Historia zientifikoa ala aiton-amamen istorioak?
Kataluniako esperientzia honen berri eman zigun Iruñean Pilar Gomezek, historia irakasleak, Gerónimo de Uztariz Institutuak antolaturiko jardunaldiotan, Historiaren Didaktikari buruzko II Jardunaldietan, hain zuzen ere. Aurten ahozko testigantzak eta bere erabilera didaktikoa izan dira jardunaldien ardatza, maila teorikoan zein praktikoan, izenburuko galderaren zentzugabekeria agerian utziz.
Horietan parte hartu duten historia irakasleek historiaren irakaskuntzaren inguruko hausnarketak egin dituzte, eta ahozko testigantzen balioa azpimarratu dute. Izan ere, azkeneko hamarkadetan emandako berrikuntza historiografikoen artean, ahozko iturrietan oinarriturikoa izan da emankorrenetakoa. Horri esker, agiri ofizialetan agertzen ez den jendeak bere protagonismoa irabazi du, beren bizitzen eta egunerokotasunaren berri emanez, beraien bizipenak azalduz. Ikerketen munduan ahozko testigantzen azterketak gero eta garrantzi handiagoa dauka gure historia hurbilean aztertzeko orduan, nahiz eta hauek ere beren zailtasunak eta arazo metodologiko propioak izan.
Irakaskuntzaren munduan, berriz, urriak dira oraindik ahozko iturriak erabiliz planteatu diren ekimenak, nahiz eta balio pedagogiko handia izan. Jardunaldiotan horretan sakondu nahi dugu, eta hortara animatu gaituzte haien esperientzia azaldu digutenek. Izan ere, Katalunia, Madril edota Baztan aldeko institutuetako ikasleak ahozko iturrien tratamenduan trebatzen aritu dira aurreko urteotan, eta horien ondorioz beren familiaren bizitza eta XX. mendeko historiaren garapenaren arteko lotura estuak ikusi ahal izan dituzte. Are gehiago, ikusi ahal izan dute jende arruntaren esperientzia ezinbestekoa dela historiaren aldaketak ulertzeko.
Horrela, ikasleontzako irakasleak bihurtu dira inguruko zaharrak, eta azken hauek haien iloben ikaste prozesuari esker ikusi ahal izan dute haien esperientziaren balioa. Toki hauetan jarritako ekimenei esker, presentzia publikoa irabazi dute auzoetako eta herrietako bizilagun arruntek. Carmen Ochoa edota Juainas Pual Arzak irakasleek azaldu bezala, aiton-amamak bihurtu dira Alcobendaseko historiari buruzko ikasleek jasotako testigantzekin osaturiko liburuaren protagonistak, Baztan-Bidasoa eskualdeko gerra zibilari buruzko antzeko liburuaren kasuan bezala.
Hezkuntza Ministerioaren aldetik historia tradizionala, positibista eta memoristikoa berreskuratzeko saioak datozen mementoetan, ate zabal bat ikusi dugu jardunaldiotan, historia eta gure mundua hobeki ulertu ahal izateko, ikasleek haien aiton-amamen istorioak era zientifikoan baloratu eta aztertu ahal izateko.
Zer nolako harremana dugu heriotzarekin? Zer nolakoa helduek, zer nolakoa haurrek? Adinean gora egin ahala nola aldatzen da heriotzarekiko dugun begirada? Eta nola hitz egin heriotzaz haurrekin?
Bai, gai tabua bada ere, hitz egin dezagun heriotzaz. Hirugarren saio honetan... [+]
Azken aste eta hilabeteetan, mota guztietako erakunde politiko eta ekonomiko eta enpresarialek etengabe altxatu dituzte gerra-hotsak. Baina zarata burrunbatsu horren asmoa argi pentsatzen ez uztea eta beldurrak gure analisia nahastea balitz? Saia gaitezen errealitate hori... [+]
Armadak egindako genero krimenen gero eta froga gehiago dauden arren, Israelgo emakumeen kolektiboek ez dute aintzat hartu edo ukatu egin dute, neurri handi batean, NBEren gaitzespen txosten berria.
Sasoitsu, osasuntsu eta bizipozez gainezka egotea dut helburu. Jaten dudanak, egiten dudanak eta pentsatzen dudanak eragina du oreka eta malgutasuna lortzeko eta tentsioa saihesteko.
Anbotoko Mari ezagutzen dugu askok, Aralarko dama, Aketegiko dama eta beste izen ugariz ere ezaguna dena. Amalur izaki gorputza hartua da Mari, gure jainkosa, euskaldunon artean ezaguna. Soineko apainez jantzitako andere bezala aurkezten da herri askotan. Baina nor ote da Mari... [+]
Egurra diamanteak baino arraroagoa, bakanagoa da. Bai, unibertsoan errazagoa da diamanteak topatzea egurra baino.
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]
Kabia gune okupatuaren 19. urteurrena ospatzeko jarduerak egingo dituzte gaurtik domekara bitartean, apirilaren 24tik 26ra. Bi hamarkada betetzear dagoen gune autogestionatu honek hainbat gorabehera izan ditu bere ibilbidean, eta, Udala bultzatzen ari den Hiria Antolatzeko Plan... [+]
24 talde berri iragarri ditu Hatortxu Rock elkartasun jaialdiak. 63 talde iragarri dituzte dagoeneko eta guztira, 100 talde izango dira jaialdiko bost eszenatokietan.
Izaki Gardenak
Noiz: apirilaren 20an.
Non: Iruñeko Gazteluko Plazan.
-----------------------------------------------
Ordu erdia baino ez da falta Iruñeko Gazteluko Plazan kontzertua hasteko; baina erdi hutsik da oraindik, euria ari baitu. Porlanezkoa nahiz ez den,... [+]
Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Sergei Lavrov Atzerri Ministroak adierazi du bake akordioa adosteko prest dagoela Errusia. Kievek jakinarazi... [+]
Bizkaian eguneko zentro publikorik ez duen eskualde bakarra da. Elkarretaratzea eginen dute apirilaren 27an, 12:00etan, Sopelako (Bizkaia) Udaletxeko plazan.
2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]