Erakundearen (MME) aurrean Europako Batasuna salatu berri dute jaki transgenikoen inportazio eta produkzioari ezarritako luzamenduagatik. Estatu hauen arabera Europak argudiatutako ingurumen eta osasun arrazoien atzean merkataritza babesteko politika baino ez dago.
MMEk har dezakeen erabakiaren garrantzia izugarria da, zeren eta artoa inportatzearen alde erabakitzen badu, batetik, 1999 urteaz geroztik Europak jarritako luzapenaren amaiera izango litzateke, eta bestetik, zabaldutako atetik beste 21 jaki transgeniko pasatzeko bidea errazagoa izango litzateke. Gainera, une honetan munduan 60 milioi hektareatan arto transgenikoa lantzen den bitartean, Europan 60.000 hektarea baino ez dira jarduera horretara dedikatzen eta beraz, Europako nekazaritzak desabantaila nabaria izango luke atzerrikoarekin alderatuz.
Europako Batasuneko hamabost kideetatik bost, Frantzia horien artean, jaki transgenikoen aurka daude, baina MMEren erabakia izango da indarrean jarriko dena. Erabaki hau jaki transgenikoen aldekoa bada, gizartearen presioa izango da erabakiorra, jaki transgenikoen kontsumo handitzeak edo txikitzeak edozein erabaki politikok baino indar handiagoa izango baitu.

Informazioa enkriptatzeko era berria
Torontoko unibertsitateko ikerlariek segurtasun neurriak behar dituzten dokumentuetan argazkiak, sinadurak eta hatz digitalak enkriptatzeko estrategia berria asmatu dute.
Eugenia Kumacheva ikerlariaren zuzendaritzapean garatzen ari diren teknologia berriak heltzen zaizkien dokumentuak manipulatuak izan ote diren berehala jakitea ahalbidetuko die aduanei zein segurtasun osoa behar duten erakundeei.
Polimeroetan aditua den Eugenia Kumachevak sortu duen teknologiak ondoren datorrena du oinarri. Oso zabalera txikia duen polimero-film bat sortzen da hiru geruza elkartuz. Geruza hauetako bakoitzak tinda desberdina du: batek izpi ultramoreekiko sentikortasuna du, besteak izpi ikusgaiekikoa eta azkenak izpi infragorriekikoa. Intentsitate handiko irradiazio baten bidez hainbat datu enkripta daitezke aipaturiko hiru geruza horietan. Adibidea jartzen hasita, pasaporte baten argazkiaren atzean begien bistarako ikusgai ez diren bestelako datuak ezkutatzen ahal dira, esate baterako hatz markak eta sinadura.
Sortzaileak dioenez, teknologia honek alternatiba azkarragoa eskain dezake administrazio publikoetako hainbat zerbitzuetan eta segurtasun kontrola duten guneetan.


Azkenak
Erromatar kartzela Korinton

Erromatar Inperioko hiri gehienetan kartzelak zeudela pentsatu arren, garai hartako espetxeen arrastorik ia ez da aurkitu  aztarnategietan.

Berriki, ordea,  Matthew Larsen Kopenhageko Unibertsitateko arkeologoak Korintoko erromatar espetxea identifikatu du. 424... [+]


Noiz hasi ginen kantatzen?

Geissenkloesterle (Alemania), dela 42.000 urte. Danubio ibaiaren arroko kobazuloan bizi zirenek txirula bat egin zuten hegazti hezurrak eta mamut bolia erabiliz. Garai bertsuan, Esloveniako Divje Babe kobazuloko biztanleek ere txirula bat egin zuten hartz baten femurra baliatuz... [+]


2024-09-04 | Reyes Ilintxeta
Isa Egiguren
“Libiako kostazainen eta mafiakoen artean ez dago alde handirik”

Kazetaria eta giza eskubideen defendatzaile sutsua. Munduko Medikuak, Apoyo Mutuo edota SHM gobernuz kanpoko erakundeekin lan egin izan du boluntario eta kazetari moduan. Hainbat komunikabidetan hamaika erreportaje plazaratu ditu Greziako Chios irlatik, hala nola Mediterraneoko... [+]


“Orain arte alarde baztertzaileak okupatuak zituen espazioak partekatzen hasi beharko dira”

Hondarribiko Alarde tradizionala eta Jaizkibel konpainia desfilatzen aterako dira, urtero bezala, irailaren 8an. Baina orain arte EAJk gobernaturiko udala Abotsanitzek eskuratu du eta egin dituen aldaketek hautsak harrotu dituzte Alarde tradizionalean. “Konpainia guztiak... [+]


Harrera bizkorreko gelak etorri berrientzat

Eroriko askoren artean badira lorpenak ere. 35 urte inguruko ama gazte batek galdetzen zidan aurreko batean nola arraio lortzen zuten beraien eskolan etxean euskara jaso ez zuten ikaskideek etxetik euskaldunak ziren neska-mutikoek bezain ongi ikastea eta hitz egitea euskaraz... [+]


Medailez gain, bideozaintza eta gentrifikazioa ere utzi dizkiete paristarrei olinpiar jokoek

Olinpiar Jokoek eta Paralinpiarrek dakarten "festa" gutxietsi gabe, kostu sozial, ekologiko eta ekonomiko izugarria eragin dutela dioten ahotsak ere badira, entzun nahi izanez gero. Horretan dabiltza Frantziako Legebiltzarretik, LFI Frantzia Intsumisoa alderdiko... [+]


2024-09-04 | Mati Iturralde
Uda baten kronika

Udaldian, erretiratuok ez ohi dugu opor goserik, eta patxadaz aztertu ahal ditugu gure inguruko gorabeherak. Hori dela-eta, gai batzuek harriduraz harrapatu naute, eta honako hauek dira.

Espainia. Eurokopak eta Olinpiar Jokoek uda osoa bete dute. Aldez aurretik, esan behar... [+]


Ibaiak

Mugak Zabalduz karabanarekin, Bosnia Herzegovinako Bihac hirian, Nihad Suljic aktibistak Drina ibaia Balkanetako hilobi handiena dela azaldu zigun. Ahantzi ez daitezen, topatzen diren hilotzak identifikatzeaz eta ehorzketa emateaz arduratzen da, merezi duten duintasuna aitortu... [+]


Zaharrak berri

Dagoeneko ez dakit bero olatuek burmuina kolpatuta gauden, betiko hipokrisia den edo logika sistemiko hutsa den, baina dakigunaren, esaten dugunaren eta egiten dugunaren arteko arrakalak, kezkaz haratago, harridura ere sortzen dit, batez ere uda giroan. Albisteak, ikerketak,... [+]


2024-09-04 | Mikel Zurbano
Kataluniako finantzaketa bereizia

Salvador Illa Generalitateko president izendatzeko oinarrietako bat PSC-ERC arteko ituna izan da. Ez da itun subiranista inondik ere, baina hainbat alorretan ate berriak zabal litezke, ohikoa den PSC-PSOEren balaztaren estrategia politikoa berriz ere nagusitzen ez bada,... [+]


2024-09-04 | Xalba Ramirez
Chiapas
Altxamendu zapatistatik 30 urtera

1994ko urtarrilaren 1ean, ehunka indigenak aurpegia estali zuten, Mexikori eta munduari esateko: “Nahikoa da!”. Ordutik mundu osoan eredu bihurtu da EZLN, autonomiaren eraikuntza helburu, herri indigenak bizi daitezen, kapitalismotik at. Egungo egoera, ordea, inoiz... [+]


Mugikortasun arazoak dituzten haurrekin baso-eskolara: beldurrak eta mugak gainditzen

Mugitzeko eta ibiltzeko zailtasunak dituzten 5 urteko bi ikasleri asteroko baso-eskola saioa egokitu zaie Irungo ikastetxean: muga eta beldur artean hasitako erronkak onura, garapen eta ikasketa handiak izan ditu. "Oso babestuta dauden ikasleak dira eta basoan aske uzteak... [+]


Eguneraketa berriak daude