Sara zara


2021eko uztailaren 23an

Sara gure iloba da. Orain dela urtebete, Txinatik etorria. Anaia eta emaztea Sararekin Madrila joan ziren aurrekoan, urtebete dela Txinatik alabak ekarritako beste guraso berrien arteko bilkura batera. Taxian zihoazela euskaraz ari ziren hirurak eta taxizaleak, guztiz sinestuta, honela esan omen zien:

-­Vaya suerte que tiene esta niña, que ustedes saben hablar en chino!

Euskara benetan txineraren antzekoa da espainiar -eta euskal herritar- gehienentzat. Ulertzekoa, entzun duten euskara Karlos Iturgaitzena baldin bada.

Aurkari ikusezina liburua eman du argitara Alberdania-ko Zerberri sailak. Jose Inazio Basterretxea egilea. Oso era interesgarrian esanda, begi eta sentimendu zorrotzez aztertua, kezka larria agertzen du idazleak euskalduntasunaren inguruan. Ez da harritzekoa, denok gaude kezkatuta oso.

Kezka kanpoko eraso lotsagabe eta basatiengatik. Francoren lehengusu txikia den Aznarrek, haren Altxamendu Nazionala berpiztu du. Modernoagoa itxuraz (ez gehiegi ere) eta Armada guztiz erabili gabe, baina beti ere aukera hori ezin bazter daitekeela argi utzita. Bitartean, bestelakoak baditu eskura: epaileak, hedabideak...

Hala ere, euskaltzale askorengan sortzen ari den kezka -aurreko hori alboratu gabe- beste aldetik dator. Geuk egiten dugun eta dezakegunaren aldetik. Asmatzen ari al gara euskaltzaletasunaren norabidean?

Zergatik hainbeste euskal gaztek, euskaraz jakinagatik, erdaraz egiten dute? Zergatik euskaltzale izeneko askok ez du ahaleginik txikiena ere egiten euskaraz jardun ahal izateko? Zergatik euskaldun askok lanerako eta bizitza praktikorako erdara hobesten du, euskararen kaltetan? Zergatik borroka politikoan hainbeste indar eta diru xahutzen badira, euskal gizartea, euskaraz aritzen den gizartea indartzeko askozaz ahalegin txikiagoak egiten dira?

Kontu asko biltzen dira erantzunetan noski. Tradiziozko abertzaletasunak ez dio behar adina garrantzi eman hizkuntzari. Pastelaren ginga izan da pastela bera baino gehiago. Inertziarekin borrokatzea oso nekeza izaten da eta gaur egungo eta azken urte luzeetako inertzia erdararen alde dator. Hizkuntzak behar dituen zabalkunde eta eraberritze bideak eskura izaten ditu: azken modako hitzak eta munduak erdararen bitartez iristen zaizkigu.

Aurrera egin nahi badugu arazo askotxo ondo bideratzen asmatu beharko dugu. Hizkuntza herrigintzaren kakoa den asmoa zabaldu eta ikustarazi. Hizkuntza honek, euskarak, balio ederrak dituela eta mundu erakargarri batean bizitzeko aukera ematen duela (Honetan uste dut autokritika handia egin beharko dugula: zenbaitetan fanatizazioaren eta politikamaniaren hizkuntza gisan agertu delako euskara). Alferkerian lasai bizi direnei apurtxo bat mugitzeko gogoa suspertu egin beharko diegu.

Hala ere, inozokerian erori gabe, hau dena baikortasunez bizitzeko arrazoiak badira. Beharrezkoa genuen krisia. Franco hil eta gero, hortzak estututa onartu ziren kontu asko. Ondorengo urteetan batzuk euskararen kontrako amorrua bildu dute eta askatu egin behar zen. Eta, inondik ere erdibidean egoteko ahaleginik egin gabe, guk euskaldunok badugu geure erantzukizuna honetan.

Espainiarrentzat (euskal herritar asko tartean) txinatarrak bezalakoak gara. Ezezagunak. Ezagutzeko beharrik ere ez dute sumatzen. Ezagutzen ez dena ez da maitatzen. Ezagutzera eman beharko dugu geure burua. Bonbak eta tiroak ez diren beste bide batzuetatik. Badugu zeregina. Amorrazio krisi honek zorne gehiena ateratzen duenean, zauria garbitzen eta lotzen hasi beharko dugu. Ez da askorik falta. Egunero sufritzen ari direnentzat -eta asko daude horrela- minutu bakoitza luzeegia da, badakit. Baina itxaropentsu agertu behar dugu, zeregina badago eta ederra da.

Gure iloba Sara ikusten dudan bakoitzean pozak gainezka egiten dit. Begi luzatuak, kopeta borobildua, sudur tapotza... txinatarra da. Ezagun du jatorria aurreneko begiradan. Eta euskalduna da.

-Nor zara zu?
-Sara Ansorena Esnal.
-Sara zara?
-Bai.

Bai. Etorkizuna txinatarrona da. Ni ere txinatarra izaten hasi naiz.


Azkenak
Analisia
Nostalgiari ‘sold out’

Gauzak ez dira izatez errazak, eta, izango da batagatik edo besteagatik, baina, azken boladan, mingainari behar baino gehiagotan egin diot kosk bi kontu hauengatik: sold out-aren kultura eta FOMOa –azken hori agian azaldu behar da, ez baita hainbestetan esana: esperientzia... [+]


Zedarriak Foroari erantzuna
Defentsan inbertitzea

Zedarriak Foroak Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua txostena aurkeztu zuen urtarrilaren erdialdean. Bertan, EAErako gomendioak jasotzen dira, Draghik eta Lettak Europako Batasunerako aurkeztu dituzten txostenak erreferentziatzat... [+]


2025-02-17 | Euskal Irratiak
Migranteen kontrako polizia operazio bat salatu dute Baionan

Hamasei migrante atxilotu zituzten otsailaren 6an Baionan, etorkinen eskubideen aldeko elkarteek salatu dutenez. Dirudienez, Baionako prokuradoreak eman zuen agindua. Operazioa autobus geltokiaren eta Pausa harrera zentroaren artean gauzatu zuen poliziak, tartean, adingabekoak... [+]


Musika eta dantzaren bidez, elkartasuna adierazi diote Palestinari Donostian

Kulturatik elkarteak antolatuta, Musika eta dantza Palestinarekin ekitaldia egin dute Alderdi Ederren gaur eguerdian. Palestinako herriari elkartasuna adieraztea eta jasaten ari diren genozidioaren bukaera eskatzea izan da helburua. Donostiako Udalaren Musika eta Dantza... [+]


Komunitateaz (I)

Konturatu orduko, 119 arkume jaio dira etxean, eta hamahiru ardi baino ez zaizkigu gelditzen erditzeko. Aurrerakoak diren urruxak jada izendatuta dauzkagu; horrek, inplizituki, esan nahi du hiltegira eramango ditugunak zeintzuk diren badakigula. Bereizte ariketa horretan... [+]


2025-02-17 | Nagore Zaldua
Amorrotxa, odol urdineko ameslaria?

Trebea, burutsua eta iheskorra; olagarro arruntak, izenak hala adierazten ez badu ere, aparteko trebetasunak ditu. Itsas molusku zefalopodo haragijale honek txundituta gauzka, bere ezaugarri eta ahalmen bitxiekin. Ornogabe guztien artean adimentsuena da, besteak beste.


2025-02-17 | Jakoba Errekondo
Intsektuen negupasa

Hotza gogor ari du. Ez denean, baina aurtengo neguan lurralde batzuk ederki jotzen ari du. Eta intsektuek nola irauten dute, udaberriarekin indarrean berragertzeko? Kaleko galdera izan dut bart. Hortik intsektuen adimendu eta buruargitasunera koxka ttikia dago. Berritu ditugu... [+]


2025-02-17 | Garazi Zabaleta
Xüxenka
Hurbileko laborari txikiek kudeatutako saltoki kolektiboa Maulen

Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]


Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Eguneraketa berriak daude