Ailorbea eta akerra
Asian du jatorria ailorbeak. Asirioen garairako landare preziatua zen, K.a. XV. mendeko Egiptoko dokumentuetan aipatzen omen dira bere sendagaitasunak eta duela 3.328 urte bere haziak jarri zizkioten Tut Anj Amon edo Tutankamom faraoiari hilobian. Erdi Arorako Mediterraneo osora zabaldua zen kultura arabiar eta asiarrekin batera. Hedapen haren aztarna, hor topatuko dituzu ailorbea eta bere generoko beste batzuk hego muturreko lurretan, Ebro inguruko lurretan, soro bazterretako landaredian nahasirik.
Egun ia Asia hego-mendebaldean eta Ekialde Ertainean bakarrik lantzen da. Hosto berde edo lehorrak eta haziak usu erabiltzen dira Indiatik Turkiarainoko tarteko sukaldeetan.
Pagotxa, hirusta eta alpaparen tankerako landarea da, horiek bezala Leguminosen familiakidea. Kasta honetako landareok bi ezaugarri dituzte nabarmen: bizi diren lurra landareen berdea belzten duen nitrogenoz aberasten dute eta hazienda jendea hazteko eta osasuntsu izateko paregabeak diren proteinaz lepo den jaki dira.
Ailorbeak era badu ondo berea duen ifrentzua, ordea: landareen eboluzioan bakoitzak erabili nahi zuen usaina behin betirako aukeratu behar izan zuenean bere lagun min akerrarenaren ahal zuen antzekoena hautatu, alajainena; gure moko gero eta finagoentzat okaztagarria! Hemendik ailorbeak gure artean duen ospearen bikoitza: batetik haziendarentzako jaki mundiala eta bestetik jaten duen hazienda horren okelari edo esneari eransten dizkion zapore eta usaina. Batzuk usain gozoa dela diote »Asiar erara garatutako aho-sabaia izango dute...», askori goragalea eragiten omen die...
Gezurra badirudi ere, sendagai gisa gero eta erabiliagoa da bere hazia, nekeak, gaixotasunek edo anorexia mentalak sortutako argaltasun kasuetan, batik bat. Honetaz gain larru azaleko hanturak eta gehiegizko azukreari aurre egiteko, bihotzean duen eragin kronotropo ona eta abarrengatik sendabelar ezagunenetakoa da, duela milaka urte dagoenerako Hipokratesek zioen bezala.
Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.
Milaka eta milaka lagun elkartu dira larunbat bazkalondoan Iruñean, Baztango Aroztegiaren makroproiektuari aurkakotasuna adierazteko eta maiatzean epaituko dituzten zazpi auzipetuen absoluzioa eskatzeko. Bideoz grabatu dugu amaiera ekitaldiko hitzartzea [albistearen... [+]
Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]
Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]
Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]
Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]
Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:
"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]
Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]
Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik, Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.
Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]
Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]
EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]
Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.