Ezpalak


2021eko uztailaren 20an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Donostia, abangoardiaren gunean

Inolako egitura finkorik gabeko Jaialdia da hurrengo urteko ekainaren 11n hasi eta iraila arte luzatuko den Manifesta 5, Europako Arte Plastikoen Biurtekoa. Izan ere, duen muga bakarra Europako artea erakustea da. Orain arte, zehaztu dezakeguna hauxe da: Europako 30 artista eta arkitekto etorriko direla; hiria bera abangoardiaren gune bihurtuko duela, izan ere Koldo Mitxelena, Kursaala, San Telmo Museoa eta kaleko hainbat gune Manifestarako gordeko dira; Biurtekoa ez dela soilik erakusketez osatua egongo, ikastaroak eta mahai-inguruak ere izango dira; 2 milioi euroko aurrekontua duela; eta lehengo astean jakin genuena: Rotterdameko Berlage Institutuko zortzi arkitekto hilaren amaieran iritsiko direla eta Donostia aztertuko dutela ikasturte honen amaiera bitarte.


Arte Eszenikoen Jaialdia

Arte eszenikoen eta ikusle berrien arteko bitartekaritza egin nahi du Bilbao Antzerkia Dantza jaialdiak. Hain zuzen ere, ikusle gazteak erakartzeko moduko hogei bat ikuskizun prestatu dituzte dantza garaikidea, abanguardiako antzerkia eta disziplina anitzeko beste hainbat ekimen eskainiko dituen Jaialdian. Hilaren 24an hasi eta azaroaren 2a arte Bilbon ikusi ahal izango dira guztiak. Besteak beste, aipatzekoak dira Teatro de Batallak, La Elementalek edota Titzina Teatrok (azken honek Tarregan garaile atera zen ikuskizuna taularatuko du) parte hartuko dute. Bestalde, bostgarren ekitaldiak badu berrikuntzarik. Izan ere, BAD-Merkatua izenekoan hainbat enpresek euren ekimena aurkeztuko dute antzerkiaz eta dantzaz egingo den zinema zikloaren baitan.


Elea argitaletxe berria

Durangoko Azoka gertu dugunean sortu da Elea argitaletxea. Eta ez da esku hutsik iritsiko. Bost lan argitaratuko ditu 2003. urte hau amaitu bitartean. Argitaletxearen xedeak bi dira: euskaraz zein gazteleraz egiten den literatura sustatzea eta egile berriei argitaratzeko aukera eskaintzea. Lehenengo bost lanak hauexek dira: Sergio Arrietaren «No te llamaré soledad», Txema Garcia Nietoren «El hombre oscuro», Oscar Alonso Alvarezen «El coleccionista de cabezas reducidas», Joseba Iriondoren «Hotel Palestine (I’m from the Basque Country)» euskarazko kronika liburua eta euskal kortsarioei eta piratei buruzko «Euskal Piratak»(Iñaki Mendizabal Elordi eta Asier Sanz Nieto dira egileak).


Zaborraren kultura

Nola liteke norbaitek Tamara gustuko izatea? Zer esanik ez, Ed Wood historiako zinema zuzendari txarrenetzat jotzen denaz... Bilatzen hasita, edozein garaitan aurkituko dugu gaizki egindako gauzekiko zaletasuna, barregarriarekiko gustua.... Baina egia da azken 150 urtetan zabor kulturak izan duen zabalkundea ez dela inoiz ezagutu. Horixe da hain zuzen, «Zabor-kultura: Gustuaren espeleologia» izeneko erakusketak Gasteizko Montehermoso Kulturunean abenduaren 15a arte bilduko duena. Bartzelonan estreinatu zen lehenengoz erakusketa hau eta handik zuzenean dator hona. Erakusketa ipotxak iragartzen zituen kartel batekin hasten da eta egun telebistak zaborraren kulturari eginiko hainbat eta hainbat ekarpenek ematen diote amaiera.


Giza eskubideak eta zinema

Giza eskubideak eta zinema lotzen dituen Jaialdia burutuko da Bartzelonan hainbat elkartek antolatuta hilaren 23an hasi eta 31a bitartean. Guztira, gaiarekin lotutako munduko 54 film eskainiko dituzte. Ondoren, Madrilen egingo da abenduan. Madrilen eta Bartzelonan eskainitako lan esanguratsuenak ordea, Espainian zehar beste 30 gunetan eskainiko dira. Jaialdiaren web gunean diotenez, Bilbok, Hernanik, Iruñeak, Donostiak eta Gasteizek izango dute Jaialdiko hainbat film eskaintzeko parada. Tokian tokiko erakundeei esker izango da hori. Datak zehazteke daude oraindik. Eta egitaraua ezberdina izango da leku bakoitzean.


Itzulpenen ondarea zaintzeko.

Horretarako sortu berri du EIZIEk, Euskal Itzultzaile Zuzentzaile eta Interpreteen Elkarteak, «Itzultzaile Aitzindariak» bilduma. Bertan ahaztuak izan diren itzultzaileen lanak, hau da, orain urte asko argitaratu ziren itzulpenak jasoko dituzte. Lehena, Inazio Mujika Iraolak prestatu du. Eta hain zuzen ere Ander Arzelus «Luzear»ek itzulitako Charles Dickensen «Eguarri abestia» da bildumaren lehena.


Ireki begiak.

Europako zinematografiaren aniztasuna erakusteko Europako 310 hiritan Cinedays «Ireki begiak Europako zinemari» egitasmoa jarri da abian. Donostiak eta Bilbok parte hartu dute egitasmoan. Lehenengoan hilaren 17tik bost film eskaintzen ari dira. Bilbon, hilaren 23a bitarte beste hiru film ikusi ahal dira. Hiru izan dira jende kopuru handiena erakarri duten filmak: Roberto Benigniren «La Vita é bella»; Jean Pierre Jeuneten «Amelie» eta Pedro Almodovarren «Todo sobre mi madre».


«Hiruko 03».

Antton Hurtado, Pedro Salaberri eta Gerardo Armesto dira aurten «Bosteko 03» erakusketa kolektiboa osatuko dutenak. Urtero egin ohi den erakusketa ibiltaria da «Bosteko». Aurten, egitasmoa aldatu da: hiru artistek parte hartuko dute eta bakoitzak hiru lan paratuko ditu Bizkaiko hainbat herritako kultur etxeetan.


Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude