Bero-beroan


2021eko uztailaren 20an

EA-K VI. Kongresua egingo du larunbatean Bilbon

Datorren larunbatean EAk bere VI. Kongresua egingo du Bilbon eta bertan hautatuko dira alderdiaren ildo politikoa eta zuzendaritza berria. Gaurkoz, nahiko argi dago Begoña Erraztik eta Gorka Knórrek jarraituko dutela, hurrenez hurren, lehendakari eta idazkari nagusi gisa. Iruñean egin zen V. Kongresuan bi joera argi agertu ziren alderdian: Begoña Errasti, Rafa Larreina eta Joseba Azkarragak gidatutakoa bata, alderdian nagusi aritu dena, eta bestea Gipuzkoako zuzendaritzak gidatzen duena, Iñaki Galdos buru. Azken hauek ez dute ordezkaritzarik izan nazio mailako zuzendaritzan. VI. Kongresuan, V.eko zaurik itxi nahi bide dira eta sektore guztiak ordezkatuko dituen zuzendaritza hautatu. Oraingoan, ordea, berrikuntza Bizkaia aldetik etorriko da seguruenik, Sabin Intxaurraga sailburuak eta Juan Karlos Goienetxeak gidatzen duten sektoretik, hauek ere hautagaitzaren bat aurkeztuko oten duten zabaldu baita.


Egibar-Imaz, buruz buruz eta lasterketa estuan.

Kontrajarriak dira Joseba Egibar eta Josu Jon Imazen arteko lasterketaren datuak, baina badirudi EBBko lehenkakaritzako bidean oraingoz EBBko bozeramaileak aurrea hartu diola Ibarretxe lehendakariaren bozeramaileari. Egibar Gipuzkoa, Araba eta Nafarroan gailendu da eta Imaz Bizkaian eta Iparraldean. Abenduaren 31ra arte zabaltzen den hautaketaren bigarren itzulian Araba izan liteke izendapenaren giltzarrietakoa.


Urtarrilean Zorrila ordezkatzeko dantza hasi da.

Datorren urtarrilean jubilatuko da Manuel Maria Zorrilla EAEko Auzitegi Nagusiko egungo lehendakaria eta dagoeneko hasi da berau ordezkatzeko izen posibleen dantza. Jueces para la Democracia erakundeak barne hauteskundeak egin ditu eta Jaime Tapia gailendu zaio Garbiñe Biurrun epaileari. APM epaile erakunde kontserbadoreak hautagai desberdinak izan ditzake, baina badirudi Fernando Ruiz Piñeiro izan daitekeela bere hautagai nagusia. Kargu hau Espainiako Botere Judizialeko Kontseilu Nagusiak izendatzen du maila horretan 10 urtez aritu diren magistratuen artean, beti ere epaile gisa gutxienez 15 urte badaramate. Bizi den une politikoa dela eta, ikusmira, lehia eta presio handia aurreikusten dira Zorrila ordezkatzeko egingo den hautaketa honetan.


ERC arbitro, estatutuaren erreforma helburu

Hauteskundeko biharamonean eta ERC Kataluniako politikaren arbitro lanetan, autonomia estatutuaren erreformaren nondik norakoek hartuko dute protagonismoa datozen asteotan. Eta historiaren garai desberdinetan bezala, katalan gizarteak eta euskal gizarteak bide paraleloak eraman ditzakete estatutu kontuetan. 2002an Ibarretxe lehendakariak Eusko Legebiltzarrean bere egitasmoa aurkeztu zuenean, Kataluniako estatutuaren erreforma akuilatu zuen, eta orain ikusi beharko da nola elkar elikatzen duten bi estatutuen erreformak eta bien indarrak Espainiaren errealitatean duen eragina. Oraingoz behintzat, PSOE ahul abiatzen da martxoko Espainiako hauteskunde orokorretara eta PPk izango du mamurik Espainiako herritarrak xaxatu eta sozialistak astintzeko.


Iruñeko ordenantzak aldatuta

Upn eta cdn-ren akordioa gauzatu zen pasa den ostiralean Iruñean eta euskararen ordenantza aldatzea onartu zen bi alderdien aldeko botoekin. Xedapen gehigarri bat onartu zuten, eta horren arabera Udalak testu elebakarrak ateratzeko aukera izango du. Bi alderdion arteko akordioak euskarri elebidunak baztertzeko aukera zabaltzen du hain zuzen. Besteak beste, EAk, Aralarrek, Iruñea Berriak, eta Kontseiluak kritikatu dute aldaketa. Behin betiko onartu aurretik, helegiteak aurkezteko epea zabalik da orain.


Ezabaketa eguna

Softcatalá elkarteak katalanak Interneten duen lekua neurtzeko azterketa egin du udan. Bertan euskarari dagozkion datuak ere ageri dira. Hala, euskara 40. hizkuntza da sarean eta guztira 154.709 orri ditu. Duela hiru urte, egoera hobean zen. 31. hizkuntza zen eta 36.321 orrialde zituen. Katalanak 23. lekua betetzen du, galegoak 39.a , frantsesak 3.a eta gaztelaniak 5.a.


Mugaz gaindiko elkarlana

Hizkuntza politikako gaietarako elkarlan hitzarmena sinatu zuten pasa den astean Eusko Jaurlaritzak eta Obragintza Publikoak. Eusko Jaurlaritzaren Euskara Biziberritzeko Plana eta Ipar Euskal Herriko Hitzarmen Berezia ditu oinarri egitasmo honek. Helburua, mugaz gaindiko lankidetzarako zenbait lan ildo zehaztea izan da, ez dute aurrekontu edo puntu jakinik zehaztu. Lan ildoak, sustapena, irakaskuntza, erabilera, hedapena, elkarlana eta egitura izango dira.


Hizkuntza gutxituak babesteko

Europako parlamentuak hizkuntza nazional, erregional, eta gutxituak etengabe eta botere aldaketen eraginetatik at babestea onartu du, giza eskubideei buruz egin berri duen saioaren barruan. Josu Ortuondo, EAJko europarlamentariak egin du ekarpena. Helburua hizkuntza gutxituei emandako laguntzak botere aldaketen menpe ez egotea du proposamen honek eta aurrerapauso handia izan da; izan ere, orain arte ez da Europa mailan gisa honetako oinarri legalik izan.


La Santeko presoek ezin EGA egin

Seaskako arduradunek urriaren 11n Batera plataformak deitu duen manifestaldian parte hartzera dei egin dute euskalgintza. Iaz, hezkuntzako arduradunek eta irakaskuntzako hiru sailek euskal irakaskuntzaren aldeko kanpaina egin eta aurten bitartekorik ez ematea salatu dute. Gero eta ume gehiago dituzte eskoletan eta Frantziako Hezkuntzak eta Akademia Ikuskaritzak ez dizkie adosturiko postuak eskaini. Hori dela eta oso haserre agertu da Filgi Claverie, Seaskako lehendakari berria.


Azkenak
Erromatar kartzela Korinton

Erromatar Inperioko hiri gehienetan kartzelak zeudela pentsatu arren, garai hartako espetxeen arrastorik ia ez da aurkitu  aztarnategietan.

Berriki, ordea,  Matthew Larsen Kopenhageko Unibertsitateko arkeologoak Korintoko erromatar espetxea identifikatu du. 424... [+]


Noiz hasi ginen kantatzen?

Geissenkloesterle (Alemania), dela 42.000 urte. Danubio ibaiaren arroko kobazuloan bizi zirenek txirula bat egin zuten hegazti hezurrak eta mamut bolia erabiliz. Garai bertsuan, Esloveniako Divje Babe kobazuloko biztanleek ere txirula bat egin zuten hartz baten femurra baliatuz... [+]


2024-09-04 | Reyes Ilintxeta
Isa Egiguren
“Libiako kostazainen eta mafiakoen artean ez dago alde handirik”

Kazetaria eta giza eskubideen defendatzaile sutsua. Munduko Medikuak, Apoyo Mutuo edota SHM gobernuz kanpoko erakundeekin lan egin izan du boluntario eta kazetari moduan. Hainbat komunikabidetan hamaika erreportaje plazaratu ditu Greziako Chios irlatik, hala nola Mediterraneoko... [+]


“Orain arte alarde baztertzaileak okupatuak zituen espazioak partekatzen hasi beharko dira”

Hondarribiko Alarde tradizionala eta Jaizkibel konpainia desfilatzen aterako dira, urtero bezala, irailaren 8an. Baina orain arte EAJk gobernaturiko udala Abotsanitzek eskuratu du eta egin dituen aldaketek hautsak harrotu dituzte Alarde tradizionalean. “Konpainia guztiak... [+]


Harrera bizkorreko gelak etorri berrientzat

Eroriko askoren artean badira lorpenak ere. 35 urte inguruko ama gazte batek galdetzen zidan aurreko batean nola arraio lortzen zuten beraien eskolan etxean euskara jaso ez zuten ikaskideek etxetik euskaldunak ziren neska-mutikoek bezain ongi ikastea eta hitz egitea euskaraz... [+]


Medailez gain, bideozaintza eta gentrifikazioa ere utzi dizkiete paristarrei olinpiar jokoek

Olinpiar Jokoek eta Paralinpiarrek dakarten "festa" gutxietsi gabe, kostu sozial, ekologiko eta ekonomiko izugarria eragin dutela dioten ahotsak ere badira, entzun nahi izanez gero. Horretan dabiltza Frantziako Legebiltzarretik, LFI Frantzia Intsumisoa alderdiko... [+]


2024-09-04 | Mati Iturralde
Uda baten kronika

Udaldian, erretiratuok ez ohi dugu opor goserik, eta patxadaz aztertu ahal ditugu gure inguruko gorabeherak. Hori dela-eta, gai batzuek harriduraz harrapatu naute, eta honako hauek dira.

Espainia. Eurokopak eta Olinpiar Jokoek uda osoa bete dute. Aldez aurretik, esan behar... [+]


Ibaiak

Mugak Zabalduz karabanarekin, Bosnia Herzegovinako Bihac hirian, Nihad Suljic aktibistak Drina ibaia Balkanetako hilobi handiena dela azaldu zigun. Ahantzi ez daitezen, topatzen diren hilotzak identifikatzeaz eta ehorzketa emateaz arduratzen da, merezi duten duintasuna aitortu... [+]


Zaharrak berri

Dagoeneko ez dakit bero olatuek burmuina kolpatuta gauden, betiko hipokrisia den edo logika sistemiko hutsa den, baina dakigunaren, esaten dugunaren eta egiten dugunaren arteko arrakalak, kezkaz haratago, harridura ere sortzen dit, batez ere uda giroan. Albisteak, ikerketak,... [+]


2024-09-04 | Mikel Zurbano
Kataluniako finantzaketa bereizia

Salvador Illa Generalitateko president izendatzeko oinarrietako bat PSC-ERC arteko ituna izan da. Ez da itun subiranista inondik ere, baina hainbat alorretan ate berriak zabal litezke, ohikoa den PSC-PSOEren balaztaren estrategia politikoa berriz ere nagusitzen ez bada,... [+]


2024-09-04 | Xalba Ramirez
Chiapas
Altxamendu zapatistatik 30 urtera

1994ko urtarrilaren 1ean, ehunka indigenak aurpegia estali zuten, Mexikori eta munduari esateko: “Nahikoa da!”. Ordutik mundu osoan eredu bihurtu da EZLN, autonomiaren eraikuntza helburu, herri indigenak bizi daitezen, kapitalismotik at. Egungo egoera, ordea, inoiz... [+]


Mugikortasun arazoak dituzten haurrekin baso-eskolara: beldurrak eta mugak gainditzen

Mugitzeko eta ibiltzeko zailtasunak dituzten 5 urteko bi ikasleri asteroko baso-eskola saioa egokitu zaie Irungo ikastetxean: muga eta beldur artean hasitako erronkak onura, garapen eta ikasketa handiak izan ditu. "Oso babestuta dauden ikasleak dira eta basoan aske uzteak... [+]


Eguneraketa berriak daude