Bihotzeko gaitzek gora egingo dute oraindik ere
Valentin fuster kardiologoa ondo ezaguna da mundu osoan. New York-eko Mount Sinai Institutu Kardiobaskularreko zuzendariak Santander-eko Menendez Pelayo Unibertsitateko udako ikastaroetan hartu zuen parte, eta bertan gauzak argitzeaz gainera, arrazoirik gabeko gehiegizko baikortasunari mugak jarri nahi izan zizkion. "Asko aurreratu da bihotzeko gaixotasunen tratamenduan, baina oraindik ere gorantz jarraitzen dute". Ozenago esan daiteke, agian, baina argiago ez.
Aurrerapen teknikoei esker, azken 40 urteotan gaixoen bizitza 10 urtez luzatzea lortu da, baina bihotzeko gaitzen intzidentziak gora egiten jarraitu du, eta "datozen 10 urteetan ere kardiopatien intzidentziak gorantz segituko du, %30 herrialde aurreratuetan, eta ia %100 garapen bidean dauden herrialdeetan". Eta nola da hori posible? Prebentzioan huts egiten dugulako. Baliabide tekniko oso interesgarriak dauzkagu, baina prebentzioari dagokionez, oso primitiboak omen gara, Fusterren hitzak erabiliz. Eta puntu honetan, erakundeak, instituzioak, botere publikoak dira gidaritza hartu behar luketenak.
Finlandiako kasua aipatu zuen Fusterrek. Administrazioak bultzatuta, jan neurrian eragindako aldaketek %10 jaitsi zuen biztanleriaren kolesterol maila odolean. Eta era horretako ekimenak, elikaduran aurrerapauso txiki bat, tabakoaren gain beste bultzadatxo bat, hipertentsioari ere beste sakada bat, horiek guztiek eragin ikaragarria eduki dezakete biztanleria orokorraren osasunean. Horrexegatik, prebentzioak edozein gobernuren lehentasunetako bat izan behar luke. Osasungintzaren kostua gora doa, pixkanaka, teknologia osasun munduan sartzen den heinean. Pentsa zer gerta daitekeen bizitza urte batzuk luzatzen baldin bada, eta teknologia hori, egunetik egunera aurreratuagoa bai, baina aldi berean garestia eta ia jasanezina den teknologia horixe baldin bada pertsona bizirik mantentzen duena. Zergatik ez, orduan, gure esfortzuak prebentzioari eskaini? Prebentzioan gastatutako diruak askoz ere probetxugarriagoak izango dira betiere teknika edo teknologiarik aurreratuenak eskatzen dituztenak baino.
Azken astean sindikatuak 5 heriotzaren berri izan du eta dagoeneko 26 dira Nafarroan lanean hil egin diren edo beste erkidegotan beharrean zendu diren nafarrak. Alarma gorria pizteko moduko datuak LAB sindikatuaren iritziz.
Manifestazioa egin du EH Bilduk Bilboko kaleetan, larunbatez, Nazioa gara lelopean.
Egunkariaren editoreak egindako adierazpen batzuen harira hartu du neurria Israelgo Gobernuak. "Netanyahuren erregimena krudela da eta apartheid-a ari da egiten", esan zuen Amos Shocken editoreak Londresen emandako hitzaldi batean, duela hilabete.
Asteartean, hilak 26, egingo dira EHUko errektoretzarako hauteskundeak. Kanpaina nahasia izaten ari da, eta, horren erakusgarri, Joxerramon Bengoetxearen taldeak eskatu izana "ustez Eva Ferreiraren hautagaitzako pertsonek edo ingurukoek egindako ekintzak eta kanpainako... [+]
95.000 botogatik gailendu da Fronte Zabala azaroaren 24an eginiko hauteskundeetan. Yamandu Orsi izango da Uruguaiko hurrengo presidentea, Álvaro Delgado eskuineko Alderdi Nazionaleko presidentegaiari aurre hartuta.
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Azken asteetan albiste izan da Gasteizko Errota auzoa, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak egiten baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]
Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.
Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]