Iraileko hostoak
Historia omen da irakaslerik onena. Ez gara, ordea, lezio asko ikastera emanak: ez dugu oraindik ikasi gerlari bakea deitzea erraza baldin bada, gerla bat iraungi ustean, beste handiago bat pizten delako dela. Eta, batez ere, hildakoek ahorik zabaltzen ez dutelako.
Hiru burutazio
Nork bere arrazoiari baino ez eta aldi oro demokrazia deitzen diona, diktadore bat da.
Kulpa guztiak sistemari egozten zizkion, sistemaz egotzi ere.
Idatziz
Schopenhauer ez omen zen fidatzen beren pentsamendua idatziz jarri ez duten filosofoekin. Susmagarrien artean, Sokrates da nagusi «Filosofiaren historia laburra» saioan esaten digunez. Pentsamenduak hitzen bidez hartzen du gorputza, ez dago hitzik gabeko pentsamendurik. Nola jakingo dut zer pentsatzen dudan arazo jakin bati buruz, arazo jakin horri neure hitzezko forma bat eman aurretik?
Arazo horri buruz ari da orain gutxi Paul Valéry-ri irakurri niona: "Benetako idazlea bere hitzak aurkitu ezinik dabilen pertsona bat da. Eta, bilatuz, aurkitu egiten ditu. Ahapaldi bat lantzen ari naiz. Ez nago pozik hamar aldiz, ez nago pozik hogei aldiz, baina jardunaren jardunaz hitz baten bila ibiliaren ibiliz, neure-neurea sentitzen dut, ez nire testua, nire testuak dituen aukeren ugaritasuna baino".
Kontua zera baita: aukeren anabasan eskua sartu eta asmatzea, buruan duzun nebulosa izugarriari hitzezko forma egokia ematea. Kezka horrek eta helburu horrek bizi gaitu idazleok, idazle guztiok bizi eta sufritzen dugu buruan dugun estiloa paperera ekarri ezinaren frustrazioa.
Goroldioaz
"Nik lan egin nuen egunkarian beharturik nengoen esaldi singleak idaztera. Hori baliagarria da nornahirentzat. Kazetari-lanak ez dio kalterik egingo idazle gazte bati, eta lagundu ere egingo dio, baldin asmatzen badu lanbide hori garaiz uzten. Esan dudan hauxe da topikorik erabilienetakoa, eta barkamena eskatzen dizut horretan erortzeagatik. Baina inork galdera zahar gastatuak egiten dituenean, erantzun zahar gastatuak jasotzeko arriskua hartzen du bere gain".
Baina Hemingwayrena luzeegia -eta deskortesa!- zelakoan, Axular baliatu dut kazetariari erantzuteko: dabilen harriari ez zaio goroldiorik lotzen. Inori minik ez egitearen tranpan erori, eta topikoaren pupuari topikoaren trapuarekin erantzun diot, horra geratu zaidan damua kazetariak etxetik alde egin duenean.
Psiko(pato)logia
Tiobiboan
Halakoetan -sarri gertatzen baitira halako sekuentziak-, Juan Garziak «Bartleby izkribatzailea» liburuaren hitzaurrean zioena etortzen zait gogora:
"Batzuetan, gauza gara, baina izpiritua falta. Bestetzuetan, berriz, bagara gai, baina ez dugu gogobetekorik gauzatzen. Orotara, hala ere, urri eta eskas gabiltza; izan hala garen ez dakit, baina. Arrazoi eta aitzakien gurpil sorginduan jiraka, ez da ikusten eguna geure tiobibotxo honetatik salto egin eta mundura helduko garena. Feriako beste barraketara, behintzat, non kolore askotako baleak erakusten diren, eta giza labezomorroak eta hiri ezinezkoak…".
Literaturaz ari da Juan Garzia, egia da, baina nik, ez dakit zergatik, sarriegitan tragedia bihurtzen diren gure euskal komeriekin lotzen dut beti tiobibotik salto egin eta mundura heltzeko premiarena.
Hizlariarena
Bitartean, hizlari kaskar hari gertatzen zaiona ari zaigu gertatzen: ari dela, ari dela, hizlariak hor ikusten du entzule bat aulkitik jaiki eta aretotik irteten. "Egitekoren bat izango dik", pentsatu, eta hizlariak bere jardun errutinazkoan segitzen du. Beste entzule bat jaikitzen da. Hizlaria, berean. Hirugarren bat, laugarren bat, aretoa ia husterainoko prozesio luzea doa aterantz.
Hizlari onak estrategia aldatuko luke, saiatu egingo litzateke zer edo zertan. Baina hizlaria kaskarra zela esan dut, eta begira dezagun nori begiratzen dion. Lehendabiziko errenkadan hitzaldia emateko kontratatu duen arduraduna dago, hari begiratzen dio hizlari kaskarrak. Arduraduna aretoan gelditu den bakarra da jada eta aharrausika ari da. Hizlariak ez du, halatan ere, estrategia aldatuko, bai baitaki arduradunak ez duela alde egingo.
Hizlariaren eta antolatzailearen pantomimarekin segitzeko erantzukizuna bat bera da, baina bi aurpegikoa: pagantzaren erantzukizuna du antolatzaileak; kobrantzarena hizlariak.
Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]
Kabia gune okupatuaren 19. urteurrena ospatzeko jarduerak egingo dituzte gaurtik domekara bitartean, apirilaren 24tik 26ra. Bi hamarkada betetzear dagoen gune autogestionatu honek hainbat gorabehera izan ditu bere ibilbidean, eta, Udala bultzatzen ari den Hiria Antolatzeko Plan... [+]
24 talde berri iragarri ditu Hatortxu Rock elkartasun jaialdiak. 63 talde iragarri dituzte dagoeneko eta guztira, 100 talde izango dira jaialdiko bost eszenatokietan.
Izaki Gardenak
Noiz: apirilaren 20an.
Non: Iruñeko Gazteluko Plazan.
-----------------------------------------------
Ordu erdia baino ez da falta Iruñeko Gazteluko Plazan kontzertua hasteko; baina erdi hutsik da oraindik, euria ari baitu. Porlanezkoa nahiz ez den,... [+]
Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Sergei Lavrov Atzerri Ministroak adierazi du bake akordioa adosteko prest dagoela Errusia. Kievek jakinarazi... [+]
Bizkaian eguneko zentro publikorik ez duen eskualde bakarra da. Elkarretaratzea eginen dute apirilaren 27an, 12:00etan, Sopelako (Bizkaia) Udaletxeko plazan.
2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]
Urduñako 2022-2042 Onura Publikoko Mendia Antolatzeko Planaren parte da ekintza, eta Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailaren babesa eta Bizkaiko Foru Aldundiko Mendi Zerbitzuaren laguntza jaso du.
Alain Esquerrek idatziriko Le silence de Bétharram (Betharramgo isiltasuna) liburuan eman du lekukotza Helene Perlantek, François Bayrouren alabak. 1980ko hamarkadan egon zen ikastetxe katolikoan ikasle eta berrogei urte luzeetan isilik atxiki ditu bertan jasandako... [+]
Urtarrilaren 29an, gaur egungo mundu berekoi honetan ohituta ez gauden zerbait gertatu zen Laudioko Guardian lantegiaren atarian. Zuzendaritzak hango labea itzaltzeko asmoa erakutsi zuen, eta horri aurre egiteko, langileek atea blokeatu zuten pankarten bidez. Baina ez zeuden... [+]
Israelgo IMI Systems enpresarekin Espainiako Barne Ministerioak egindako bala erosketa bertan behera uztea agindu du Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko lehendakariak. PSOEren eta Sumar-en arteko gobernu koalizioan zegoen apurketa arriskua baretu du erabakiak.
Ipar Euskal Herriko ikastolen aldeko bestaren 42. edizioa iraganen da maiatzaren 11n Senperen.
Bilbotik abiatu eta Barakaldoko ITP Aero eta Getxoko Sener enpresen paretik pasako da bizikleta martxa, bi enpresa horiek "ekoizpen militarraz arduratzen direlako", antolatzaileen aburuz. Azken aldian ematen ari den armamentu gastuen hazkundea salatzeko protesta izango... [+]
Aurten 1.500 ardi inguruk zeharkatu dute Kale Nagusia, bost artaldetan banatuta. Idiazabal Gaztaren denboraldi berriaren aurkezpen ofiziala egin da, udaletxean. Garena Jatetxeko Julen Bazek eta Peli Perez de Anuzitak moztu dute gazta.