Zalantza-dantzan ez ibiltzeko

  • Nahiz eta Euskaltzaindiaren arauak, hiztegiak, gramatika eta gisako liburuak kontsultatu, askotan zalantzak izaten ditugu euskararen joskera, termino, aditz eta abarren inguruan, ez baitaude inon zehaztuta. Eta halakoetan ez dugu jakiten nora jo. Horiexek argitzeko aukera eskaintzen du, hain zuzen, Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundearen (HAEE) Duda-muda zerbitzuak.

2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Zalantzak argitzen dihardu Duda-muda zerbitzuak 1998ko ekainetik, ahal izan duten guztietan behintzat. Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeak eskainitako zerbitzua da eta edonork egin ditzake kontsultak, www.ivap.com/eusk/dudamuda/dudamuda2.htm helbidetik mezu elektroniko bat bidalita. Izan ere, zalantzak argitzeko zerbitzu hau telematikoa da.
Ez da datu-base terminologiko bat, ikerketa talde batek administrazio eta lege arloko terminologian eta hizkeran sor daitezkeen zalantzak argitzeko eskaintzen duen zerbitzua baizik. Hiru lan taldetako 6 pertsona dabiltza bertan lanean: IZOko Itzulpen ataleko bi langile, erakunde bereko Terminologia saileko beste bi eta HAEEko Administrazioko Hizkera ataleko bi langile. Bost urtetan 4.000 kontsulta jaso dituzte, lau bat egunean, batez beste.
Duda-muda sortu aurretik ere, eskaintzen zuten zerbitzu hori. Telefonoz eta faxez jasotzen zituzten kontsultak. Sail bakoitzak bere kabuz egiten zuen lan ordea. Guztia koordinatzeko premia sumatu zuten eta halaxe sortu zen Internet bidezko Duda-muda zerbitzua.


Zalantza motak

Duda-mudako langile batek adierazi digunez, denetariko zalantzak jasotzen dituzte: itzulpen unitateak, terminoen ingurukoak, gramatikakoak, estiloari buruzkoak, idazki ereduen gainekoak... Jasotakoan, dagokion sailera bideratzen dute: Terminologia sailera, Administrazioko Hizkera sailera... Bestalde, zalantzak hiru mailetan sailkatzen dituzte: errazak, nolabaitekoak eta zailak. Normalean egun bateko edo biko epean argitzen diote kontsulta egileari. «Zalantza batzuk ikerketa eskatzen dute eta bizpahiru egun ematen ditugu eta inoiz astebete ere bai. Eta batzuk ezin izan ditugu erantzun», esan digu.


Bezeroaren profila

Askotarikoa izaten da kontsulta egilea. Enpresek terminoren bat itzultzeko edo testuren bat egokitzeko arazoak izaten dituzte batzuetan eta zerbitzu honetara jotzen dute laguntza bila. Ikasle eta euskaltegietako irakasleen gramatika zalantzak ere argitu izan dituzte. Sasoi batzuetan zalantza bat sortzen da gai edo termino baten inguruan eta euskalgintzan ari den jendea, itzultzaileak, normalizazioan dabiltzanak kezkatuta ibiltzen dira. «Inoiz guri ere heltzen zaizkigu horrelako zalantzak, inon argituta ez daudenak eta guk ere askotan ez dakigu edo gure iritzia ematen dugu beste barik», jakinarazi digu. «Denok dauzkagu gure zalantzak, guk ez dakigu dena, guk ere gure harremanak egiten ditugu gauzak konpontzeko», gaineratu du.


Kontsulta egin aurretik

Hainbat hiztegi eta kontsulta liburuetako loturak topatuko ditu erabiltzaileak, kontsulta egin aurretik, hor argitzerik baduen jakin dezan. Hala ez balitz, aurrera jotzea du. Beti ere galdera bakarra egin ahal izango du kontsulta bakoitzeko, eta itzulpen unitatearen, terminoaren edo gramatika zalantzaren testuingurua agertu beharko du. Orain arte jasotako duda-mudekin osatutako datu-basea sarean paratzeko asmoa dute, zerbitzua azkartu eta arintzeko.
Hainbat duda-muda bilduta dituzte dagoeneko «Zalantza-dantza» (2001) eta «Galdezka. Euskarazko zalantzei erantzunez» (2003) liburuetan, baita beste hainbat argibide ere. Beti ere, hizkera argiaren bidetik aurrera egiteko.


Azkenak
2025-03-21 | Axier Lopez
‘Pikoletoak’ ere Euskal Herrian euskaraz

Guardia Zibilaren historia bat - Hemendik alde egiteko arrazoiak izenburupean, datorren astean argitaratuko dugun 305. LARRUN aldizkariaren pasarte batzuk dira ondorengoak, erakunde armatuaren sorrera garaietan girotutakoak.


Oier Sanjurjo
“D eredua bultzatzen eta ikastolen nortasuna zabaltzen ahaleginduko naiz”

Nafarroako Ikastolen Elkarteak lehendakari berria du. Oier Sanjurjok hartu dio lekukoa Elena Zabaleta Andresenari.  Beste zazpi kide izanen ditu alboan Sanjurjok.


2025-03-21 | ARGIA
Ertzainen %20ak eta udaltzainen %30ak ez dute euskara-eskakizunik azken deialdian

ELA sindikatuak azaldu duenez, azken Lan Eskaintza Publikoaren oinarrien arabera, Ertzaintzarako eskainitako lanpostuen %20ak eta Udaltzaingoaren %30ak ez daukate euskara-eskakizunik. Gasteizen, adibidez, udaltzain-lanpostuen erdietan, 24tan, ez dago euskara-eskakizunik.


Donostiako Birunda gune autogestionatua “ilegalki” hustu dute

Ustez, lokalaren jabetza eskuratu dutenek bidali dituzte sarrailagileak sarraila aldatzera; Ertzaintzak babestuta aritu dira hori egiten. Birundak epaiketa bat irabazi du duela gutxi.


Inoren Ero Ni + Lisabö
Eta eromenaren lorratzetan dantzatu ginen

Inoren Ero Ni + Lisabö
Noiz: martxoaren 14an.
Non: Gasteizko Jimmy Jazz aretoan.

----------------------------------------------------

Izotz-arriskuaren seinalea autoko pantailatxoan. Urkiola, bere mendilerro eta baso. Kontzertuetara bideko ohiko errituala: Inoren... [+]


2025-03-21 | Euskal Irratiak
Iparraldeko euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea galduko du

Euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea faltan botako du. Uda gabe, Bertsularien lagunak, bertan gelditzen den azken elkarteak, lekuz aldatuko du eta etxea hetsiko dute. Euskararen, euskal kulturaren eta arteen ohantzea izan da Larraldea, urte luzetan Andoni Iturrioz mezenasak... [+]


2025-03-21 | Elhuyar
Autismoak: normaltasuna zabaltzeko aukera bat

Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan asko aldatu da autismoaz dakiguna. Uste baino heterogeneoagoa da. Uste baino ohikoagoa. Normalagoa.


Euskal Herriko Filosofia Zaleen Sarea eratzeko prozesua abian da

Txinparta izeneko prozesua Martxoaren 21ean hasiko da eta urte bete iraungo du. "Udaberriaren hasierarekin batera proiektu herritar berri bat" aurkeztu nahi dutela adierazi dute. 


Duero ibaitik gora otsoa berriz ehizatzea onartu du Espainiako Kongresuak

PP, Vox, Junts eta EAJren botoekin Espainiako Kongresuak onartu du otsoa espezie babestuen zerrendatik ateratzea eta, horren ondorioz, berriz ehizatu ahal izango dute Duero ibaitik iparrera.


Burlatako gaztetxearen aldeko protesta amaitutzat eman dute Gazte Asanbladako kideek

Protestak 24 ordu bete dituenean, suhiltzaileak bertaratu dira udaletxera eta kateak moztu dizkiete bi gazteei. Bi kateatuek gaua bertan igarotzea "udaletxearen hautua" izan dela adierazi du Gazte Asanbladak, eta udalaren ordezkariek "ekintza deslegitimatzeko eta bi... [+]


Etxegabetzeetara ohitu zaitezke, baina egon, badaude

Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]


2025-03-20 | ARGIA
“Kateekin ateak hautsi” goiburupean ospatuko da Nafarroaren Eguna apirilaren 27an

Iruñeko Zaldiko Maldiko Elkartean eta Baigorriko Bixentainean aurkeztu da aurtengo Nafarroaren Eguna, egun berean. Ohi bezala, apirileko azken igandearekin bat egingo da festa Baigorrin, eta horrez gain, apirilean hainbat ekitaldi egingo dira eskualdean.


2025-03-20 | Patxi Azparren
Europa eta Euskal Herriaren desmilitarizazioa

Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]


Eguneraketa berriak daude