Ibarra eta Botin akusatuen aulkian
Duela gutxi arte, ez zen ohikoa Madrilgo Auzitegi Nazionaleko aulkian bankariak ikustea. Baina duela urte batzuetatik hona, hasiak gara batzuk ikusten. Arraroagoa da, ordea, bankari handi horietakoren bat giltzapean sartzen ikustea. Gaur egun, bada baten bat, Mario Conde adibidez, eta baita haren kolaboratzaileren bat ere, hala nola Enrique Lasarte, garai batean Gasteizko Bankuko lehendakaria izandakoa, Arturo Romany eta beste zenbait, Banesto kasuan iruzurra, bidegabeko jabetzea eta beste zenbait delitu egiteaz salatuak. Oraingo honetan, Santander Central Hispano (SCH) eta Banco Bilbao Vizcaya Argentaria (BBVA) banketxeei iritsi zaie txanda. SCHko lehendakaria, Emilio Botin, "kreditu-lagapenen kasua" dela eta epaituko du Auzitegi Nazionalak. BBVAko lehendakari ohia, Emilio Ibarra, jadanik inputatua izan da "BBVA kasua" deiturikoan, kontabilitatez kanpoko funtsekin pentsio funtsak sortu izanaz salatua. Botinen kasuan Auzitegiak ahozko epaiketa hastea erabaki badu ere, Ibarraren kasuan oraindik ez dute erabaki hori hartu. Damoklesen ezpata, kartzela- zigorra, haien buruen gain dago oraindik. Batzuek, ordea, kartzelara ez joateko modua aurkituko dutela diote.
Auzitegi Nazionalak joan den ekainean baieztatu zuen Emilio Ibarra BBVAko lehendakari ohiaren eta entitateko beste hiru goi kargudun eta aholkulari ohi batzuen (Luis Bastida, Rodolfo Molinuevo eta Juan Urrutia, Jose Maria Concejo eta Javier Gurpide) inputazioa, kontabilitatez kanpoko funtsekin pentsio funtsak sortzen ustez parte hartu izateagatik. Akusazioak dioenez, funts horiek Jerseyko paradisu fiskalean jarri zituzten, garai batean- Argentariarekin bat egin eta BBVA sortu aurretik- BBVko Administrazio Kontseiluko kide izandakoentzat.
Auzitegi Nazionalak zehaztu du "ez dela arbitrarioa edo arrazoirik gabekoa" Garzon epaileak egitateez eginiko kalifikazio juridiko behin-behinekoa, epailearen iritziz pentsio funtsak ALICOn sortzea delitu sozietarioa edo bidegabeki jabetzezkoa izan baitaiteke. Ebazpen judizialaren arabera, «sozietate ‘opakuen’ eta klabean jarritako kontuen bidez paradisu fiskaletan ezarritako kontuak erabili ziren diru kopuru handiak urteko balantze eta kontuetatik at edukitzeko eta pentsio-funtsak finkatzeko. Lehen aipatutako delituen barruan sartzen dira horiek».
Hain zuzen ere, 2000ko martxoaren 27an bi transferentzia egin ziren, guztira 19.267.721 dolarreko balioa zutenak, egoitza Delaware-n (AEB) duen American Life Insurance Company (ALICO) etxearen izenean. Operazio hori BBVko Administrazio Kontseiluko 19 kideentzat pentsio funts bana eratzeko zen. Hemeretzi kontseilariek Garzonen aurrean deklaratu zuten, baina ia denak aske geratu ziren, Emilio Ibarrak bere gain hartu baitzuen aipaturiko funtsak eratzearen erantzukizuna. Operazioa gauzatu zuten bi aholkulari ohi eta goi kargudun batzuk soilik inputatu zituzten.
Auzitegi Nazionalak jadanik erabaki du Emilio Botin, SCHko lehendakaria, eta Kantabriako entitate horretako zuzendaritzako beste hiru kide ohi epaitzea, horien artean Rodrigo Echenique kontseilari delegatu ohia, ustezko 38 delitu fiskaletan beharrezko ziratekeen laguntzaile gisa. Ebazpen judizialaren arabera, badira horiek guztiak epaitzeko adina arrazoi, bankuak bere bezeroei 1988 eta 1989 artean "kreditu-lagapenak" eskaini baitzizkien, "direktiba zentral" baten bidez inbertsio horiei buruzko datu faltsuekin Ogasunari iruzur egiteko.
Jarraitu aurretik, jakin dezagun zer diren kreditu-lagapenak. Fiskoarentzat opakuak diren produktuak dira. Inbertitzeko modu horren bidez, bankuak hirugarren pertsona bati transferitzen zion enpresa batekin kontrataturiko kredituaren arriskua, baina errendimenduen atxikipenik egin gabe. Bezeroak, horrela, jarritako kapitalaren %25erainoko partea Ogasunari ez ordaintzea lortzen zuen. Auzitegi Nazionalaren iritziz, horrelako operazioen kopurua hain handia izanik, pentsatzekoa da bankuak direktiba zentralen bat emana zuela, inbertitzaileen identitatea ezkutatzeko logistika bat baitzegoen haien guztien atzean.
Inspekzio Fiskalaren ikerketa eragoztea eta kontabilitateko agiriak bidaltzeko Justiziak egindako errekerimendua ez betetzea dira Botinen, Echeniqueren, Jose Ignacio Uclesen eta Ricardo Alonso Clavelen aurkako bi akusazio nagusiak. Epaileak dioenez, Ogasunak Santander bankuaren "kreditu-lagapenei" buruzko ikerketa hasi zuenetik, bankuak nahita eman zituen identitate okerrak 1988 eta 1989 artean eginiko 9.896 inbertsiori buruz. Operazio horietan 649 milioi euro erabili ziren, eta "huts egin zuen haien transzendentzia fiskalak".
Ebazpen judizialaren arabera, entitateko bezeroek 1989an egindako ustezko 38 delitu fiskalengatik soilik erantzun beharko lukete inputatuek, Ogasunari "haien identitate ez egiazkoa" helarazi baitzitzaion, urte hari zegokion aitorpena egin aurretik. Tribunalak bankuari horrela jokatu izana aurpegiratzen dio, hau da, inbertitzaileen iruzurrean "parte hartuz", "haien izenak ondotxo ezagutu" arren. Aldiz, Auzitegi Nazionalak uste du "egotzitako gainontzeko delituak murriztu behar direla". Horrela, kausa nagusitik kanpo desglosatuko dira epaile instruktoreak aipaturiko beste 100 iruzur fiskal ustezkoak, dagozkien probintzia jurisdikzioan epaituak izan daitezen -edota artxibatuak, hala badagokie-, eta ez Auzitegi Nazionalean. Horretarako emandako arrazoia da delituak burutu ziren unean (1988an) kreditu-lagapenei buruzko lege hutsune bat zegoela.
Angel Galindez, 1975etik 1987ra Bizkaiko Bankuko lehendakaria izan zena, joan den abuztuaren 8an hil zen, Getxon, 84 urte zituela. Berekin eraman zituen hilobira Euskal Herriko bankuen hamaika sekretu eta operazio. Paper garrantzitsua jokatu zuen Bilboko Bankuarekin egindako fusioan. 1988an izan zen bat-egitea, eta hortik sortu zen Banco Bilbao Vizcaya, BBV. Urte batzuk geroago, Argentariarekin eginiko fusioa gertatu zen, eta hortik sortu zen gaur eguneko Banco Bilbao Vizcaya Argentaria entitatea, BBVA. Bizkaiko Bankuko hurrengo lehendakaria izan zen Pedro Toledo hil ondoren, Galindezek zuzendu zituen "Bizkaiko gizonak" BBV banku berriaren buru jartzeko operazio guztiak, eta horrek liskar gogorrak ekarri zizkion Sanchez Asiainekin (Bilboko Bankuko lehendakariarekin) eta haren kontseilariekin.
Abadiñon jaioa eta hantxe ehortzia, Galindez ingeniari agronomoa izan zen, Madrilen lizentziatua, eta 1946an Iberduerorentzat lanean hasia. Enpresa horrekin altxatu zituen Dueroko ur-jauzi handiak. Era berean, ura Bilbora ekartzeko eta Zadorrako urtegiak eraikitzeko operazioetan hartu zuen parte. 1967an, Bizkaiko Bankuko Batzorde Delegatuko kide egin zuten. Pedro Careaga Basabek, Cadaguako kondea eta Iberdueroko eta Bizkaiko Bankuko lehendakaria zenak, Bizkaiko Bankuko hurrengo lehendakaria izateko deitu zion. Lehenengo aldia zen bankuko lehendakaria ez zela zuzenean Neguritik zetorren pertsona bat, nahiz eta Marivi Zubiriarekin ezkonduta zegoen, hots, Euskal Herriko oligarkiako abizen ospetsuenetariko batekin. Galindezek Pedro Toledo izendatu zuen bankuko kontseilari delegatu.
Angel Galindez eta Emilio Ibarra larriki salatu ditu Javier Ibarra y Bergé-ren familiak, zein ETAk exekutatu baitzuen 1977an, eskatutako 1.000 milioi pezetatako erreskatea ez ordaintzeagatik. Exekutatutakoaren familiakoek kreditu bat eskatu zuten, erreskate hori ordaintzeko, baina bi lehendakariek, Bizkaiko eta Bilboko banketxeetakoak, ez zuten onartu. Azkenik, hainbat gertakizunen ondoren, bankuek 25na milioi pezeta eman zituzten, baina, noski, ez ziren nahikoak izan 1.000 milioi pezetako erreskatea ordaintzeko. Diotenez, Javier Ibarra y Bergé exekutatua izan ondoren, Galindez biktimaren etxera joan zen, familiari doluminak ematera. Exekutatuaren izeba batek, ilobaren hilkutxaren aurrean, honela oihukatu omen zion Galindezi: "Zu zara nire ilobaren heriotzaren erantzuleetariko bat". Horregatik, bankariak laster batean alde egin behar izan omen zuen. Horrela adierazten du exekutatuaren semeetako batek, Javier Ibarra e Ibarrak, "Nosotros los Ybarra" liburuan.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten.
Azken dantza hau izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen.
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]
“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]
Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]
Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Euskal Herriko Bilgune Feministak deituta elkarretaratzea egin dute Hernanin Iratxe Sorzabali elkartasuna adierazi eta "babes osoa" emateko. Inkomunikatuta egon zen uneak berriz ere epailearen aurrean kontatu behar izatea, "bizi izandakoak utzitako ondorioen... [+]
Lantzeko inauteri txikien kalejira ikusle guztien begietara urtero modukoa izan zen. Txatxoak, Zaldiko, Ziripot eta Miel Otxin herriko ostatuko ganbaratik jaitsi eta herritik barna bira egin zuten txistularien laguntzarekin. Askok, ordea, ez zekiten une historiko bat bizitzen... [+]
Errekaldeko Gaztetxearen aurkako huste-agindua heldu da jadanik. Espazioa defendatzera deitu dute bertako kideek.
79. urtean, Vesubio sumendiaren erupzioak errautsez eta arrokaz estali zituen Ponpeia eta Herkulano hiriak eta hango biztanleak. Aurkikuntza arkeologiko ugari egin dira hondakinetan; tartean, 2018an, gorpuzki batzuk aztertu zituzten berriro, eta ikusi zuten gizon baten garuna... [+]
Leporaturikoa ez onarturik, eta sare sozialetako kontuak "lapurtu" zizkiotela erranik, salaketa jarri zuen Arabako campuseko Farmazia Fakultateko irakasleak. Gernikako auzitegiak ondorioztatu du ez dagoela modurik frogatzeko mezu horiek berak idatzitakoak diren ala ez.
Lan baldintzen "prekarietatea" salatzeko kontzentrazioa egin zuten asteartean egunkariaren egoitzaren aurrean. Abenduaren 2tik sindaura greban daude langileak eta mobizlizazioak "areagotzea" erabaki dute orain.