Ez da gauza bera


2021eko uztailaren 19an
Ez da gauza bera zinemara umeekin joatea edo zinemara umerik gabe joatea. Are gehiago, zinemara umeekin joateak ez du zerikusirik zinemara umerik gabe joatearekin. Esan liteke umeekin zinemara joatea zinemara joatea ere ez dela. Beste zerbait da. Umeak telebista handia ikustera joaten dira. Etxean zine txikia edukita. Umeekin zinemara joaten denak bakarrik ikus dezake ze alde dagoen umeekin edo bakarrik joatearen artean.

Umeekin joaten denak badaki zinema aretoa ez dela beste mundu batera eramateko gaitasuna duen areto isil, ilun eta misteriotsua. Zinema aretoak toki bizi bihurtzen dira umeekin joanez gero. Inork ez ditu filmak umeek bezala bizi. Batere lotsarik gabe jarraitzen dute zine-ekoizleek proposatutakoa: orain barre algara, orain oihua, orain ikara, orain poza.

Baina bada beste detaile bat hemengo aretoetan umeen zinema eta umerik gabekoa bereizten dituena. Bi mundutan banatuta daude: umeekin joanez gero zinemak euskaraz hitz egiten du (Walt Disney jaunaren oinordekoak tartean ez direnean, gutxienez; bidali beharko lukete ordezkariren bat euskaraz egindako pelikulek zenbat jende, beraz, ondorioz, zenbat diru mugitzen duten ikustera. Aldatuko lukete beraien politika kalkulagailua eskutan hartuta ume bakoitzeko euskaraz ez dakien zenbat helduk erosten duen sarrera kontatuko balute), eta umerik gabe joanez gero euskara ez den beste edozein hizkuntzatan. Umeekin edozein film ikustera joaten gara, euskaraz bada. Edo euskaraz delako. Umerik gabe, nekez.

Umeak ere konturatzen dira horretaz, jakina. Eta handia izatea beste ilusiorik ez duten garai horretan bakarrik joan nahiko dute. Handien zinemara. Euskara ez beste edozein hizkuntzatan hitz egiten duen horretara.

Txikitan pelikulak euskaraz ikusten zituzten oroimena izango dute handitan erdaraz ikusten dituztenean. Ez dago gaizki. Okerragoa da handitan txikientzako pelikulekin euskaraz aspertzen garela gogoan hartzea.

Ez da gauza bera Xabiertxo txikitan ezagutu izana edo Xabiertxo zahartu eta gero ezagutu izana. Are gehiago, txikitako Xabiertxok ez du zerikusirik zahartu ondorengo Xabiertxorekin. Esan liteke bi liburu desberdin direla. Liburu batek bost zentzumenetatik lau behintzat kilikatzen ditu: ikusmena, usaimena, entzumena eta ukimena. Lau horietatik hiruk salatzen dute garai batekoa eta berritua ez direla gauza bera. Entzumenean ez da alderik antzemango. Beste hiruretatik liburu berrargitaratuak ikusmena engainatuko du errazen sentimendu guztiak begietatik abiatzen ditugun garai hauetan. Usaimena eta ukimena, ordea, nekez. Eta liburua zentzumen guztiekin irentsi behar da. Arrastoa utziko badu.

Seigarrenak esaten dit guretzat majikoa zen «Txiki»ren marrazkiak ere ez dituela erakarriko oraingo irakurleak. Gaur egungo edozein Xabiertxorentzat Xabiertxo irakurtzen ari den Xabiertxorena ez da magia. Hori baino askoz ere gauza zailagoak egiten ditu aspalditik Doraemonek.

Guretzat magia zena ere apurtu egin zaio orain. Ostu egin digute azal magikoa zuen liburu batekin txunditzen ginela kontatzeko aukera. Politagoa zen oroimenean.

Ez da gauza bera Zinemaldia gaztetan edo Zinemaldia zahar deitzeko gazteegi eta gazte deitzeko zaharregi zaren adin honetan. Are gehiago, gaztetako Zinemaldiak ez du zerikusirik beste adin honetakoarekin. Esan liteke Zinemaldi desberdinak daudela adin desberdinentzat. Baina akaso, hori gehiegi esatea izango da. Gaztetan denbora izaten da nahi adina film ikusteko. Dirua falta. Geroxeago, alderantziz.

Denbora faltak agenda erabiltzen erakusten digu. Han apuntatzen ditugu egin beharrekoak eta denbora izaten dugunean egin nahi ditugunak.

Film bati buruz denek zerbait esan dutenean film hura ikustea edo film ezezagun bat ikustea gauza bera ez dela jakin arren, aurtengoan hainbeste hauts harrotu dituen filma ikustea etxeko lanen artean apuntatu dut. Pena gaztexoagoa ez izatea, download eta streaming eta horrelakoen artean eroso sentitzeko. Forrester Research-ekoek esan dute garai batean diskoekin gertatu zen bezala gertatuko dela hemendik oso gutxira musika konpaktoekin eta DVDko filmekin ere. Eta musika eta zine ekoiztetxeak serio pentsatzen ari direla download eta streaming zerbitzuak erabiltzea beraien produktuak Internet bidez zabaltzeko.

Ez da gauza bera film bat zinema aretoan edo ordenagailuan ikustea. Baina horixe bera esaten genuen telebistaz eta ez zaigu pelikulak alokatzea baino irtenbide hoberik geratu zinemara umeekin joatea tokatzen zaigunoi.

Azken batean, gauza bera ez izateak ez du esan nahi bata hobea eta bestea okerragoa direnik. Gauza bera ez izateak horixe besterik ez du esan nahi. Ez dela gauza bera.


Azkenak
Hamaseko buru politikoa hil dute Iranen, eta Israelek eskualde mailako gerra elikatzen jarraitzen du

Hamas, Iran eta beste hainbat eragilek Israeli egotzi diote erasoa, baina oraingoz ez du egiletza onartu. Horrez gain, Hezbollahko agintari garrantzitsu bat hil du Israelek asteazkenean Beiruten, eta ostegunean Israelgo Armadak ziurtatu du Hamaseko buru militarra hil zuela Gazan... [+]


Pistola faltsu batekin Donostian atxilotu duten pertsona migratzaile talde bat mehatxatzen ari zen, Irutxuloko Hitzaren arabera

“Haiengana zuzentzen da eta haiei soilik apuntatzen die”, informatu du Irutxuloko Hitzak. Astearte gaueko 21:30etan atxilotu zuten gizona, Eusko Jaurlaritzaren Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.


Frantziak babestu du Marokok Mendebaldeko Sahararen soberania izatea

Emmanuel Macron Frantziako presidenteak Marokoko Mohamed VI erregeari gutun bat bidali dio babesa adierazteko. Pedro Sanchezek ere duela bi urte eman zion babesa Marokoren autonomia planari. Macronek deia egin du alde guztiak biltzeko konponbide politiko bat emateko gatazkari.


Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako zentroari Gasteizko Urrezko Domina ematearen aurka mobilizatuko dira oroimenaren aldeko elkarteak

Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]


2024-08-01 | Sustatu
Zer egin Elon Musken Grok adimen artifiziala ez elikatzeko (aukeran)

Elon Musken proiektuen artean bada adimen artifizialeko bat ere, Grok, eta horretarako Musken jabetzako X edo Twittereeko erabiltzaileen jarduna ari dira baliatzen, LLM edo hizkuntza eredua handitzeko eta entrenatzeko. Izatez, Twitterreko zure ezarpenetan sistema hori... [+]


2024-08-01 | Gedar
Ehunka kolono sionista oldarka sartu dira presondegi batera, hainbat torturatzaile babesteko

Bederatzi militar sionista atxilotu dituzte, Sde Teimango kartzelan preso palestinar bati egindako torturengatik; besteak beste, metalezko barrak sartu zizkioten ipurtestetik. Kolono "zibilen" eta soldaduen protestak piztu dira torturatzaileekin elkartasunez, eta... [+]


Eraso matxistak eta LGTBI+fobikoak salatzeko telefonoak aurkeztu dituzte Gasteizko jaietarako

Eraso LGTBI+fobiko eta matxistak espazio publikoan ematen direla gehien adierazi dute mugimendu hauek urtero ateratzen dituzten txostenen arabera. Gasteizko Mugimendu Feministak eta Lumagorri elkarteak guztien plazera erdigunean jarriko duen jai eredu bat nahi dute, eta neurri... [+]


Netanyahuren bisita AEB-etara
Palestinako auzia erabakigarria izan daiteke demokratentzat AEBetako hauteskunde presidentzialetan

AEBetako hauteskunde presidentzialetarako hautagaiek Israeli babesa berretsi diote Netanyahuk herrialdera egindako bisita baliatuta, Alderdi Demokratarena barne. Demokraten hautesle ugarik, ordea, genozidioaren inguruko jarrera jarri dute bozka emateko baldintza gisa.


Indusen ibaibideak

Muturreko lehorteak eta euriteak dira beroketa globalak Pakistanen duen inpaktuaren alde agerikoena. Ez dira hain ezagunak, ordea, hondamendiek piztu eta bizkortzen dituzten gaitz sozialak, eta zenbat eta nola oztopatzen duten azken horiek Asiako herrialdearen garapen oso eta... [+]


2024-07-30 | Xabier Iaben
Aragoiko Asabón errekan barna bizikletaz
Pardina eta makien arrastoan

Aragoiko Asabón errekak zeharkatzen duen lurraldeak hainbat ustekabe eder gordetzen ditu. Ez naiz historialaria, eta, hortaz, ez dut halako kronika historiko bat eginen. Bereziki mendizale gisa mintzatuko naiz, aspaldi honetan nire gogoak –nire senak– halako... [+]


2024-07-30 | ARGIA
Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.


“Musikak erroreari zor dio ondo emandako notari bezainbat”

Aspaldidanik Saran bizi den arren, goiza Bidasoaren ibarrean pasa behar zuenez gero, Hondarribiko parte zaharrean zitatu gaitu Ruper Ordorikak (Oñati, 1958). Goiz eguzkitsuan, puntual eta irribarretsu agertu da maldan gora, konsistorioaren parera, turista gazte kuadrilla... [+]


Eguneraketa berriak daude