Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
ostirala 2025eko apirilaren 04an
Gorka Salmeron: «Irudiaren kultura gehiegi ezagutzen dugu»
- Gaztetako ero bolada bat gehiago zirudien argazki zaletasunak, baina laster erabakiko zuen horixe nahi zuela bizibide: 20 urterekin Artelekun serigrafia ikastaroa egin zuen, eta sormena, gauzak egiteko interesa zuen jendea ezagutu zuen. Pare bat gauza argitu omen zizkion horrek. Beka bat eman zion Gipuzkoako Foru Aldundiak eta hura izan zen aitzakia industri peritutza ikasketak utzi eta etxean argazkigintzan sakondu nahi zuela esateko. Koloreak baino zuri-beltza du nahiago, eta zuria baino beltza maiteago. Begirada jartzea da argazkilariaren lana. Argazkietan Gorkaren begirada urrunekoa omen da, batzuetan hotza izateraino. Iluna. «Lotsatia naizelako», dio.
Hamasei urte zenituen lehen argazkiak errebelatu zenituenean, Legazpiko Ikatza Elkartean. Argazkigintzan 19 urte daramatzazu. Zein izan dira zure ibilbidean aldaketa nagusienak?
Autodidakta izan zara beti. Kanpora ere asko jo duzu, formazio gehiagoren bila. Hemen formatzeko aukerak falta al dira?
Sormen aldetik, zein da zure lan prozesua?
Gai edo kezka horiek denboran irauten al dute?
Ruandara 1992an joan zinen, Nyundoko Arte Eskolan argazki ikastaro bat ematera. Nola sortu zen proiektua?
Gure kulturan jendeak kameraren aurrean jartzeari panikoa dio, ez dakigu natural egoten. Zergatik da hori?
Erretratuak nola lantzen dira?
Autorretratuak ere egin izan dituzu.
Diru asko jarri behar izan duzu zure lanean. Inoiz egon zara proiekturen bat bertan behera uztekotan?
«Paseoak eta paisaiak» laneko argazki batzuekin jaso zenuen «Imajina ezazu Euskadi» saria. Ez omen zinen argazki abstraktuak aurkeztera ausartu...
Enkarguzko lanen artean, zeintzuk gustatu zaizkizu gehien?
Arte ederren artean argazkilaritza ez da besteak adina baloratzen. Zergatik?
Europako beste herrietan ere hain gutxietsia al dago argazkigintza?
Zeri ez zenioke aterako argazkia?
Hasieran teknika aldetik asko esperimentatu nuen, eta gauza piktorikoagoak egiteko erabiltzen nuen argazkia. Teknika hori, oinarria, beharrezkoa da. Baina gero teknika ahaztu eta edukiak azaltzeaz interesatzen zara. Geroz eta argazkilariagoa naiz, "puruagoa"-edo: zuri-beltza, irudiak manipulatu gabe... Gaur teknikarekin bilatzen dudana, irudiak berak duen xarma harrapatzea da, gauzak gehiegi konplikatu beharrean.
Bestetik, lehen gehiago kezkatzen ninduen besteek zer esango ote zuten nire lanaz, nire ideiak berak baino. Gaur gehiago arduratzen nau nire lanak, besteek esango dutenak baino. Horrek lasaitasuna ematen du.
Bestetik, lehen gehiago kezkatzen ninduen besteek zer esango ote zuten nire lanaz, nire ideiak berak baino. Gaur gehiago arduratzen nau nire lanak, besteek esango dutenak baino. Horrek lasaitasuna ematen du.
Autodidakta izan zara beti. Kanpora ere asko jo duzu, formazio gehiagoren bila. Hemen formatzeko aukerak falta al dira?
Argazki elkarteak hastapen moduan oso ondo daude, baina behin etapa batetik aurrera hor ez daukagu gauza berri askorik lantzerik. Elkarteetako dinamika nahiko mugatua izaten da. Lehiaketak edo argazki rallyak egiten dituzte, eta ez dago gaizki, baina gauza gehiago egin daitezke. Kultura fotografikoa da behar dena. Argazkilarien artean tramankuluei eta duzun kamera puskari ematen zaio garrantzia, eta baita lehiaketetan dauden patroiei eta estetikari ere. Lehiaketetan araudi batzuk daude eta horiek dira eredu, hortik ezin zaitezke irten. Gaur argazkigintzari erabilpen asko ematen zaizkio; argazki taldeetan, berriz, mugatu egiten dute eurek eman nahi dioten erabilpena. Zentzu horretan ere irekiagoak izan behar lukete. Ez dut kritiko ezkorra ere izan nahi. Argazki elkarteek bere gauza onak badituzte, baina gauza gehiago egin ditzakete.
Niretzat hemengo erreferente garrantzitsua Elgoibarko Ongarri da. Batetik, Euskal Herriko argazkilariak bultzatzen dituzte, euren liburuak argitaratuz edo lanak aurkeztuz. Gainera argazkilariok harremanetan jarri gaitu; garrantzitsua da hori, lanak elkarri erakusteko eta zalantzak elkarbanatzeko. Atzerriko argazkilariak ere ekartzen dituzte, beste lekutan zer egiten den ezagutzeko.
Niretzat hemengo erreferente garrantzitsua Elgoibarko Ongarri da. Batetik, Euskal Herriko argazkilariak bultzatzen dituzte, euren liburuak argitaratuz edo lanak aurkeztuz. Gainera argazkilariok harremanetan jarri gaitu; garrantzitsua da hori, lanak elkarri erakusteko eta zalantzak elkarbanatzeko. Atzerriko argazkilariak ere ekartzen dituzte, beste lekutan zer egiten den ezagutzeko.
Sormen aldetik, zein da zure lan prozesua?
Nire lana instintiboa da gehienbat, intuizioak narama. Gauza askoren zergatia gero ulertzen dut, egindakoa erakusketa moduan aurkezten dudanean. Hasieran gai edo kezkaren batek erakartzen zaitu, eta irudi bitartez sentimendu eta kezka horiek azaltzen saiatzen zara. Eta jada erakusketa moduan aurkezten duzunean, aditu edo kritiko bat etorri eta errepaso bat ematen dizu; eta konturatzen zara, nahiz hasieran zerorri jabetu ez, hor dauden gauza asko inkontzienteki azaldu dituzula. Jota uzten zaitu.
Gai edo kezka horiek denboran irauten al dute?
Zure lana, zure bizitzaren arabera doa. Gaia beti dago hor, baina zure begirada ezberdina da; gai beraz une batean edo bestean interesatzen zaizun alderdia ez da berdina.
"Leaxpi, industri paisaiak" lana orain 13 urte egin nuen. Orduan egina gaur ikusi eta ondo dago, baina gauza batzuk falta ziren. Garai hartan fabrika kanpotik eta barrutik atera nuen. Gaur fabrika herrian eta haranean kokatzen ari naiz.
Naturaren gaian ere eboluzio bat egon da. "Paseoak eta Paisaiak" lanean udazkena interesatzen zitzaidan, koloreen leherketa hori, mugimendua. Begirada nahiko subjektiboa zen, inpresionista ere bai. Formatu handian ziren argazkiak. "Natura" lanean, berriz, gauza handi eta txikien kontrastea dago. Eta gehiago interesatu zait negua, zuhaitzak biluzik, dena zuri-beltzean. Hotzagoa da, eta pentsatuagoa. Kritika puntu bat ere badago, mendian zaborra ikusten dudanean atera egiten dut argazkian.
"Leaxpi, industri paisaiak" lana orain 13 urte egin nuen. Orduan egina gaur ikusi eta ondo dago, baina gauza batzuk falta ziren. Garai hartan fabrika kanpotik eta barrutik atera nuen. Gaur fabrika herrian eta haranean kokatzen ari naiz.
Naturaren gaian ere eboluzio bat egon da. "Paseoak eta Paisaiak" lanean udazkena interesatzen zitzaidan, koloreen leherketa hori, mugimendua. Begirada nahiko subjektiboa zen, inpresionista ere bai. Formatu handian ziren argazkiak. "Natura" lanean, berriz, gauza handi eta txikien kontrastea dago. Eta gehiago interesatu zait negua, zuhaitzak biluzik, dena zuri-beltzean. Hotzagoa da, eta pentsatuagoa. Kritika puntu bat ere badago, mendian zaborra ikusten dudanean atera egiten dut argazkian.
Ruandara 1992an joan zinen, Nyundoko Arte Eskolan argazki ikastaro bat ematera. Nola sortu zen proiektua?
Iokin Otaegi Lasalletarraren bitartez joan nintzen; Nyundoko Arte Eskolako zuzendaria zen Otaegi, nire aitaren laguna, ikastolan maisu izan nuena. Hango maisu eta ikasleen lanak ekarri zituen, eta harrituta utzi gintuen zer indar zuten koloreek. Bai eskulturan, zeramikan, pinturan... Argazkigintzan, berriz, maila baxuagoa zuten. Hortik sortu zen ikastaroa emateko ideia. Aita eta biok joan ginen, hilabeterako.
Ruandan bertakoei argazkiak egiten hasi nintzen. Erretratu zuzenak ziren denak, jendea kamerari begira. Baimena eskatzen nuen erretratua egin aurretik. Ez nuen aurrez pentsatutako ideiarik eraman, aurkitu heinean egindako lan bat izan zen, lan etnografikoa: nortzuk ziren eta nola bizi ziren erretratatzea interesatzen zitzaidan.
Ruandan bertakoei argazkiak egiten hasi nintzen. Erretratu zuzenak ziren denak, jendea kamerari begira. Baimena eskatzen nuen erretratua egin aurretik. Ez nuen aurrez pentsatutako ideiarik eraman, aurkitu heinean egindako lan bat izan zen, lan etnografikoa: nortzuk ziren eta nola bizi ziren erretratatzea interesatzen zitzaidan.
Gure kulturan jendeak kameraren aurrean jartzeari panikoa dio, ez dakigu natural egoten. Zergatik da hori?
Irudiaren kultura gehiegi ezagutzen dugu, eta horrek mugatu ere egiten gaitu. Hainbeste irudi daukagu edozein lekutan (telebistan, kalean...), eta hainbeste ezagutzen ditugu irudia fabrikatzeko medioak, guk ere itxura aldetik gure alde bat azaldu nahi izaten dugula. Ruandan jendeari naturaltasuna, duintasuna ikusten diozu; nahiz eta lau gauza izan, sekulako elegantziarekin daramate. Hemen prostituituago gaude, zentzu horretan.
Erretratuak nola lantzen dira?
Erretratu batean bi osagai daude beti: bata, erretratatuaren fisonomia eta bere buruaz azaldu nahi duena, eta bestea argazkilariaren begirada, edo argazkilariak nola ikusten duen pertsona hori. Horrekin guztiarekin azkenean ikuspegi bat ematen da. Baina asko eman daitezke.
Erretratu onaren unera iristeko lan edo prozesu bat dago. Argazkilaria eta pertsona horren artean joko batek egon behar du, ideia lantzen zoazen heinean komunikazio bat behar da, eta unea sortzen denean, hor dago argazkia.
Erretratu onaren unera iristeko lan edo prozesu bat dago. Argazkilaria eta pertsona horren artean joko batek egon behar du, ideia lantzen zoazen heinean komunikazio bat behar da, eta unea sortzen denean, hor dago argazkia.
Autorretratuak ere egin izan dituzu.
Autorretratua nire tenple ezberdinak azaltzeko erabili izan dut. Segun eta zer egun daukazun edo nola zauden, bakardade tarte bat hartu eta "gaur nire alde hau azaldu nahi dut" esaten duzu. Garai batean dezente egiten nituen autorretratuak. Azken aldian ez ditut gehiegi egiten.
Diru asko jarri behar izan duzu zure lanean. Inoiz egon zara proiekturen bat bertan behera uztekotan?
"Leaxpi, industri paisaiak" lana aurkeztu nuenean, markotan sekulako diru pila gastatu nuen. Lanean ere denbora asko pasa nuen. Kamera zintzilikatzeko zorian egon nintzen.
"Paseoak eta Paisaiak" lanarekin ere sekulako aberia ekonomikoa egin nuen. Asteburu batean mendira joan, eta 240 bat euro joaten zitzaizkidan materialetan; eta hurrengo asteburuan gehiago. Gainera hasierako ideia gehiegizkoa zen: nire buruan 11 metro zabalerako muntaiak ikusten nituen, eta horrek koloretan diru pila balio du. Erakusketa moduan muntatzea lau urte kosta zitzaidan. Bakarkako pieza batzuk 1'25 metro dituzte zabaleran eta 3 metro luzeran. Hori dena ordaintzea latza izan zen.
Azkenean laguntzak edo bekak lortzen saiatzen zara. Pazientziarekin hartu behar da, lasaiago ibili. Ideia hor badago eta epe luzera atera daitekeela ikusten badut, oso burugogorra naiz: urtetako lanean sartzeko gai naiz, erakusketa gauzatu arte.
"Paseoak eta Paisaiak" lanarekin ere sekulako aberia ekonomikoa egin nuen. Asteburu batean mendira joan, eta 240 bat euro joaten zitzaizkidan materialetan; eta hurrengo asteburuan gehiago. Gainera hasierako ideia gehiegizkoa zen: nire buruan 11 metro zabalerako muntaiak ikusten nituen, eta horrek koloretan diru pila balio du. Erakusketa moduan muntatzea lau urte kosta zitzaidan. Bakarkako pieza batzuk 1'25 metro dituzte zabaleran eta 3 metro luzeran. Hori dena ordaintzea latza izan zen.
Azkenean laguntzak edo bekak lortzen saiatzen zara. Pazientziarekin hartu behar da, lasaiago ibili. Ideia hor badago eta epe luzera atera daitekeela ikusten badut, oso burugogorra naiz: urtetako lanean sartzeko gai naiz, erakusketa gauzatu arte.
«Paseoak eta paisaiak» laneko argazki batzuekin jaso zenuen «Imajina ezazu Euskadi» saria. Ez omen zinen argazki abstraktuak aurkeztera ausartu...
«Paseoak eta Paisaiak» lanarekin egin nuen zuloa betetzeko aurkeztu nintzen lehiaketara. Nire lanean baziren irudi oso mugituak eta abstraktuagoak ere. Baina sariketan aurkezteko, nire ustez komertzialagoak edo irakurtzeko errazagoak zirenak hautatu nituen. Argazki munduan eta elkarteetan arau batzuk daude; ni ere ibili izan naiz epaile lanetan, eta ikusten duzu zer gauzengatik egiten duen apustu batek edo besteak.
Enkarguzko lanen artean, zeintzuk gustatu zaizkizu gehien?
Beti saiatzen naiz enkarguzko lanak eta lan pertsonalak bereizten. Batzuetan bat egiten dute, enkarguzko lana zure egiten duzunean, interesatzen zaizuna denean.
Arrantzaleei buruzkoa izan zen polita. Gipuzkoako Foru Aldundiak ateratzen duen "Bertan" sailerako eskatu zidaten lana. Liburuko testuak ilustratzeko nahitaez lan bat egin behar zen museoetako objektu zaharren, grabatuen eta argazki zaharren erreprodukzioak egiten. Baina bestetik aukera eman zidan ontzi batean sartu eta mundu horri buruzko nire ikuspegia emateko. Jakina, ez da aski joan eta "zer polita" esanda argazkia ateratzea. Ontzian eurekin eman behar dituzu egunak; jakin nortzuk diren, nola bizi diren, zein diren euren arazoak. Gero gai horri zure ikuspegia ematen saiatzen zara.
Bestetik, beti izan naiz Hertzainak taldearen zale porrokatua. Gariren bakarkako lehen diskorako azala egitea gozamen hutsa izan zen. Maketa entzun eta musikari irudi bat jartzea zen lana.
Arrantzaleei buruzkoa izan zen polita. Gipuzkoako Foru Aldundiak ateratzen duen "Bertan" sailerako eskatu zidaten lana. Liburuko testuak ilustratzeko nahitaez lan bat egin behar zen museoetako objektu zaharren, grabatuen eta argazki zaharren erreprodukzioak egiten. Baina bestetik aukera eman zidan ontzi batean sartu eta mundu horri buruzko nire ikuspegia emateko. Jakina, ez da aski joan eta "zer polita" esanda argazkia ateratzea. Ontzian eurekin eman behar dituzu egunak; jakin nortzuk diren, nola bizi diren, zein diren euren arazoak. Gero gai horri zure ikuspegia ematen saiatzen zara.
Bestetik, beti izan naiz Hertzainak taldearen zale porrokatua. Gariren bakarkako lehen diskorako azala egitea gozamen hutsa izan zen. Maketa entzun eta musikari irudi bat jartzea zen lana.
Arte ederren artean argazkilaritza ez da besteak adina baloratzen. Zergatik?
Azken erakusketa Paupa galerian egin nuen, martxoan. Bertako arduradunak, Jon Idiakezek, esan zidan jende gehien ekarri zuen erakusketa izan zela nirea. Saldu nuen pieza bakarra, galeristari saldu nion.
Batetik interesa badago, jendeari argazkia gustatzen zaio. Baina hain erraz ailegatzen da edonor mundu horretara, ez zaiola balorerik ematen. Oso zabaldua dago irudia, leku denetan daukagu. Irudia fabrikatzea ere oso eskura dagoen zerbait da. Edonork ez du eskultura bat egiten, baina denok ematen diogu botoiari oporretako argazkiak ateratzeko. Hain dago eskura, jada argazkigintza sormenerako edo espresio bide bezala erabiltzen denean jendeak ez duela baloratzen. Kultura fotografikoa falta da.
Bestetik, negatibo batetik kopia ezberdinak egin daitezke, eta badirudi horrek balorea kentzen diola pieza bati. Alde horretatik argazkia grabatu bat bezala ikusten dut. Argazkigintzan ere norberak mugatu behar luke bere lana eta esan: "irudi honetatik hainbeste kopia bakarrik daude".
Batetik interesa badago, jendeari argazkia gustatzen zaio. Baina hain erraz ailegatzen da edonor mundu horretara, ez zaiola balorerik ematen. Oso zabaldua dago irudia, leku denetan daukagu. Irudia fabrikatzea ere oso eskura dagoen zerbait da. Edonork ez du eskultura bat egiten, baina denok ematen diogu botoiari oporretako argazkiak ateratzeko. Hain dago eskura, jada argazkigintza sormenerako edo espresio bide bezala erabiltzen denean jendeak ez duela baloratzen. Kultura fotografikoa falta da.
Bestetik, negatibo batetik kopia ezberdinak egin daitezke, eta badirudi horrek balorea kentzen diola pieza bati. Alde horretatik argazkia grabatu bat bezala ikusten dut. Argazkigintzan ere norberak mugatu behar luke bere lana eta esan: "irudi honetatik hainbeste kopia bakarrik daude".
Europako beste herrietan ere hain gutxietsia al dago argazkigintza?
Frantzia aldean dezente ibiltzen naiz, eta han harrituta gelditzen naiz. Koska ateratzen digute. Ikustekoa da argazkigintzan zer bizitasun dagoen eta zer balioa ematen dioten. Jakina, argazkigintza Frantziatik dator. Ez dakit guk baino denbora gehiago daramatelako ote den, edo mentalitate aldetik ere ezberdinak direlako ote den. Baina lekutan gaude.
Zeri ez zenioke aterako argazkia?
Prentsan azaltzen diren irudi gogor horiek ez nituzke sekula aterako. Ni ez naiz hori egiteko gai. Baina argi dut irudi horiek azaldu behar direla. Komeni da. Argazkiak badu bere funtzio kritikoa eta hori egin behar da. Baina nik ez dut egingo.
Curriculuma
jaio: Legazpin, 1969an.
argazkilaria
formazioa: Legazpiko Ikatza Argazki Elkartean errebelatu zituen bere lehen argazkiak, 1985ean. Artelekun Manuel Bellorekin serigrafia ikastaroak egin zituen, eta argazkigintza tailerrak egina da Pierre-Jean Amar, Jordi Guillumet, Eiichiro Sakata, Miguel A. Martin eta Juan Manuel Castro Prietorekin.
1990az geroztik ikastaro eta tailerrak ematen ditu.
1992an Ruandan, Nyundoko Arte Eskolako irakasleei argazki ikastaroa eman zien.
Hainbat erakusketa jarri du. Besteak beste, Zaragozako Spectrum galerian (1993an), Israelgo Tel-Hai Industrial Parken (1995ean), edo Tourcoingeko Nadar galerian (2000. urtean).
1993an Zum Edizioak sortu zuen.
argazkilaria
formazioa: Legazpiko Ikatza Argazki Elkartean errebelatu zituen bere lehen argazkiak, 1985ean. Artelekun Manuel Bellorekin serigrafia ikastaroak egin zituen, eta argazkigintza tailerrak egina da Pierre-Jean Amar, Jordi Guillumet, Eiichiro Sakata, Miguel A. Martin eta Juan Manuel Castro Prietorekin.
1990az geroztik ikastaro eta tailerrak ematen ditu.
1992an Ruandan, Nyundoko Arte Eskolako irakasleei argazki ikastaroa eman zien.
Hainbat erakusketa jarri du. Besteak beste, Zaragozako Spectrum galerian (1993an), Israelgo Tel-Hai Industrial Parken (1995ean), edo Tourcoingeko Nadar galerian (2000. urtean).
1993an Zum Edizioak sortu zuen.
Argazki lanak
Beste askoren artean, «Leaxpi, Industri Paisaiak», «Rwanda 1992», «Paseoak eta Paisaiak», «Arrantzaleak» eta «Natura» lanak daude.
Diren bezala
Ruandan gehien harritu zuena, kamera aurrean erakusten duten naturaltasuna eta duintasuna izan zen. Gizon bati ateratako argazkia zintzilik du bere lantokian. Ez zaio ahaztuko une hura: «Beti tiro bat baino gehiago egiten dut. Gizon hura hain tinko plantatu zitzaidan kameraren aurrean, halako begirada sarkorra zuen, tiro bat egin eta ez nintzela gai izan beste bat egiteko. Begirada horrek jota utzi ninduen. Eta hor zegoen argazkia, ez zen gehiagoren beharrik».
Argazkirik ez.
«1990ean Portugalen izan nintzen. Kamerarekin batera eta bestera nenbilen, gauza denei argazkia ateratzen. Behin gaixo terminalen ospitale batera eraman ninduten. Shock izugarria izan zen. Segituan gorde nuen kamera. Jendeak errespetua merezi du».
Bertsoa
Doinua: LAGUNDURIKAN DANOI
Gauzak kolore, argi,
forma egokian,
islatu al badira
zure bekokian
klik! egingo diozu,
baina arestian
begi bistan ikusten
zenaren azpian
zerbait gehiago dago
zeure argazkian.
Gauzak kolore, argi,
forma egokian,
islatu al badira
zure bekokian
klik! egingo diozu,
baina arestian
begi bistan ikusten
zenaren azpian
zerbait gehiago dago
zeure argazkian.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Mikel Garcia Idiakez
#2
Kimetz Arana Butroe
#3
Mikel Garcia Idiakez
#4
Danele Sarriugarte Mochales
#5
Ximun Fuchs
Azkenak
2025-04-04
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Haur filosofiari buruzko podcasta igandean estreinatuko du ARGIAk: ‘Galdera Basatiak’, Iñigo Martinezek gidatuta
Galdera batzuen aurrean, behin eta berriz helduok ume sentitzen garela dio Iñigo Martinezek, “bizitza zulo existentzialez beterik” dagoelako. Galderaz galdera "behin-behineko erantzunen bila" aritzeko asmoa du irakasle eta filosofoak. ARGIA... [+]
2025-04-04
Euskal Irratiak
Beñat Molimos: “Herritarren babesari esker du Laborantza Ganbarak iraun hogei urte hauetan”
Euskal Herriko Laborantza Ganberak hogei urte bete ditu. 2005ean sorturik, bataila anitzetatik pasa da Ainiza-Monjoloseko erakundea. Epaiketak, sustengu kanpainak edota Lurramaren sortzea, gorabehera ainitz izan ditu hogei urtez. Asteburu honetan, urteroko besta antolatuko dute... [+]
2025-04-04
Unai Lomana Uribezubia
Itsasadarreko tunelaren obretarako leherketak legeztatzearen aurka mobilizatuko da ostiral honetan ‘Subflubiala Ez!’
Giza-katea antolatu du Subflubiala ez! plataformak eta hitzordua Artaza-Romo Institutuan jarri du gaurko 18:00etan. Bizkaiko Foru Aldundiak Ingurumen Inpaktuaren Adierazpena (IIA) aldatzea du helburu eta horrelakorik ez du onartzen plataformak.
2025-04-04
Xabier Letona Biteri
Kutsadura maila handi eta arriskutsuak behatu dira Zubietako erraustegiaren inguruetan
Europan kutsadura maila aztertzen aritzen den Toxicowatch erakundeak egindako ikerketaren emaitzak dira. Erraustegia martxan jarri aurretik egin zituzten lehen azterketak, eta ondoren 2024ra arteko laginak aztertu dituzte. Iazko laginen emaitzak dira honakoak.
2025-04-04
Olaia L. Garaialde
Instituzioek preso atzerritarren birgizarteratzea oztopatzen dutela salatu du Salhaketa Nafarroak
Elkarteko Andoni Burguetek nabarmendu du espetxean dauden presoek egindako delitu gehienek behar sozioekonomikoekin lotura dutela.
2025-04-03
Eneko Imaz Galparsoro
Netanyahuri babesa erakutsi eta Nazioarteko Zigor Auzitegiko kide izateari utziko dio Hungariak
Gergely Gulyas Hungariako Presidentetza ministroak eman du erabakiaren berri, Hagako auzitegiak atxilotze agindua ezarrita dion Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroa herrialdera heldu den egun berean. Israelgo armadak Gazako eremu gehiago hartzeko asmoa duela... [+]
2025-04-03
Eneko Imaz Galparsoro
Hezkuntza saila eta sindikatuak ostiralean bilduko dira, eta akordio bat lortzeko nahia adierazi du Jaurlaritzak
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hezkuntza publikoko irakasleek urtarrilean abiaturiko greba zikloaren bigarren kolpea amaitu eta biharamunean deitu du bilera Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak. Begoña Pedrosa sailburuak adierazi du "akordio bat lortzeko nahia"... [+]
2025-04-03
Unai Lomana Uribezubia
‘Guggenheim Urdaibai Stop’ek Urdaibaiko proiektuaz hitz egiteko bilera eskatu dio museoko zuzendari berriari
Bilboko Guggenheimeko museoaren kanpoaldean bildu dira plataformako kideak, bertan zuelako bere lehen agerraldi publikoa Bilboko Guggenheim Museoko zuzendari berri Miren Arzallusek. Landuko dituen ildoez hitz egiteko "goizegi" dela adierazi du Arzallusek, nahiz eta... [+]
2025-04-03
ARGIA
Behatokiak hizkuntza eskubideen urraketak betikotzeko arriskuaz ohartarazi du 2024ko txostenean
Behatokiak Hizkuntza Eskubideen Egoera 2024 txostena aurkeztu du. Herritarrek helarazitako gertakarien bilduma aztertuta, ondorioztatu dute 2024an egoerak ez duela hobera egin, eta gainera, kexak jaso dituzten hainbat entitateren eskutik urraketak iraunarazteko jarrera sumatu... [+]
Gasteizen, eskaleak soberan daude
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
2025-04-03
Urko Apaolaza Avila
Trumpek %10 eta %50 arteko muga-zergak ezarriko dizkie mundu osoko herrialdeei: “Amerika berriz aberats egingo dugu”
Mundu osoarentzat %10eko muga-zerga globala inposatuko du Donald Trumpen administrazioak, eta hainbat herrialderen inportazioak are gehiago zergapetuko ditu, tartean Txinakoak (%34) eta EBkoak (%20). Baina Hegoalde Globaleko herrialdeak izango dira kaltetuenak: Lesoto (%50),... [+]
2025-04-03
El Salto
Luigi Mangionerentzat heriotz zigorra eskatuko du fiskalak, osasun aseguru-etxe bateko buruaren hilketagatik
Heriotza-zigorra eskatzeko argudio gisa, "indarkeria politikoko ekintza" izan zela adierazi du AEBetako Fiskal Nagusiak.
2025-04-03
Gedar
Israel Premier Tech talde sionista Lizarrako txirrindularitza-lasterketa batetik kanporatzea lortu dute
Palestinarekin Elkartasuna plataformaren ekimenez, txirrindularitzarekin lotura duten 70 bat pertsonak eskatu dute talde sionistak ez dezala txapelketan parte hartu, eta lortu dute.
2025-04-03
Eneko Imaz Galparsoro
Armagintza sustatzearen aurkako manifestua sinatu dute EHUko 135 irakaslek, Jaurlaritzaren posizioa kritikatuta
Zedarriak enpresari taldeak armagintza sustatzera deitzeak eta Jaurlaritzak horrekin bat egiteak "haserrea" sortu diela diote sinatzaileek. Mundu mailako egoera "inoiz baino larriagoa" dela uste dute, eta "Euskal Herriaren etorkizuna oztopa dezakeen... [+]
Espetxera bidali dute Ion Aranburu realzaleari Sorian egindako erasoaren harira atxilotuetako bat
Ion Aranburu koma egoeran eta ZIUan ingresatuta egon zen hainbat astez, erasoaren ondorioz.
Eguneraketa berriak daude