Garai berria, estatutu berria


2007ko otsailaren 21ean
Urriaren 25ean Gernikako Estatutuak hogeita lau urte bete zituen. 1979an Euskal Autonomi Erkidegoko herritarrek erreferendumean onartu zutenetik hona igaro den denbora politikoa suposatzen dute bi hamarkada eta erdi horiek. Urriaren hogeita bost horrek Euskal Herriaren historia politikoan duen sinbologiaz eta esanahiaz baliatu nahirik edo, Eusko Jaurlaritzak, lehendakaria protagonista nagusi bilakaturik, egun hori aukeratu du EAEko Estatutu politiko berriaren testua onartzeko eta Eusko Legebiltzarraren eskuetan jartzeko.

Ikuskizun dago egitasmo politiko honen ibilbidea zein izanen den eta noraino iritsiko den. Ez dakigu ibilbide parlamentarioan azken mugaraino iritsiko den edota bide erdian, oztopo juridiko eta politikoak medio, zapuzturik geldituko ote den. Jakin badakigu Lehendakariaren nahia dela azkeneraino iristea eta herritarren esku uztea, horretarako antolatutako herri kontsulta baten bidez, egitasmo berriak gehiengoaren babesik duen ala ez jakiteko erabakimena. Baina nahi hori kontuan izanik ere, ezin ditugu ahantzi egitasmoak dituen mugak, batzuk gainera oso zailak gainditzeko. Horien artean batzuk kanpotik datozkionak dira, besteak berriz Gobernu hirukoitza osatzen duten alderdietatik. Oztopoen artean Gobernu zentralak, Alderdi Popularrak (PP) eta Alderdi Sozialistak (PSOE) proiektu berriarekiko erakutsi duten jarrera azpimarratu behar dugu.

Lehendakariak eztabaida planteatu duen koordenadetan ez dago inongo posibilitaterik aipatu alderdi horiekin negoziazio prozesu bat aurreratzeko. Ez behintzat gaurko egoera politikoaren blokeoa posible egiten duten zio edo faktoreek bere horretan jarraitzen duten bitartean. Hauen artean eta zerrenda agortzeko asmorik gabe hauek aipatuko nituzke: lehenik, ETAren indarkeria, gizartean eta politikagintzan sortzen dituen ondorio tamalgarriekin; bigarren, Eusko Legebiltzarreko egungo konposizio politikoa, kontuan izanik Sozialista Abertzaleak deituriko talde parlamentarioaren babes eta sostengurik gabe ez dagoela gehiengo nahikorik egungo Autonomi Estatutuaren erreformarako atea irekitzeko. Eta hirugarren, Estatuko botereen eta alderdi konstituzionalisten aurrez-aurreko jarrera. Gauza jakina Aznarrek eta Mayor Orejak aspaldi erabaki zutela Espainia osoan PSOE kate motzean lotzea Euskadiko gatazka politikoa dela-eta. Modu adierazgarriagoan esanda, popularrek Espainiako hurrengo hauteskunde orokorrak irabazi nahi dituzte gehiengo nagusiz, nahiz eta horretarako agian Euskadin galtzaile bezala gelditu. Hiru faktore horiek dauden bezala jarraitzen badute, Ibarretxeren egitasmoak ezin izanen du Legebiltzarreko lehen eta ezinbesteko proba gainditu. Nondik etor daiteke orduan aldaketa, etortzekotan?

Estatutu politiko berriaren oinarri juridiko politikoak ikusita eta, aldatzen ez badira bederen, jarrera aldaketa ezker abertzale ofizialetik etor daiteke bakarrik. Ez dakit uste hori utopia, nahikundea edo ingenuitate hutsa ote den nire aldetik, baina bestalde ezker abertzale horrek euskal politikagintzan modu eraginkorrean egon eta lana egin nahi badu, gutxienez honako hiru atal nagusien inguruan zerbait pentsatu beharrean dago, nire ustez: lehena, ETAk indarkeriazko estrategian jarraitu nahi badu erakunde horrekiko zilbor-hestea apurtzeaz gogoeta egin beharra. Bigarrena, ilegalizazioak sortu dion egoera larriari alternatiba legal eta berri bat eraikitzeko jarrera irmo eta argia. Eta azkenik, estatutu politiko berriaren aurkezpenak eta eztabaidak berarekin dakarren garai berriaren aurrean ezker abertzaleak bere egitasmo politikoa gaurkotzeko eta egokitzeko duen premiaz garaiz jabetu beharra.

Gogoeta maila horiek gabe nekez emango da aipatu aldaketa. Eta gehiengo absoluturik ez badago Eusko Legebiltzarrean, zein da Ibarretxeren proiektuari gelditzen zaion irteera? Geroz eta argiago dago bide hori hauteskunde autonomiko berrien bidea dela. Hauteskunde plebiszitario batzuen bidez herritarren esku utzi blokeo politikoa gainditzeko behar den gehiengoa lortzeko erantzukizuna. Eta egungo 36 parlamentarietatik 38ra pasatzea baldin bada erronka, ezker abertzale ofizialak berandu baino lehen pentsatu dezake ongi zer egin, duela bi urteko hondamendia berriro ere gerta ez dakion.


Azkenak
2025-02-05 | Iñaki Murua
Bide luzea pauso ttikitan!

Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]


Gutxiengoa

Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]


Ez ei dakite zergatik

Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]


Julen Goldarazena, 'Flako Fonki'. Xakea eta jotak
“Ez dakit euskara hobetu dudan edo lotsa galdu, baina horrek oso pozik jartzen nau”

Aurretik bistaz ezagutzen banuen ere, musikaren munduak hurbildu gaitu Julen Goldarazena eta biok. Segituan ezagutu nuen Flako Chill Mafiak erakusten zuen irudi horretatik harago eta horrek baldintzatu dizkit, hein handi batean, proiektuarekiko harremana eta iritzia. Lauzpabost... [+]


Derrigorrezko hezkuntzaren etapa guztietan mugikorra debekatu nahi du Generalitateak

Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaieraraino, ikastetxeetan mugikorra debekatzea du helburu Kataluniako Generalitateko Hezkuntza kontseilariak. 6 urtera arteko haurren ikasgeletan material teknologikorik ez egotea eta eskolen digitalizazioa aztertzea... [+]


2025-02-05 | Tere Maldonado
Irakasle-klaustroak edo mundua nola hobetu

Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!

Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]


Demokraziaren muga geopolitikoak

Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]


Langabeziak gora egin du Hego Euskal Herrian, batez ere emakumeen eta gazteen artean

Langabeen artean, 2.302 pertsona gehiago erregistratu dituzte urtarrilean Hego Euskal Herrian, eta horietatik 2.173 emakumeak dira, Espainiako Lan Ministerioak emandako datuen arabera.


2025-02-05
Esker mila

Palacio de Arozteguia promotorearen enkarguz, legez kanpo ekin zioten 2021ean Baztango Lekarozko lurretan ehunka haritz ebakitzeari. Herritarrek gelditzea lortu zuten, gorputza makinen aurrean jarrita eta lur horietan egunak eta gauak emanda. Ilegalki jardun zuen enpresak ez du... [+]


Teknologia
Kanpokoa mehatxu

Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]


2025-02-05 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Etxeko komuna

Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]


Judimendi: A ereduko ikastetxe estigmatizatua D ereduko auzo-eskola bilakatzen

Eskola segregatua izan da Gasteizko Judimendi ikastetxe publikoa, hiri guztiko ikasleak hartu ditu, jatorri atzerritarreko familien seme-alabak. Baina A hizkuntza eredutik D eredura igarotzeaz gain, auzoak eskola bere sentitzeko eta auzoko familiak erakartzeko egindako... [+]


Eguneraketa berriak daude