Mal de ojo: Runbaren sorginkeria

  • Mal de ojo taldeak diskoetxe batekin argitaratzen duen estraineko lana da Mestijaia. Bestalde, ez da gipuzkoarrek kaleratzen duten aurreneko diskoa, ezta gutxiagorik ere. Hamar urte daramatzate runba doinuak Euskal Herriko txoko guztietara barreiatzen eta urte horietan guztietan lau disko eta EP bat ekoitzi dituzte. Gaztelupeko Hotsak zigiluak argitaratu du "Mestijaia", 1993an hasitako ibilbide luzearen emaitza.

2021eko uztailaren 26an

Dagoeneko hamar urte pasatu dira Mal de Ojo sortu zenetik. Hasieratik jorratu dute runba estiloa eta "Mestijaia" urte horietan guztietan egindako lanaren fruitua da. Runba ongi baino hobeto menperatzen du taldeak; estiloa, ordea, zerbait ezberdina eskaintzeko asmotan aukeratu zuten: "Jendearen lehen inpresioan txoke antzeko bat bilatu nahi genuen, hauste puntu bat lortu nahi genuen. Hasieran erdi txantxetan hasi baginen ere, gero geureganatu egin genuen", dio Adrián Pérez gitarra-jole eta abeslariak. Bestalde, Mal de Ojo ez da izan taldekideen estraineko banda, aurretik rock eta pop taldeetan izandakoak baitira kideak. Adrián Pérez, kasurako, 80ko hamarkadan Mogollon izeneko taldean izan zen hiru urtez. Gaztelupeko Hotsak diskoetxeak taldearen aldeko apustua egin arte lau disko luze eta EP bat argitaratu dituzte, guztiak taldeak berak ekoiztuak. "Jende guztiak egiten zuen moduan egiten genuen. Lehenengo, zuzenean jo, dirua aurreztu, eta gero estudio xume batean grabatzen genuen", diosku Pérezek.

Gipuzkoako bandatik makina bat musikari pasatu dira, Pérez abeslariaren esanetan ekonomikoki onuragarria izan ez delako eta dedikazio handia behar zuelako, besteak beste. Taldekideen aburuz, "Mestijaia" halabeharrez argitaratu dute Gaztelupeko Hotsak diskoetxearekin, izan ere, beste disko bat eurek ekoiztea neketsuegia iruditzen baitzitzaien. Hala ere, koprodukzioa izan dela argitzen dute. Izan ere, Mal de Ojok diskoaren masterra egina aurkeztu baitzion Soraluzeko diskoetxeari. "Zigilu batekin argitaratzea pentsatzen genuenez, grabaketa hau gehiago zaindu dugu eta denbora aldetik ere luzeago aritu gara lanean, ordu gehiago sartu ditugu", diosku Adrián Pérezek.

Musika eta jaia

Adrián Pérez gitarra-jole eta abeslaria da lehen ekimen hartatik jarraitzen duen kide bakarra. Kantariarentzat, runba ongi pasatzeko eta zuzeneko politak egiteko bidea da: "Nik ez diot estiloari beste munduko garrantzirik ematen, bai ordea estiloak norberari ematen dionari. Eta memento honetan estilo honek ematen digu parrandarako gogoa eta aukera". Hitz gutxitan laburbiltzen du Pérezek runbarekiko bere atxikimendua: "Parranda, ongi pasatzea eta ahal bada ongi pasaraztea".

Musikaz gain, Mal de Ojok garbi du estetika biziki garrantzitsua dela. Hori dela eta, taldekideen janzkera musika estilora egokitzen saiatu dira hasiera-hasieratik. Aitor Atxega baxu-joleak azaltzen duen moduan, janzkerak zuzenekoa askoz ere sinesgarriagoa egiten du eta jendeak errazago barneratzen du ikusten ari dena. "Estilora egokiturik janzten bazara, antzezteko aukera ere baduzu, eta jendearengana iristeko bide bat da". Pérezek estilo guztiekin berdina gertatzen dela azaltzen digu: "Rockak ere, etxeko zapatilekin jantzita egiten baduzu, ez du sinesgarritasunik".

Publikoaren gaia mahai gaineratzen denean, honakoa dio irribarretsu bandako abeslariak: "Musika beroa egiten dugu, neguan eta Euskal Herrian". Euskal Herrian jendea mugitzen den arren, oro har, euskaldunak hotzak garela uste dute bi taldekideek. "Jendea mugiarazteko nahikoa lan izaten dugu. Hala ere, gure proposamen honekin jendeak erritmoari eutsi eta dantza egiten du", azpimarratzen du abeslariak. Euskal Herriko txoko batetik bestera giro aldetik ezberdintasunak omen daude: «Baztan aldean runba eta rantxerak oso gustuko dituzte eta arrakasta izugarria dugu bertan. Goierri aldea, berriz, gogorragoa da, besteak beste, aurreiritzi gehiago daudelako". Bestalde, aurrireitziak apurka desagertzen doaz eta egun duela hamar urte baino xamurragoa egiten zaie beraien proiektua edozein herritan aurkeztea.

Iturri askotatik edaten du Mal de Ojo taldeak. Izan ere, taldeko kideak estilo ezberdinetatik baitatoz. Peret eta Kiko Veneno bezalako musikarien eragin handia dutela diote. Baina runba oso gutxi entzuten dutela ere onartzen dute. "Edozein taldekideren kotxean sartuz gero, ez duzu runbarik entzungo", dio Aitorrek.

Runbari eta koplari

Runbazaleak izateaz gain, koplazaleak ere badira Mal de Ojo taldekoak. Izan ere, zuzenekoetan koplak egiten hasten baitira askotan. Hori dela eta, zuzeneko ekimena diskoan ere islatzea otu zitzaien. Horretarako, Jon Maia, Jesus Mari Irazu, Igor Elortza, Maialen Lujanbio eta Unai Iturriagarekin jarri ziren harremanetan diskoan parte har zezaten. Emaitza "Mestijaia" kanta izan da. "Ongi afaldu, estudiora joan eta zuzenean, sesioan grabatu genuen", diosku Pérezek.

Aurrekoetan ez bezala, lan berri honetan kanta gehienak euskaraz abestuak dira. Adrián Pérezen ustez, taldearen garapen normala izan da: "Guk geure artean euskaraz egiten dugu etengabe, beste garaietan gertatzen ez zen bezala. Izan ere, talde honetatik jende asko pasa baita. Orduan, egoeren arabera nagusitzen den hizkuntza bata edo bestea da. Gaur egun, partaide bat izan ezik gainontzeko guztiak euskaldunak gara. Eta egunero etengabe erabiltzen dugun hizkuntza da euskara". Taldeak, ordea, ez daki inoiz euskara hutsez abestuko duen edo gaztelaniari lekua egiten jarraituko dion: "Hizkuntzak komunikatzeko dira, eta hortaz, erdarak ere bere tokia izan dezake talde honetan".

Musikaz gain, multimedia pista bat ere aurki daiteke "Mestijaia" diskoan. Bertan, taldearen diskografia osoa eta kanta baten bideoklipa ikusteko aukera du entzuleak. Bideoklipa egiteaz Andoaingo Bideo Eskolako ikasleak arduratu ziren. "Eskolako materiala erabiliz musutruk aritu dira lanean eta emaitza polita eta estimatzekoa izan da", eskertzen dute taldekideek.

Autoekoitzitako diskoetako kantak berriro grabatu eta beste disko bat argitaratzea izan daiteke, taldekideen esanetan, Mal de Ojoren hurrengo pausoa. Izan ere, disko horien ale guztiak agorturik baitaude.

Diskografia

94/95: Venga y que siga la fiesta. Autoekoitzia.
95/96: Y te ha tocado Mal de Ojo. (EP) Autoekoitzia.
96/97: Para Finos Paladares. Autoekoitzia.
97/98: Oye tío, yo te quiero. Autoekoitzia.
00/01: Bajo el agua de fuego. Autoekoitzia.
02/03: Mestijaia. Gaztelupeko Hotsak.

Estetika
«Estilora egokiturik janzten bazara, antzezteko aukera ere baduzu, eta jendearengana iristeko bide bat da»
AITOR ATXEGA

«Rockak ere, etxeko zapatilekin jantzita egiten baduzu, ez du sinesgarritasunik»
ADRIAN PÉREZ

Taldekideak
Adrián Pérez: Gitarra / Ahotsa.
J. Mari Beasain: Gitarra
Anto Camino: Perkusioa
Rafa Zaragüeta: Bateria / Kajoi flamenkoa
Aitor Atxega: Baxua
Joseba Loinaz: Pianista

kolaboratzailea


Azkenak
2024-08-20 | ARGIA
Langile bat hil da Iurretan, baso-lanetan ari zela

LAB sindikatuaren kontaketaren arabera, dagoeneko 36 dira aurten Euskal Herrian lan-istripuz hildako langileak.


Hainbat sexu eraso salatu dituzte Tuteran, Ondarroan, Bilbon eta Donostian

Tuteran 30 urteko gizon bati 23 urteko bikotekideari erasotzea leporatu diote, eta Ondarroan 31 urteko gizon bati lankide bati ukituak egitea, herriko osasun etxean. Bilboko jaietan bi sexu eraso salatu dituzte, eta Donostian 20 urteko gizon bat atxilotu dute, hiriaren... [+]


Epaileak ez du “hilketa saiakeratzat” ikusi emazteari labanaz eraso dion ertzainaren kasua

Mehatxu larriak egitea egotzi diote, eta behin-behinean aske utzi dute urruntze agindua ezarrita.


Taser pistola Foruzaingoaren armen araudian sartu nahi du Nafarroako Gobernuak

Nahiz eta Nafarroako hainbat udalerrietako udaltzaingoek taserrak dituzten, ez dago armen araudian jasota. Azkoienen lau aldiz erabili dute, eta Iruñean aurtengo ekainean erabili zuten lehen aldiz.


2024-08-19 | ARGIA
Palestinaren alde mobilizatu dira Bilboko eta Donostiako Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna plataformak deituta, bi hiriburuetako jaietan "Palestina presente" egoteko aldarria luzatu dute. Ostiralez Bilbon, eta larunbatez Donostian.


2024-08-19 | Behe Banda
Barra Warroak |
Soro bat, zoro bat

Testu hau goizeko ordu txikitan izaten diren hausnarketa batekin hasi da, Araba galduko herri batean zoruan jarrita, ortzimugan eguzkia ateratzen dela ikusirik. Zelai hori eta nabarren artean hegan egiten duten txoriei so eginez, mendietan dauden basoetan pentsamenduak galduta... [+]


2024-08-19 | ARGIA
Ikus-entzutea merezi duten sei lan

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei ikus-entzunezko proposamen.


2024-08-19 | El Salto-Hordago
Amazon, Israelgo armadaren informazio biltegi amaigabea

Amazonen hodeia da AWS, eta funtsezko faktorea izaten ari da Israelen operazio militarretan.


Beroaren ondorioz 47.000 pertsona baino gehiago hil ziren iaz Europan

Mundu mailan erregistratutako urterik beroena izan zen, eta Europako bigarren beroena, ISGlobalek egindako azterlanaren arabera. Europa hegoaldeko estatuak dira heriotza-tasa handienak dituztenak. Parisko Akordioan zehaztutako helburuak ez dira betetzen ari.


Behar adina egin

Berrerarabili, zaharberritu, konpondu, eraldatu… Behar duguna baina gehiagorekin bizi garelako agian…


2024-08-14 | ARGIA
Israelek preso palestinarrak erabiltzen ditu tunelak eta eraikinak miatzeko

"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.


2024-08-14 | Kanaldude
EuskarAbentura: gazteen paregabeko espedizioa

Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]


Eguneraketa berriak daude