Garai berria, estatutu berria


2007ko otsailaren 21ean
Urriaren 25ean Gernikako Estatutuak hogeita lau urte bete zituen. 1979an Euskal Autonomi Erkidegoko herritarrek erreferendumean onartu zutenetik hona igaro den denbora politikoa suposatzen dute bi hamarkada eta erdi horiek. Urriaren hogeita bost horrek Euskal Herriaren historia politikoan duen sinbologiaz eta esanahiaz baliatu nahirik edo, Eusko Jaurlaritzak, lehendakaria protagonista nagusi bilakaturik, egun hori aukeratu du EAEko Estatutu politiko berriaren testua onartzeko eta Eusko Legebiltzarraren eskuetan jartzeko.

Ikuskizun dago egitasmo politiko honen ibilbidea zein izanen den eta noraino iritsiko den. Ez dakigu ibilbide parlamentarioan azken mugaraino iritsiko den edota bide erdian, oztopo juridiko eta politikoak medio, zapuzturik geldituko ote den. Jakin badakigu Lehendakariaren nahia dela azkeneraino iristea eta herritarren esku uztea, horretarako antolatutako herri kontsulta baten bidez, egitasmo berriak gehiengoaren babesik duen ala ez jakiteko erabakimena. Baina nahi hori kontuan izanik ere, ezin ditugu ahantzi egitasmoak dituen mugak, batzuk gainera oso zailak gainditzeko. Horien artean batzuk kanpotik datozkionak dira, besteak berriz Gobernu hirukoitza osatzen duten alderdietatik. Oztopoen artean Gobernu zentralak, Alderdi Popularrak (PP) eta Alderdi Sozialistak (PSOE) proiektu berriarekiko erakutsi duten jarrera azpimarratu behar dugu.

Lehendakariak eztabaida planteatu duen koordenadetan ez dago inongo posibilitaterik aipatu alderdi horiekin negoziazio prozesu bat aurreratzeko. Ez behintzat gaurko egoera politikoaren blokeoa posible egiten duten zio edo faktoreek bere horretan jarraitzen duten bitartean. Hauen artean eta zerrenda agortzeko asmorik gabe hauek aipatuko nituzke: lehenik, ETAren indarkeria, gizartean eta politikagintzan sortzen dituen ondorio tamalgarriekin; bigarren, Eusko Legebiltzarreko egungo konposizio politikoa, kontuan izanik Sozialista Abertzaleak deituriko talde parlamentarioaren babes eta sostengurik gabe ez dagoela gehiengo nahikorik egungo Autonomi Estatutuaren erreformarako atea irekitzeko. Eta hirugarren, Estatuko botereen eta alderdi konstituzionalisten aurrez-aurreko jarrera. Gauza jakina Aznarrek eta Mayor Orejak aspaldi erabaki zutela Espainia osoan PSOE kate motzean lotzea Euskadiko gatazka politikoa dela-eta. Modu adierazgarriagoan esanda, popularrek Espainiako hurrengo hauteskunde orokorrak irabazi nahi dituzte gehiengo nagusiz, nahiz eta horretarako agian Euskadin galtzaile bezala gelditu. Hiru faktore horiek dauden bezala jarraitzen badute, Ibarretxeren egitasmoak ezin izanen du Legebiltzarreko lehen eta ezinbesteko proba gainditu. Nondik etor daiteke orduan aldaketa, etortzekotan?

Estatutu politiko berriaren oinarri juridiko politikoak ikusita eta, aldatzen ez badira bederen, jarrera aldaketa ezker abertzale ofizialetik etor daiteke bakarrik. Ez dakit uste hori utopia, nahikundea edo ingenuitate hutsa ote den nire aldetik, baina bestalde ezker abertzale horrek euskal politikagintzan modu eraginkorrean egon eta lana egin nahi badu, gutxienez honako hiru atal nagusien inguruan zerbait pentsatu beharrean dago, nire ustez: lehena, ETAk indarkeriazko estrategian jarraitu nahi badu erakunde horrekiko zilbor-hestea apurtzeaz gogoeta egin beharra. Bigarrena, ilegalizazioak sortu dion egoera larriari alternatiba legal eta berri bat eraikitzeko jarrera irmo eta argia. Eta azkenik, estatutu politiko berriaren aurkezpenak eta eztabaidak berarekin dakarren garai berriaren aurrean ezker abertzaleak bere egitasmo politikoa gaurkotzeko eta egokitzeko duen premiaz garaiz jabetu beharra.

Gogoeta maila horiek gabe nekez emango da aipatu aldaketa. Eta gehiengo absoluturik ez badago Eusko Legebiltzarrean, zein da Ibarretxeren proiektuari gelditzen zaion irteera? Geroz eta argiago dago bide hori hauteskunde autonomiko berrien bidea dela. Hauteskunde plebiszitario batzuen bidez herritarren esku utzi blokeo politikoa gainditzeko behar den gehiengoa lortzeko erantzukizuna. Eta egungo 36 parlamentarietatik 38ra pasatzea baldin bada erronka, ezker abertzale ofizialak berandu baino lehen pentsatu dezake ongi zer egin, duela bi urteko hondamendia berriro ere gerta ez dakion.


Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude