Mixel Bidegain: «Mespretxuak irauten badu, Baterak beste molde bateko ekintzetara pasa beharko du»

  • Batera plataformako Mixel Bidegain kidearekin mintzatu gara. IUT unibertsitateko irakasle honek Ipar Euskal Herriko unibertsitatea lortzea du xede behinena, gainontzeko aldarrikapenekin batera: euskararen ofizialtasuna, laborantza ganbera eta departamendua. Bere ustez, larunbat honetan Baionan izanen den manifestazioak ziklo berri bat ekarriko du, edo behinik behin, gizarte mugimenduan aldaketa bat. Aurtengo otsailaren 1ean, Baterak Baionan burutu zuen manifestazioa ziklo baten hasiera izan zela esan zenuen prentsan. Urriaren 11ko manifestazioaren atarian, zer balantze egiten duzu Baterak eginiko bideaz?

2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Urriak 11ko manifestazioa ziklo baten bukaera da, baina zikloa ez zen otsailaren 1eko manifestazio hartan hasi. Prentsan agertu zen hori gaizki ulertze bat izan zen. Niretzat ziklo hau duela 20 urte hasi zen, nahiz orduan Batera ez zegoen. Baterak lau eremu horietako eskaerak elkartzeak mobilizatzeko beste garai bat ekarri zuen. 1999ko urriaren 9ko data mugarri bat izan zen eta otsailaren 1ekoa beste bat.
Baterak eginiko bideaz ondorio bat atera dugu: honezkero ez du balio sei hilabetetan behin manifestazio handi bat egiteak. Manifestazioek soilik ez dute emaitzarik ekarriko. Beraz, Baterako xedea larunbateko manifestazioa azkena izatea da. Ziklo baten bukaeran gaude, manifestazio honek ikaragarrizko garrantzia dauka eta orain arteko mespretxuak edota trufak irauten badu, Baterak beste molde bateko ekintzetara pasa beharko du. Anartean, ordea, manifestazioaren ondoren Parisek zer erantzunen duen ikusi nahi dugu. Mobilizazioa bera gakoa izanen da eta jendea mobilizatzen bada zerbait izanen da. Zer? Ikusiko dugu. Suprefetak Frantziako Gobernua manifestazioaren aiduru dela erran du.

«Urriaren 9a» delakoa egungo mugimenduaren abiapuntutzat jo izan da. Zer aldatu da ordutik hona?
«Urriaren 9a» delakoa ekimen katalizatzaile bat izan zen. Abertzale mundutik at dagoen mundu bat karrikara atera zen, hautetsiak barne. Ordura arte, hautetsiak ez ziren molde horretara behin ere plazaratuak izan. Garrantzi handiko egun bat izan zen, indar asko eta ezberdinak elkarganatu ziren. Gure galdeak ez zirela soilik mundu abertzale txiki eta mugatuaren eskakizunak ikusi zen, haren ondorioz sortu zen Batera.

Nola daude Baterako barne harremanak, abertzale eta ez abertzale direnen artean konkretuki?
Otsailaren 1eko azken manifestazioaz geroztik, abertzale ez den beste mundu hori gibelka ari dela uste dut. Hautetsi handiek -Parisen diputatuak direnak, bereziki- desinformazio lan handia egin dute. Jean Pierre Raffarinen gobernuaren ezetzaren aitzinean etsipen gisako bat zabaldu nahi izan dute. Ez duela engoitik balio bide honetatik jarraitzeak edota bide honetatik ez dela deus etorriko sinestarazi nahi izan diote gizarteari.

Hautetsi handiek amore eman dute nolabait, baina Kontseilu Nagusiko zortzi hautetsik Sarkozyk Korsikarentzat erabili duen formula eskatu dute Iparraldearentzat; Jakes Abeberri tarteko. Nola baloratzen duzu hautetsi hauen jokamoldea?
Hautetsi hauek Korsikako eredua aipatu dute. Hots, kontseilu bat eratzea eskatu dute. Bi ataletan banatua, bat Baionan eta beste bat Pauen. Abeberri horien artean dago, Intxausperen gibeletik joana, naski. Niri, zorigaitzez, eskaera hori astakeria iruditu zait. Hemen inork ez du deus eskatu, hemengo hautetsi handiek ere ez dute ezer galdetu, kontra daudelako. Finean, eskaera horrek ez du ondoriorik ukan.

Testuinguru honetan, Garapen Kontseiluko zuzendaritzako 13 kidek «aitzinamendu zehatzak» eskatu dituzte Batera-ren lau aldarrikapenen inguruan. Erantzunik ukan ez dutenez greba burutzen ari dira. Zer iritzi duzu horri buruz?
Garapen Kontseiluko kide hauek zuzen eta argiki jokatu dute, ez dute bat-batean horrela jokatu. Aitzinamendurik izan ezean kontseilua utziko zutela iragarri zuten urte hasieran, quoruma baldintzatzeko. Ez da ustekaberik izan. Dossier batzuetan aitzinatu da, AEKren txostenean, adibidez. Baina, beste batzuetan blokeo handia dago. Kide hauek zinez lan baliagarria egin dute Garapen Kontseiluan, baina funtsezko eskakizunei arraposturik ez diotela eman ikusirik, beren desadostasuna jakinarazi dute grebaren bidez.

Garapen Kontseiluko Beñat Darretxe lehendakariak eta Frantxua Maitiak ez dute erabakia ulertu. Kexu daude, nolabait. Zer deritzozu?
Darretxek zer erran zezakeen? Herritarrei eta gobernuari begira zer besterik erran dezake? Betiko hitzak: «Garapen Kontseilua Frantzian dagoen esperientzia bakarra da, egitura berritzailea da, biziki laudoztua. Parisen denak guri so dira». Hauek, kontseiluko ordezkariek laudorio horiekin nahiko izanen zuketela uste zuten. Baina ez. Frantxua Maitiaren haserrea eta ezin ulertua ere normala da. ELBko, unibertsitateko edota beste eremuetako ordezkariak eta eragile onenak joaten badira kontseilutik, Maitiak badaki oso zaila izanen dela esparru dinamiko horietarako ordezkari berriak aurkitzea.

Larunbat honetako manifestazioaren ondoren, prozesu berri bat ireki liteke edo egungo egoera segituko al da?
Egungo egoera edo statu quo segitzea ezinezkoa da, gure hizkuntza hiltzeko egoeran baikara. Ofizialtasunik eta babesik gabe euskarak ez du gerorik. Euskarak 15.000 hiztun galdu ditu azken hamar urteetan. Horrela jarraitzen badu, Iparraldea euskararen basamortua izanen da. Zer egin behar dugu, egonean gelditu? Gure hizkuntza «Goian Bego» erran? Ez. Neke bada neke, zaila bada zail, zerbait eginen dugu. Nik ez dut bereziki departamendua galdatzen. Departamendua euskaldunon eremuaren ezagupena litzateke, horregatik galde egiten dugu, baina, ez badugu gure instituzioen eta gure eskubideen onarpena lortzen, ez dugu deus handirik lortuko.

«Merezi ditugun hautetsiak ditugu»

Bateraren aldarrikapenak lortzeko, hautetsi handiek (diputatuak) jokatzen duten rola baitezpadakoa da. Zer iritzi duzu hautetsi handiei buruz?
François Bayrou departamenduko kontseilari nagusia zelarik, hemengo hautetsiak gizon horren menpeko edo eraginpean zirela pentsatu nuen luzez. Baina oker nengoen. Ez dut gehiago horrela denik uste. Bayrou joan zen eta hautetsi nagusien jarrerek berdin segitzen dute. Badago zerbait sakonagoa. Kulturalki, horiek denak -Michelle Alliot-Marie, Jean Grenet, Alain Lamassoure, Nicole Pery eta abar- jakobinista dira, zentralistak. Politiko hauentzat Frantziako lurraldearen batasuna eta Frantziaren iraunkortasuna eta egonkortasuna ezin hautsizkoak dira. Prest daude Frantziako menpe diren uharteei independentzia emateko, baina Frantziari fisikoki lotuak diren lurraldeei ez diete deus eman nahi. Are gehiago, Iparraldearen kasuan ez da Hegoaldeari beldurra diotelako. Frantses espiritua da nagusitzen dena. Alabaina, nik ez diet hautetsi hauei espiritu honen eragile bakarrak izatea aurpegiratzen, ez ditut hautetsiak gaitzesten hautesleak baizik. Merezi ditugun hautetsiak ditugu. Haatik, hautetsi hauek funtzionalista eta oportunistak dira, hau da, hautesleen gehiengoa aldatzen bada, honen alde izanen dira. Beraz, guri dagokigu, Batera-ri dagokio -edo edozein gizarte mugimenduri- gure eskakizunek etorkizun hobeago bat ekarriko dutela gizartea konbentzitzeaz.

Inkestek diotenez, hautesleen gehiengoa departamenduaren alde dago.
Baiki. Baina ni zalantzan nago hori horrela denentz. Jendeak hauteskundeetan nola bozkatzen duen ikusirik, kontraesan bat dago. Adibidez, Donibane Lohizuneko hautesleen gehiengoa departamenduaren alde dago eta Michelle Alliot-Marieri boza ematen dio, hau departamenduaren arras aurkakoa delarik. Orduan kontraesan hori aztertu eta gainditu behar dugu. Hori aldatzen bada aldatuko da gure egoera. Bestela nekez.


Azkenak
2024-11-28 | Leire Ibar
Tolosan Ertzaintzak pilotakadaz zauritu zuen gaztearen kasu artxibatu dute, biktimak deklaratu aurretik

Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.


2024-11-28 | Julene Flamarique
Bi presa kendu dituztenetik, izokina Bidasoatik Baztanera heltzen hasi da

Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.


2024-11-28 | Leire Ibar
Jasotako isun bakoitzeko helegiteak aurkeztu dizkio Ernaik Eusko Jaurlaritzari, guztira 133

Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.


94 urteko emakume bat hil dute Gasteizko IMQ Igurko zahar-etxean, eta gizon bat atxilotu

Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Eguneraketa berriak daude