Makina bat kontu

Ozeanoek ezkutatzen dituzten misterioak argitzeko bidean
Ozeanoek Lurraren azaleraren zatirik handiena hartzen dute eta, hala ere, zonarik ezezagunenak dira. Sekula katalogatu gabeko itsas espezieez gainera, misterio handiak gordetzen dira ur handien azpitan eta horiek argitze alde, saiakera teknologiko handiak egin dira XXI. mendean sartu garenetik. Itsaspeko ontzi autonomoetan egin diren aurrerapenei esker, hain justu, pil-pilean ditugun gaiak argitzeko balio handiko informazioa eskuratu ahal izango da, hala nola, aldaketa klimatikoaren zergatiak edota bizitzaren jatorria. Esan gabe doa, itsas hondoaren kartografia osatzea ahalbidetuko luketela.
1990eko hamarkadan sortu ziren lehen itsaspeko ontzi autonomoak. Orduko itsaspeko haiek, dena den, ezinbestekoa zuten itsas azalarekiko lotura, eta hala, energia hartzeko edota bildutako datuak igortzeko kable baten laguntza behar izaten zuten. Aski ez izate horrek, noski, eragozpen handiak sortzen zituen itsas hondo osoa arakatzerakoan, ezinezkoa egiten baitzen zoko guztietara heltzea. Erronka, beraz, autosufizientzia lortzea zen eta azken hiru urteotan lortu dira helburu horretara iristeko baliabideak.
Itsaspeko ontzi modernook gainditu beharreko eragozpen funtsezkoena bateria elektrikoen karga da. Izan ere, bateriaren iraupenak agintzen du itsaspeko ontziaren autonomia zenbatekoa izango den. Zentzu honetan, eguzki-energia baliatuz gutxienik urtebeteko autonomia lortuko luketen itsaspekoak asmatzera bideratu da ikerketa ildo garrantzitsuena.
Teknologia berrietan oinarritutako lehen prototipoek zelula fotovoltaikoak dauzkate. Beharra denean, itsas azalera igo eta bateriak kargatzen dituzten bitartean bestelako zereginak bideratzen dituzte, esate baterako: GPS bidez kokagunea komunikatu, itsas azpian bildutako datuak igorri edota agindu berriak jaso.
Itsaspeko hauek egin ditzaketen lanak:
- Itsas kartografia osatu: Itsas hondoa ia ezezaguna da gaur egun.
- Bizitzaren jatorria argitu: Itsas hondoetan bizi diren espezie ezezagun askok, oso antzinakoak izaki, gure planetan bizitza sortu zeneko datuak gordetzen dituztela uste da.
- Datu ozeanografikoak bildu: Itsas flora eta faunari buruzko ikerketa jarraiek estatistika fidagarriak ekarriko dituzte.
- Klima eta sismologia ikertu: Ozeanoetako parametro fisikoak neurtuz, Lurraren aldaketa klimatikoa ulertzeko datu baliotsu ugari lortuko da. Sentsore berezien bidez, itsasikarak edota seismoak aurreikusi ahal izango dira.
- Itsaspeko esplotazioak konpondu: Itsaspeko gas eta petrolio hodi, telekomunikazioetako kable eta hari elektriko kaltetuak detektatzeko lagunduko dute.
- Ekologia zaindu: Isurketa toxikoak eta hondakin kutsatzaileak detektatzeaz gainera, zikinkeria maila neurtzeko eta programa antipoluitzaileak osatzeko baliatu ahal izango dira.
- Bestelakoak: Antzina hondoratutako itsasontzien, altxorren, hondakin arkeologikoen erreskateetan laguntza paregabea eskain lezakete. Esan gabe doa, teknologi berriek ekartzen dituzten aurrerapen gehienetan bezala, erabilpen militarrik ere aurkituko zaiela.


Azkenak
Hezkuntza sailari

Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.

Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]


2025-01-29 | Leire Ibar
Urriaren 7ra atzeratu dute Korrikan migratzaileei muga zeharkatzen laguntzea egotzi zietenen epaiketa

Astearte honetan Baionan egitekoa zen zazpi herritarren aurkako epaiketa zortzi hilabetez atzeratu dute. Iazko Korrikan, Irun eta Hendaia arteko Santiago zubia zeharkatuz, 36 migratzaileri Ipar Euskal Herrian sartzen lagundu izana egotzi die Frantziako Justiziak. Defentsak... [+]


2025-01-29 | Aramaixo Bizirik
“Itsaraz” zentral eolikoaren kontrako ingurumen txostenaren balorazioa

Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]


Teknologia
Estetikoa

Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]


2025-01-29 | Kelo Arribas
Elikadura burujabetza eta erresistentzia genozidioaren aurrean
Laborarien borroka Palestinan

Gaur egun, Gazan su-etena dago, eta ez dakigu noiz arte iraungo duen; bitartean, sarraskiak, anexioek, kolonizazioak eta era guztietako giza eskubideen urraketek bere horretan diraute gainerako lurralde okupatuetan. Jarraian irakurriko dituzunak ez dira kasu isolatuak,... [+]


Nortasuna

Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]


Gurasotasun baimena

Zalantza asko izan ditut, meloia ireki ala ez. Ausartuko naiz, zer demontre! Aspaldian buruan dudan gogoeta jarri nahi dut mahai gainean: ez da justua erditu den emakumearen eta beste gurasoaren baimen-iraupena bera izatea. Hobeto esanda, baimen-denbora bera izanda ere, ez... [+]


2025-01-29 | Andrea Bartolo
Gerra inperialistari gerra

Mundu mailako erasoaldi inperialista betean gaude, mendebaldeko burgesiak gidatuta. Ofentsiba inperialistak hartu duen forma gerrarena da, aldaera guztiekin: gerra ekonomikoa, gerra kognitibo eta kulturala, lawfarea; eta, noski, gerra militarra. Mendebaldeko inperialismoak... [+]


Industria politikak: noren erreminta?

Azken urteotan, industria politikaren kontzeptua hainbat mailatan indarrez berragertu da. Neoliberalismoaren mailua izandako erakundeak, Nazioarteko Diru Funtsak, gaur egun zera azpimarratzen du: merkatuek baliabideak modu eraginkorrean esleitzeko eta arazo horiek konpontzeko... [+]


Furoshiki, arte jasangarria

Japonia, VIII. mendea. Nara Aro betean furoshiki terminoa erabiltzen hasi ziren, baina Edo Arora arte (XVII-XIX. mendeak) ez zen hedatu. Furoshiki objektuak ohialetan biltzeko artea da, baina bere etimologiak garbi uzten du bere jatorria: furo hitzak bainua esan nahi du eta... [+]


Sarah Babiker. Gurpiletik atera
“Abiadura honetan ezin diegu eutsi berez funtsezkoak diren gauza batzuei”

Hirietako egunerokoa interesatzen zaio Sarah Babiker kazetariari; ez, ordea, postaletako irudia, baizik eta auzoetan, parkeetan, eskoletan, garatzen den bizitza; bertan dabilen jendea. Lurralde horretan kokatzen dira bere artikuluak, baita iaz argitaratu zituen bi lanak ere... [+]


Eguneraketa berriak daude