Urriaren 11n Baionan egin manifestaldiak, 9.000 pertsona hurbil bildu dituenak, horrelako mobilizazioen zikloa bururatu du antolatzaileen hitzetan. Baina neholaz ere duela 10 urte «Euskal Herria 2010» hausnarketarekin abiatu mobilizazioarena, nahiz eta akidura edo etsidura nabaritu noizean behin.

Hamar urtez, hautetsiak, sindikatuak, elkarteak eta alor guzietako eragileak, hots gizarte zibila mobilizatu eta bildu da ezadostasun guzien gainetik Euskal Herriaren etorkizunaz gogoetak eta proposamenak egiteko. Jendarteak horrela bere etorkizuna bere gain hartzea goraipatua izan zen demokraziaren molde berritzailea bezala. Lan eredugarria Frantziako lurralde zenbaitetan aipatua eta kopiatua.

Gogoetak abiatu zituztenek ez bide zekiten zer-nolako ondorioak sortuko zituen. Proposamenak bideratzean, nabaritu baitzen Euskal Herriarentzat instituzio baten beharra. Sasi egitura batzuk sortu ziren, Hautetsien Kontseilua hala Garapen Kontseilua, instituzioaren falta gordetzeko, epe laburrera, diru ala botererik ez izanez, beren antzua frogatu dutena.

Separatismoaren bidean, indarkeriaren mamuz jantzirik, abertzaleen eskaria instituzioarena zela sinetsarazi nahi izan dute departamenduaren kontrakoek, etnia edo Hegoaldeko indarkeriari lotuz zikindu nahian. Errealitatea besterik da. Abertzaleek botoen %10-15 inguru ateratzen badute, %55 eta %65 artean dira gaur egun, inkesten arabera, departamenduaren aldekoak Iparraldean. Abertzalez gain jendartearen %40 inguru beraz! Gainera ez nornahi: ekonomia, kirola, kultura ala alor sozial guzietako eragile ala agintariak!

Gaur egun departamenduaren eskariak erroak azkar eta lodi eginak ditu gizartearen lur muinean. Batera plataformaren inguruan alderdi guzietako hautetsiek eta 110 batzordeek parte hartzen dutela ez ote da froga argiena?

Gehiengoaren galderari gobernuaren elkortasunak edo ezak gehiago baizik ez du indartzen aldekoen tema eta fermutasuna. Diputatu ala senatari, hautetsi handien ezetzak gehiago baizik ez du nabaritzen beren mandataritzat duten axolarik eza.
Ukapen horien ondorioz, indarkeriari buruz lerratzearen arriskua badago, zenbaitek piztu nahi baizik ez luketena. Larrun mendiko errepikagailuen kontrako atentatua manifestaldi bezperan, denek gogoan dugu. Arrisku mortala litzateke bide hori hartzea, zeren eta Batera plataformak bere batasuna zaindu behar baitu oroz gainetik, aniztasuna atxikiz, gehiengoa zainduz, bortizkeria baztertuz eta determinazio osoz. Nola ote? Ekintza puntualak eginez? Egoitza ofizialak okupatuz?

Irudimen asko izan beharko du Baterak mobilizazioa bizirik eta berorik mantentzeko. Hori izanen da bere biltzar nagusiaren erronka. Gobernuak bideratu konstituzioaren erreformak, Korsikan bezala Iparraldean ere erreferendum baten egiteari atea zabaldu dio. Nola uka euskal jendarteari zer nolako etorkizuna nahi duen galdatzearen eskubidea? Ibarretxe Lehendakariaren proposamenak ere gaurkotasun beroa ematen dio Iparraldeko erreferendumaren galderari. Batera plataformaren lanak galdera horren aldarrikatzea izan behar luke.

Ahantzi gabe, euskararen salbatzeak egun guzietako lehentasunezko lana izan behar duela.

Nicolas Sarkozy barne ministroa azaroaren hondarrera jitekoa dela-eta, hizkuntzaren aldeko neurriak iragarriko omen dizkigu. Ez ditugu gutxietsi behar. Laborantza ganbaraz, unibertsitateaz, departamenduaz oparirik ez digu ekarriko. Erreferendumaren nahia eta eskubidea ozenki entzunarazi behar diegu bera eta bere hautetsi adiskideei.