Argitalpenak


2021eko uztailaren 16an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Zumalabe
Batzuen artean
Gipuzkoako Foru Aldundia
71 orrialde
12 euro



Zumalaberen margolana


Jose Migel Zumalabe Mendiburuk (1906-1992) gaztetan hasi eta bizitza osoan pintatu zuen, ogibidez beste lan batzuetan jardun arren. Bere pinturak, figuratibotik ez-figuratibora doan bilakaera plastikoan barrena, bere garaiko mundu plastikoa islatzen du eta baita bere pintura lanari zinez heldu zion gizon baten barne mundua ere. Liburu honetan Koldo Mitxelena Kulturunean aurtengo udaberrian eskaini zuten erakusketa agertzen da, lau aldi artistikotan bereizita: Modernitateko bidean (1920-1936); Izadi bizigabeak eta paisaiak (1940-1970); Abstrakziora begira (1970-1980), eta Abstrakzio geometrikoa (1980tik aurrera). Euskaraz, gaztelaniaz eta frantsesez doazen testuak Mayi Setien, Adelina Moya, Imanol Irigoien eta Josu Landarenak dira.


Luego les separa la noche
Ixiar Rozas
Erein
91 orrialde
11,10 euro



"Sartu, korrontea dabil" gaztelaniaz


Erein argitaletxeak eskaintzen digun Ixiar Rozasen "Luego les separa la noche" nobela egile beraren "Sartu, korrontea dabil" idazlanaren itzulpena da. Ixiar Rozas berak itzuli zuen gaztelaniara 2002. urtean Euskadi Sariko finalista izatea lortu zuen bere nobela hori. Paris helmuga duen treneko bagoi batean doazen pertsonaiekin hasten den narrazio honetan, autonomia duten istorio asko tartekatu ditu idazle lasartearrak, nobelan zehar korapilatuz istorioak eta pertsonaiak. Aita hiri erraldoi hartan aurkitzeko itxaropenarekin datorren Maliko etorkin gaztea, emakume heldu erakargarria, egunero leku berean aurki daitekeen eskalea, harantz-honantz dabilen gazte biolinjolea eta beste pertsonaia asko elkar gurutzatzen doaz, gero berriro banandu egiten badira ere.


Nafarroa Europako lehen estatua
Jon Oria Oses
Gaiak
154 orrialde
13,50 euro



Nafarroako Erresuma XV. eta XVI. mendeetan


Gaiak argitaletxeak "Nafarroa, Europako lehen Estatu modernoa" tituluarekin euskaratu duen Jon Oria Osesen azterketa honen jatorrizko izenburua "Navarra es una colonia española y francesa" da, eta XV. eta XVI. mendeetan Nafarroako Erresuma Errenazimentuko gunerik gailenetako bat izan zela kontatzen du. Europako lehen estatu modernoa sortzen ahalegindu ziren garai hartako Nafarroako errege-erreginak; Nafarroa Garaia eta Nafarroa Beherea, beste euskal lurraldeak, Gaskonia, Oska Garaia eta konderri gehiago bilduko zituen erakundea, alegia. Baina Espainiak, Frantziak eta Eliza katolikoak osatutako blokeak indarrez eragotzi zien Pirinioetan oinarritutako proiektu hura burutzea.


Manuel Irujo Ollo (1891-1981) en el 20Nk aniversario de su muerte
Batzuen artean
Eusko Ikaskuntza
585 orrialde
14 euro



Manuel Irujoren inguruko lanak


Manuel Irujo Ollo politikari eta gizon sakona hil zeneko hogeigarren urteurrena zela- eta, haren bizitza eta lanaren inguruko jardunaldiak antolatu zituen Eusko Ikaskuntzak 2001eko irailean, Donostian. Hamabi historialari bildu ziren aipatu jardunaldi horietan, 1934tik Eusko Ikaskuntzako Batzorde Iraunkorreko kide, Gorteko diputatu eta II. Errepublika espainiarrean ministro izan zenaren lana eta giza ibilbidea aztertzeko. Eta hain zuzen ere hausnarketa horiek guztiak, kronologia eta bibliografia daude bilduta "Vasconia, Eusko Ikaskuntzaren Historia-Geografia Koadernoak" deitu bildumaren 32. zenbakian. Horiez gain, hogeigarren urteurreneko erakusketan aurkeztutako irudi eta txosten guztiak ere eskaintzen ditu liburuak.


Txomin ospitalean
Lisbet Slegers
Ibaizabal
28 orrialde
5,24 euro



Txomin txikiak ezbeharra izan zuenekoa


Ospitaleek ere badutela onurarik ikasteko aproposa gerta dakieke etxeko txikienentzako Lisbet Slegers-en kontakizun hau. Bertan, alai asko ikusten dugu Txomin mutikoa parkean, zerutik keinuka ari zaion eguzkiari begira. Baina horrela joateagatik egundoko kaskarrekoa hartu, eta ospitale beldurgarrian bukatzen du. Buruko mina dauka eta oso triste dago, nahiz eta amatxo eta aitatxo berarekin egon. Baina gero laguntxo bat etortzen zaio bisitan, amonak gutun bat bidaltzen dio, azkar sendatzeko esanez, eta suspertzen doan heinean ospitalean dauden beste umeak ezagutzen ditu eta elkarrekin jolasten hasten dira. Handik gutxira medikuak etxera bidaltzen du.


Eztenkadak
Juan San Martin
Itxaropena
179 orrialde



Juan San Martinek 65ean bildutako kontakizunen gatza


"Eztenkadak" idazlana "Zirikadak" izenburukoaren anaia eta "Pernando Plaentxiarra"ren lehengusua dela ohartarazten digu Juan San Martinek 1965ean Itxaropena argitaletxeak kaleratu zuen liburu honen sarreratik bertatik. Soraluze eta Eibarko herritarren umorea agertzen duten kontakizunez dago osaturik, eta Juan San Martinek haien ahotik entzun zituen eran jasoak. "Erri girua dau jabe bakarra. Ta, apainduretan alegindu barik doia, Nobel saririk espero ez dabelako", jakinarazten du egileak.


1936
Barrikadak
Patxi Zubizarreta
Alberdania
94 orrialde
11 euro



Euskal auzia ikusteko hainbat era


Bizitza espres batekin parekatzen du Patxi Zubizarretaren "Barrikadak" nobelako pertsonaietako batek, batzuetan paisaia liluragarriak zeharkatzen dituelako, baina beste batzuetan ingurune basatiak, edo gerran dauden lurraldeak. Eta barrikadaz inguraturik dagoen 80ko hamarkadako Ordiziara darama Patxi Zubizarretak bere idazlaneko Vigo-Hendaia espresa, euskal gatazkaren aurrean egon daitezkeen hainbat ikuspegiren isla eskaintzeko. Bada putzik ere axola ez zaionik, bere arazo pertsonalak konpontzen saiatzearekin nahikoa eta gehiegi duenik. Eta bada ere, alde batera edo bestera lerroturik, nahi edo nahi ez, gatazka horretan aktore nagusi bilakatu beharrean aurkitzen denik, Antton Olariagaren marrazki esanguratsuen laguntzarekin nobela honetan Patxi Zubizarretak azaltzen duen bezala. Senar mozkorraren astinaldiei betirako agur esan dien emakumea, treneko lapurreta ziztrinekin bizimodua atera nahian dabilen gizona, Ordiziako kuarteleko guardia zibila, bi borrokalariren heriotzak sortutako erantzunaren erdian gaizki egindako ekintza hausnartuz dabilen gaztea edota denetaz erruki den amona bakartia dira horren adibide.


Azkenak
Oier Sanjurjo
“D eredua bultzatzen eta ikastolen nortasuna zabaltzen ahaleginduko naiz”

Nafarroako Ikastolen Elkarteak lehendakari berria du. Oier Sanjurjok hartu dio lekukoa Elena Zabaleta Andresenari.  Beste zazpi kide izanen ditu alboan Sanjurjok.


2025-03-21 | ARGIA
Ertzainen %20ak eta udaltzainen %30ak ez dute euskara-eskakizunik azken deialdian

ELA sindikatuak azaldu duenez, azken Lan Eskaintza Publikoaren oinarrien arabera, Ertzaintzarako eskainitako lanpostuen %20ak eta Udaltzaingoaren %30ak ez daukate euskara-eskakizunik. Gasteizen, adibidez, udaltzain-lanpostuen erdietan, 24tan, ez dago euskara-eskakizunik.


Donostiako Birunda gune autogestionatua “ilegalki” hustu dute

Ustez, lokalaren jabetza eskuratu dutenek bidali dituzte sarrailagileak sarraila aldatzera; Ertzaintzak babestuta aritu dira hori egiten. Birundak epaiketa bat irabazi du duela gutxi.


Inoren Ero Ni + Lisabö
Eta eromenaren lorratzetan dantzatu ginen

Inoren Ero Ni + Lisabö
Noiz: martxoaren 14an.
Non: Gasteizko Jimmy Jazz aretoan.

----------------------------------------------------

Izotz-arriskuaren seinalea autoko pantailatxoan. Urkiola, bere mendilerro eta baso. Kontzertuetara bideko ohiko errituala: Inoren... [+]


2025-03-21 | Euskal Irratiak
Iparraldeko euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea galduko du

Euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea faltan botako du. Uda gabe, Bertsularien lagunak, bertan gelditzen den azken elkarteak, lekuz aldatuko du eta etxea hetsiko dute. Euskararen, euskal kulturaren eta arteen ohantzea izan da Larraldea, urte luzetan Andoni Iturrioz mezenasak... [+]


2025-03-21 | Elhuyar
Autismoak: normaltasuna zabaltzeko aukera bat

Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan asko aldatu da autismoaz dakiguna. Uste baino heterogeneoagoa da. Uste baino ohikoagoa. Normalagoa.


Euskal Herriko Filosofia Zaleen Sarea eratzeko prozesua abian da

Txinparta izeneko prozesua Martxoaren 21ean hasiko da eta urte bete iraungo du. "Udaberriaren hasierarekin batera proiektu herritar berri bat" aurkeztu nahi dutela adierazi dute. 


Duero ibaitik gora otsoa berriz ehizatzea onartu du Espainiako Kongresuak

PP, Vox, Junts eta EAJren botoekin Espainiako Kongresuak onartu du otsoa espezie babestuen zerrendatik ateratzea eta, horren ondorioz, berriz ehizatu ahal izango dute Duero ibaitik iparrera.


Burlatako gaztetxearen aldeko protesta amaitutzat eman dute Gazte Asanbladako kideek

Protestak 24 ordu bete dituenean, suhiltzaileak bertaratu dira udaletxera eta kateak moztu dizkiete bi gazteei. Bi kateatuek gaua bertan igarotzea "udaletxearen hautua" izan dela adierazi du Gazte Asanbladak, eta udalaren ordezkariek "ekintza deslegitimatzeko eta bi... [+]


Etxegabetzeetara ohitu zaitezke, baina egon, badaude

Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]


2025-03-20 | ARGIA
“Kateekin ateak hautsi” goiburupean ospatuko da Nafarroaren Eguna apirilaren 27an

Iruñeko Zaldiko Maldiko Elkartean eta Baigorriko Bixentainean aurkeztu da aurtengo Nafarroaren Eguna, egun berean. Ohi bezala, apirileko azken igandearekin bat egingo da festa Baigorrin, eta horrez gain, apirilean hainbat ekitaldi egingo dira eskualdean.


2025-03-20 | Patxi Azparren
Europa eta Euskal Herriaren desmilitarizazioa

Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]


Hezkuntza sistema propioa aldarrikatu dute Hego Euskal Herriko hiriburuetan, Ikamak deitutako ikasle greban

Hezkuntza eredu propioa "ezinbestean" independentziatik etorri behar dela adierazi dute, eta sistema propio hori "publikoa eta komunitarioa" izatea nahi dutela. Ikamak deituta, goizean zehar piketeak egin dituzte Euskal Herriko hainbat hezkuntza zentroetan.


Eguneraketa berriak daude