Hirurogeita hamar urtetan eskaintza ekoizle bakarra izan ostean, 1998an Euskaltelek Telefonicaren monopolioa hautsi zuen. Orduz geroztik, operadore ugari sortu dira. Euskal Autonomia Erkidegoan, linea zuzena soilik Telefonicak eta Euskaltelek eskaintzen dute. Hala ere, zuntz optikoa autonomia osoan zehar pixkanaka instalatzen ari direnez, oraindik ere ez da posible herri eta auzo guztietan Euskaltelekin linea izatea. Zerbitzu horrez gain, ordea, operadore askok zeharkako zerbitzua eskaintzen dute, hau da, Telefonica edo Euskaltelekin linea zuzena eduki eta beste operadore baten aurrezenbakia markatuz deiak beste konpainia batekin fakturatzeko aukera. Telefonia konpainia bakoitzak lau zenbakiz osaturiko aurrezenbakia du. Aurrezenbaki horiek aurre asignatzeko aukera ere eskaintzen da, hau da, aurrezenbaki hori markatzen aritu behar ez izateko zerbitzua kontratatu daiteke. Adibidez, Telefonicaren aurrezenbakia 1077 da. Guk ez dugu sekula zenbaki hori markatzen dei bat egiterakoan. Beste konpainia batekin zeharkako zerbitzua kontratatuko bagenu ordea, konpainia hari dagokion aurrezenbakia markatu beharko genuke. Demagun Telefonicako linea dugula eta Euskaltelekin zeharkako zerbitzua kontratatzen dugula. Kasu horretan, egitera goazen deia Telefonicak fakturatzea nahiko bagenu deia normal egingo genuke. Aldiz, Euskaltelek fakturatzea nahiko bagenu, telefono zenbakiaren aurretik 1050 markatu beharko genuke. Hala, linea eskaintzen digun operadoreari ordainduko genioke hileroko kuota, eta kontsumoak berriz, aurre asignatzea eskatu dugun konpainia horri. Edozein kasutan ere, zerbitzu horiek kontratatzean sekula ez da gure telefono zenbakia aldatzen, fakturazio zerbitzu bat kontratatzen baitugu, ez linea bat.
Aipatu konpainiez gain, badira zeharkako zerbitzua eskaintzen duten beste operadore batzuk, besteak beste, Jazztel, Uni2, Tele2, Auna eta Aló. Horiek guztietatik tarifa merkeenak eskaintzen dituen operadorea zein den jakiteko xedez, telefoniaren merkatua aztertu dugu. Guk egindako errepasoaren arabera, prezio merkeenak Aló operadoreak ditu (ikus prezioak 9. orrialdean). Tele2, aldiz, egun osoan zehar deien prezioa aldatzen ez duen konpainia bakarra da. Prezio garestienak dituzten operadoreak, berriz, Telefonica eta Jazztel dira.
Zerbitzua ala iruzurra?
Egunero ikusten ditugu telebistan 906/806 aurrezenbakia daramaten telefono zenbakietara deitzeko iragarkiak, lehiaketak eta bestelako zerbitzuak. Letra txikian agertu ohi da, ordea, dei horien prezioa. Sexu eta laguntasun zerbitzuak eskaintzen hasi ziren linea horiek euren baliabideak ugaritu dituzte beste esparru batzuk bereganatuz, esaterako, Internet. Kostu gehigarria duten telefono zenbaki horien aurrezenbakiak 906/806, 903/803 eta 807 dira. Minutuko 0,90 euroko kostua dute gehienez eta kopuru horri, noski, dei ezarpena (0.01 euro) eta BEZ (%16) gehitu behar zaizkio.
Linea horietara telefonoz konektatzeaz gain, Internet bidez ere konektatzeko aukera dago. Hori dela-eta, azken boladan, milaka familia euskaldunek linea horiekin topo egiteko zorigaitza izan dute. Web gune batzuek konexioa egin aurretik baldintzak zeintzuk diren jakinarazten badute ere, teknologia bereziaz eginiko beste web gune batzuek, kargatzen ari diren bitartean, linea pribatu horietara konexioa egin eta erabiltzaileak ohiko sarbiderako erabiltzen duen nodo zenbakia aldatzen dute. Beraz, erabiltzailea Internetera konektatzen den aldi oro, linea pribatu horietara konektatzen da eta itzelezko fakturazioa egiten du. Egoera horien inguruan mintzatu gara telefonia konpainia batzuetako teleoperadoreekin. Beraiek adierazi digutenez, honelako erreklamazioak egunero egiten dira. Karmenen hitzetan, "erabiltzaileek ez dakite horrelako lineatara konektatzen aritu direnik, ezta horrelako gastua egin dutenik ere. Beraz, faktura iristean izugarrizko ezustekoa hartzen dute. Guk ordea, ezin dugu ezer egin, beraiek zerbitzua erabili dute eta ondorioz konpainiak berak ere gastua egin du". Vanessak, berriz, bezero gehienek beren onetik aterata deitzen dutela azaldu digu: "Ama asko eta askok negarrez deitzen digute faktura jasotzean. Indarge sentitzen dira, maulatuak, iruzurtuak".
2002ko otsailaren 14az geroztik telefonia konpainia guztiak fakturazio gehigarria duten zerbitzu horietatik deskonektatzeko aukera dagoela jakinaraztera behartuta daude. Beste modu batera esanda, telefono operadorera dei bat egite soilarekin linea horietara ez konektatu ahal izateko zerbitzua aktibatu daitekeenaren berri eman beharko litzateke etxera bidaltzen diren fakturetan. Honelako "iruzur" baten aurrean, lege horrek aukera ematen dio erabiltzaileari telefono konpainiarengandik maulatua izan dela alegatzeko. Kasu horietan jarraitu beharreko pausoak zeintzuk diren jakiteko xedez, Interneteko Erabiltzaileen Elkartera jo dugu. Bertako adituek, Guardia Zibilean, Polizia Nazionalean edo Instrukzioko Epaitegian salaketa ipintzea gomendatzen dutela jakinarazi digute, hain zuzen ere, aurrez aipaturikoa alegatuz.
Kontsumitzailearen Bulegoan, berriz, arbitrajea izeneko doako epaiketa eskatzea gomendatu ohi dute. Horretaz gain, telefono konpainiara deitu, erreklamazio bat ipini eta epe horretan tarifa gehigarria duten linea horietara eginiko konexio edo deiez gain eginiko bestelako deiak ordaintzeko inprimakia eskatu behar du erabiltzaileak. Hala eta guztiz ere, honelako "iruzurrak" ez gertatzeko bi modu daude: mota honetako deiak egin ahal ez izateko zerbitzua aktibatzea dagokizun operadorera deituz edota ordenagailuan checkdialer izeneko programa instalatzea. Programa horren bitartez, konexio zuzena bermatzen da, bestelako konexioak egiteko aukera murriztuz. Aplikazioa Interneteko Erabiltzaileen Elkartearen web gunean bertan lor daiteke doan,
www.internautas.org helbidean.