San Martín biharamunean, izenburu handietan eta lehenengo orrian, ozen eta nabarmen adierazten zuen Bilbon argitaratzen den egunkari batek «Euskal Autonomi Erkidegoan guztiz behera egin duela atzerriko inbertsioak» eta jakina... guzti hori Jaurlaritzaren proposamenaren ondorio zela, esan gabe, esaten zuen. Aste bete lehenago, Actualidad Económica aldizkariak honako galdera honekin irekitzen zuen bere alearen azal nagusia: Bideragarri (ekonomikoki, noski) ote da Euskal Herri independente bat? Euskal Herrian ari diren 25 enpresari egin omen diote galdera hori eta inork ez omen die erantzun.

Mikel Buesak burututako inkestan mila enpresariri bidali omen zitzaion galdesorta, baina 78 bakarrik izan omen ziren erantzun zutenak eta balio handirik gabe utzi zuten ikerketa.

Egun batzuek lehenago BBVA eta Iberdrolako goi ordezkariei, hirugarren hiruhileko euren balantzea aurkeztu zutenean, kazetariek, ez ohiko jakin minez, galdetu zietenean nola ikusten zuten Ibarretxeren egitasmoa, haien erantzuna betikoa izan zen: indarrean dagoen legedia eta ordenamendua betetzen dutela beti, nahiz eta kazetari batzuek komenentziaren araberako interpretazioak egin eta Lehendakariaren proposamenaren aurka agertu zirela inongo lotsarik gabe aitortu.

Horregatik azpimarratzen zuen Actualidad Económica aldizkariak: enpresek ez dakite, ez dute erantzuten eta, noski, erantzunik ezaren aurrean esplikazioren bat aurkitu behar zuten eta baita aurkitu ere. Alegia, enpresek ez dutela erantzuten beldur direlako, haien aburua ematen ausartzen ez direlako.

Lehendakariaren proposamenaren kontra, eztabaida oro ito nahirik, fronte asko jarri dira abian eta horietako bat fronte ekonomikoa da. Enpresari, finantzari eta eragile ekonomiko guztiak, gizon bat bezala agertu ez ezik, inongo erreparorik gabe nabarmenduko zirela uste zuten, baina kale egin dute ahalegin horretan. Izan ere, ardura ekonomikoa dutenek, egoera politikoak aldatzen direla eskarmentua dutenek, zuhurtzia eta perspektiba gehiagorekin jokatzen dute.

Mugimendu honen atzean ez dago ez ikerketa seriorik, ez iritzi jasotze sakonik eta gutxiago arazoa benetan aztertzeko borondaterik. Kezka, urduritasuna eta giro desatsegina sortzeko erabiltzen diren adierazpen lodikoteak baizik ez dira .

Euskal ekonomia Europako barne merkatuan ondo txertaturik dago eta Jaurlaritzaren egitasmoak ez du hori zalantzan jartzen. Porterek zioen bezala enpresak dira lehian egiten dutenak eta ez nazioak, eta gure enpresak ohituta daude Estatuko merkatuan, Europako barne merkatuan eta mundu zabalean lehiatzen. Eta bide horretatik jarraituko dute proiektu berria gauzatzean ere, bertan ez dagoelako inolako autarkiarik edo independentzia ekonomikoaren tentazio izpirik ere.

Aitzitik, nire ustez, alderdi eraginkor asko ditu Lehendakariaren proposamenak euskal ekonomiarekiko. Hiru bakarrik aipatuko ditut adibide gisa. Ikerkuntza eta Garapena Jaurlaritzaren esku egongo lirateke, bete betean. Gauza bera esan daiteke Enplegu eta Prestakuntza Profesionalari buruz. Bi palanka eraginkor lehiaketarako. Eta hirugarrena, garrantzitsuena, bakea eta normalkuntza bideratzeko plana izanik, hori lortzea litzake, enpresarientzat, ekonomiarentzat eta gizarte osoarentzat helbururik onuragarriena eta eraginkorrena.

Euskal ekonomia geroz eta irekiagoa da, gero eta europarragoa da eta EBko bataz bestearen gainetik dago. Egia da hazkunde bide horretan nazioarteko abaguneak lagundu diola, baina baita ere aitortu beharrekoa da bertako erakundeek egin duten ahalegina euskal ekonomia erori zen krisialditik ateratzeko. Eta gure enpresariek badakite, Lehendakariaren proposamena aurrera ateratzen den heinean, bertako erakundeen ahalmena bizkorragoa izango dela lehiakortasun giroa sortzeko.