Bero-beroan


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

«Aste buru honetan ez naiz hilko. Noiz arte?».
Horrela zioen, Etxerat-ek antolatuta, Lasarte-Orian burututako euskal presoen aldeko ekitaldiaren pankartak edota lelo nagusiak. Etxeratek eta Euskal Presoen Kolektiboak bat eginik, ozenki salatu dute euskal presoek eta beren senitartekoek bizi duten presondegi-erregimena. Joan den asteburuan 671 presok senideen bisita izateari uko egin zioten protesta gisara, eta euren senitartekoek, berriz, errepideetan barrena ibiltzeari muzin. Frantziako eta Espainiako espetxeetan sakabanatuta dauden presoek eta bere hurbilekoek jasaten duten egoera larria salatu zuten milaka lagunek. Ekitaldian errepideetan hildako hamairu pertsona gogoratu zituzten, eta bereziki, aurtengo otsailean Almeriako espetxera zihoazela bizia galdu zuten Argi Iturralde eta Iñaki Balerdi lasartearrak.



Elkarrik 100.000 sinadura Bake Konferentzia xede.

Bake Konferentzia eratu ahal izateko kanpaina berri bati ekin dio Elkarrik. Kanpainaren helburua 100.000 sinadura lortzea da. Ondoren, martxoan, sinadurak Eusko Legebiltzarrean eta Nafarroako Parlamentuan aurkeztuko ditu Elkarrik, eta alderdi politikoak mahai batean eseri daitezen eskatuko die bi erakundeei. Bilboko Euskalduna jauregiko ekitaldian sinadurak biltzeko erabiliko den Giza Borondateen Manifestua aurkeztu zen. Agiriak dioenez «indarkeria eta desadostasuna sufritzen ari den gizarteak elkarrizketa eta akordioa behar ditu elkarrekin bizitzeko eta bakea bilatzeko».


Autodeterminazioaren aldeko 1.237 boz

Zuzen taldearen eskutik ehundaka lagun bildu dira autodeterminazio eskubidea aldarrikatzeko Donostiako karriketan. Kaleko martxaren ondoren erreferendum sinboliko bat burutu zen eta eskubide honen aldeko 1.237 boz bildu zituen ekimenak. Zuzen taldekoek 1.000 boz biltzeko asmoa zuten eta, eguraldia oso kaskarra izan arren, helburua gainditu izanak biziki poztu zituen. Antolatzaileek ekimen mota hau berriz burutzea pentsatu dute jadanik. «Herriz herri 10.000 boz biltzea» asmoa azaldu dute desobedientzia zibilaren aldeko ekintzaileek.


Nafarroako ipar-ekialdeko euskalkiak


Aitor aranak "Nafarroako Ipar-ekialdeko euskara. Irunberritik Aezkoaraino" liburua plazaratu du Altaffaylla kultur taldearen eskutik. Arangoiti ikastolarekin elkarlanean egin du liburua Aranak, eta Nafarroako ipar-ekialdean hitz egiten ziren lau euskalkiak aztertu ditu: hegoaldeko goi-nafarrera, erronkariera, zaraitzuera eta aezkera (bizirik den bakarra). Liburuaren lehen zatian euskarak Nafarroan izandako bilakaeraz jardun du idazleak eta bigarrenean ipar-ekialdeari lotu zaio. Toponimoak, mapak eta eskualdeko esamoldeak aurki daitezke bertan.

Gazteek erabil dezaten
Larria da euskararen egoera Iparraldean eta are larriagoa da gazteen erabilerari erreparatzen badiogu. Horren garrantziaz jabetuta, Euskarbiada jaia antolatu du Seaskak urriaren 18rako Angeluko Amodioaren hondartzan. Askotariko ekitaldiak izango dira: surf erakustaldia, roller erakustaldiak, rap eta bertso saioak, kontzertuak, euskararen egoerari buruzko mahai-ingurua... Bestalde, euskalgintzako hainbat taldek (AEK, Uda Leku, Euskal Konfederazioa...) informazio mahaiak ipiniko dituzte.


Ostalaritza hiztegia menuan


Sukaldaritza, gozogintza eta zerbitzuetako tresneria, teknikak eta prestakinak biltzen ditu plazaratu berri den Ostalaritza Hiztegiak. UZEIko teknikariek eta Lanbide Heziketako Ostalaritza Eskoletako irakasleek egin dute Leioako Ostalaritza Eskolak eskatutako hiztegia. 1.000 termino inguru bildu dituzte euskarazko, gaztelaniazko eta kasu batzuetan frantsesezko eta ingelesezko baliokideekin.


Interes Publikoko Elkargoa urruti


Max brisson Hautetsien Kontseiluko hizkuntza batzordeko arduradunak adierazi duenez, Interes Publikoko Elkargoa (IPE) sortu aurretik, haren zutabeak antolatu eta ezarri daitezke. Baina halako erakunde bat sortzeko iragarpen ofiziala behar da eta Sarkozy Barne ministroa maiatzean iragarpen ofiziala egitera etortzekoa bazen ere, ez zen etorri. Eta iragarpen ofizialaren ondoren, kasurik onenean urtebetera sortuko litzateke IPE, Brissonen esanetan. Egun dauden egiturak eta esperientziak baliatu beharko liratekeela adierazi du Brissonek eta Hizkuntza Kontseilua IPEren baitako izan ez arren, aholkularitza funtzioa bete beharko lukeela hark. Bestalde, Hizkuntza Kontseiluak lehendakari berria hautatu du: Mixel Etxeberri.


Xarlo Etxezaharreta preso.

Espainiako Auzitegi Nazionaleko Baltasar Garzon epaileak ETAko kidea izatea leporatu dio Xarlo Etxezaharretari eta Soto del Real espetxean preso sartzeko agindu. «Kalegorria» aldizkariaren zuzendaria eta Udalbiltzako hautetsi ohiaren atxiloketak jende askoren erreakzioak eragin ditu azken egunotan. Euskal Diaspora elkarteak, Iparraldeko hautetsiek eta Gure Irratiko lankide ohiek bere askapena eskatu dute. Etxezaharretak atxikimenduzko eskutitz ugari jaso du eta bere atxilotzea gaitzesteko elkarretaratze bat burutu zen Hazparnen. Etxezaharreta Hazparneko udal hautetsia eta Udalbiltzako kidea izan zen azken udal hauteskundeetara arte .


Azkenak
Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]


“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Albiste izan da Gasteizko Errota auzoa azken asteetan, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak burutzen baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]


2024-11-25 | ARGIA
A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]


Udazkena agurtzen negua besarkatzeko

Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]


2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue
Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]


2024-11-25 | Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.


2024-11-25 | Garazi Zabaleta
Gaztaina feria basaburuan
Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]


Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


Eguneraketa berriak daude