Nahiz eta 20 metrorainoko altuerara iritsi, askotan zuhaixkaren itxura izaten du. Bere itxurak, kolore berde ilunak eta enbor lodiak, nabarmentzen du zuhaitz eder hau. Hosto iraunkorrak eta azpialdetik berde horixkak ditu. Bere egurra berriz, oso gogorra eta trinkoa da. Altzarigintzan eta tornu lanetan oso erabilia eta preziatua da. Gereziaren tamainako fruitu gorrixka izaten du eta denborarekin haragitsua bihurtzeaz gain, toxikoa bilakatzen da. Bere egurrak erabilera mota asko izan ditu Neolitiko garaitik hona. Meatzeetatik kobrea ateratzeko erabiltzen ziren pala kirtenak egiten ziren egur honekin eta eraikuntzan itxiturak egiteko zerabilten. Arkurik onenak ere, hagin zurarekin egiten omen dira. Horregatik, ia desagertzeraino erabili izan du gizakiak haginaren egurra.

Mantso hazten den eta urte luzez bizi den zuhaitza da. Hagin batzuk mila urtez bizi izan direla esaten da eta beste batzuk, hiru mila urtez bizi daitezkeela ere badio zenbaitek.

Euskal Herriko mitologiari lotutako zuhaitza da hagina. Kondairak dioenez, erromatarren aurkako gerretan, euskal gudariek zuhaitz honetatik lortutako pozoiarekin bustitzen zituzten beren geziak. Preso hartzen zituztenean berriz, hil aurretik, fruituetatik lortutako narkotikoa hartzen omen zuten. Hagina sakratua izan da. Bakarra da bere esanahian eta sinbolismoan. Tristea, isila eta bakartia. Greziarrek eta erromatarrek "heriotzaren zuhaitza" deitu zioten haginari. "Hilerrietako zuhaitza" bezala da ezaguna toki askotan, gure arbasoen hileta zuhaitza izana baita.

Tradizio kultural edo espiritual bakoitzak bere munduaren ikuskerara egokitu ditu erritoak. Urtearen zikloan bi une egin dira berezi, zentzu honetan. Zelten egutegiari jarraiki, haritzaren eta haginaren tenoreak bereizi izan dira. Haritzei dagozkie eguerdiko hamabiak, ekaina eta ekainaren 24ko festa. Haginei dagokie, berriz, ilunpeko erreinua: gaueko hamabi kanpaien ordu beldurtia, urteko azken hilabetea, azaroaren 1a. Haritzak osotasuna irudikatzen du, egiazko distira, gailurra. Haginak, aitzitik, amildegiaren sakontasuna, erregearen erorialdia eta bizitzaren gurpilean, osterako hasieraren aurretik, geldialdiaren une sakratua.

Asturiasen bada Fontagin izeneko toki galdua. Asturiasen euskal toponimiak duen adibide bat besterik ez da. Leongo Boñarko herrian, berriz, hilerri batean aurkitutako idatzi batean "Fontis aginees" esaera agertzen da.

Haginak medikuntzan ere zenbait erabilpen baditu. Sendabelarra izateaz gain, suge hozkaren aurka erabiltzen da eta minbiziaren aurkako ikerketetan ere erabiltzen ari dira. Bere hostoak emenagogo gisa erabili ohi dira, haurra galtzeko edo emakumearen hilerokoa behartzeko, alegia. Haziak, berriz, narkotiko bezala erabiltzen dira, bai lokartzeko eta baita inkontzientzia egoeran egoteko.

Haginaren erabilerak eta esanahiak aipatu ditugu. Armarriek ere bereganatu dute hagina. Gipuzkoako armarriko zuhaitzak adibidez, haginak dira.

Iturrietako gaina (999 metro). «Iturrietako partzuergoa» kartela. Ezkerrean pago bat.
Metro gutxira bidegurutze bat. Ezkerreko bidexka hartu pagoen norabidean.
Basoaren ertzeraino heldu. Aurrera, bidexkarekin eta bidexkarik gabe.
Sasiak dauden alde argitsua. Seinaleak. Pago-sail bat gurutzatu.
Bidegurutzean zuzen jarraitu bide nagusitik.
Harrizko horma (0:40). Bidea utzi eta aurrera eta gora segi hormaren parean.
Hozkailuak. Malda erdian gora ebakitik hurbil, zati harritsuak alde batera utzita.
San Kristobal gaina (1:15). Eskuinera jo pagadian barrena.
Uribarriko atexka (1:45).
Eskuinera hartuta ibilbide hasierara.(2:10)

Arabako elezaharretan sorginen aipamen asko agertzen da. Arrizalan, Agurain inguruko herri txiki batean, bada Sorgiñetxe izeneko trikuharri bat eta, jendeak dioenez, hango harriak Entziako haitzetatik jaitsiak omen dira.
Beste zenbaitek dioenez, sorginak, Lezaon, Entzia mendikatean dagoen haitzuloan, bizi omen ziren eta orraztera joaten omen ziren trikuharrira. Denek badakite, ordea, trikuharritik hogei metrora urrez betetako zezen larrua dagoela, baina baliteke sorginak hura lekuz aldatzen ibiltzea beraien jolasetan, oraindik ez baitu inork aurkitu!