Emakume izateari eta bere poesia modan zeuden joeretatik apartekoa izateari atxikitzen diote, batik bat, Ernestina ezezaguna izatearen errua. Nolanahi ere, pentsatzekoa da arazo frankori egin ziola aurre Champourcin-eko Ernestinak bere bizitza luzean, eta ez bakarrik 1936ko gerran galtzaile izatea egokitu zitzaiolako eta ondorioz hogeita hamahiru urte erbestean pasa beharrean izan zelako: Emakumea zen Espainiako gizartean misoginia jaun eta jabe zen garaian; batxilergoa ikasi zuen neska dirudunek ere apenas ikasten zutenean; poesia liburuak argitaratu zituen emakume oso gutxik idatzi eta ia inork argitaratzen ez zuen denboran; eta horietan guztietan gurasoen eta gerora Nobel Saria eskuratuko zuen Juan Ramon Jimenez idazlea bezalako adiskideen laguntza izan bazuen ere, Ernestina harantzago joatera ausartu zen, Errepublikaren aldeko agertuz etxekoek erregezale amorratu zituenean, eta zibilez ezkonduz bere familiakoentzat hutsaren hurrengo eta etsai politikoa zen beste idazle eta errepublikazale batekin. Bere senarra, Juan Jose Domenchina, Izquierda Republicana alderdiko partaide eta Manuel Azañaren idazkaria zen, Azaña Espainiako presidente izatera iritsi baino lehen.


Emakume adoretsu hau 1905. urteko uztailaren 10ean jaio zen, Gasteizen, bere amaren sendagileak oporrak Arabako hiriburuan pasatzen zituelako. Horri zor zaio Champourcineko eta Loredoko Moran Ernestina Michels izenez bataiatu zuten neskatoa arabarra izatearen zoria. Baina Madrilen bizi izan zen geroztik, ihesi alde egin behar izan zuen arte.

Ernestinaren ama Montevideon jaioa eta militar aberats baten alaba bakarra zen, eta bere aitak, Champourcineko baroiak, jatorri frantziarreko titulua erabiltzen zuen Espainiako Alfonso XIII.a erregeak onartu zuenetik. Bestenaz, abokatu eta idazle erregezale liberala omen zen. Horrela bada, oso giro jantzia eta diru eskasiarik batere ez zuen etxe batean jaio zen gure olerkaria.

Eta etxean bertan hasi zuen bere heziketa, liburutegian zeuzkaten liburuetatik eta gurasoek jarri zizkioten etxe-irakasle frantziar eta ingelesetatik ikasiz. Horrela bilakatu zen hirueledun (erbestera joan behar izan zuenean itzultzaile gisa lana izateko primeran etorri zitzaion gorabehera hori), eta horrela ezagutu zuen Frantzia eta Ingalaterrako literatura. Espainiakoa beranduxeago, hamar urte betetzerakoan Jesusen Bihotza ikastetxean hasi zenean. Han egin zuen Oinarrizko Batxilergoa. Goi Mailakoa, berriz, etxean prestatuz eta Cardenal Cisneros institutuan azterketak eginez. Oso giro misoginoa aurkitu omen zuen azken horretan, eta agian horregatik, edo unibertsitatera zihoazen etxe oneko emakumezko ikasleak bere amarekin edota beste emakume "heldu" batekin joan behar zutelako, uko egin zion Ernestinak Filosofia eta Letretako ikasketak unibertsitatean egiteari. Etxean, eta Juan Ramon Jimenezek eta beste idazle ezagunek antolatzen zituzten kultur bileretan jarraitu zuen bere heziketa.


Hamabi urte zituela idatzi omen zituen Ernestinak bere lehen poemak, frantsesez. Gero gaztelaniaz idazteari ekin zion ordea, eta 1926an, hogeita bat urterekin, argitaratu zuen "En silencio", Juan Ramon Jimenezi eskaini zion eta eragin erromantiko eta modernista garbia zeukan bere lehen poemarioa. Aitak ordaindu omen zuen argitalpena, eta ama ere pozez txoratzen omen zeukan, baina berak nonbait ez zion maitasun handirik bere arrakasta horri. Izan ere, liburu hura gogoan zuela, zera gomendatzen omen zien idazle gazteei 1947an: beraien lehen eta bigarren poema-liburuak ez sekula argitaratzeko.

Dena dela, idazteari ez zion utzi behintzat. Gerra lehertu arte "Ahora" (1928), "La voz en el viento" (1931), eta "Cántico inútil" (1936) poema bildumak, eta "La casa de enfrente" nobela argitaratu zituen. Gerraren zurrunbiloan "Mientras allí se muere" titulua zuen beste nobela bati eman omen zion hasiera, baina bukatu gabe utzi zuen, eta geroztik ez zen eleberri gehiago idazten saiatu.


Champourcineko Ernestina ez omen zen erabat feminista, baina hala ere beti borrokatu omen zuen emakumearen duintasunaren alde. 1926an Maria de Maeztuk eta Concha Méndez poetek martxan jarri zuten Club Lyceum -beste batzuk Lizeo Feminista izendatzen dute- elkarteko partaide egin zen, eta hango Literatura saileko arduradun. Victoria Kent, Isabel Oyarzabal sozialista, Zenobia Camprubí eta beste intelektual asko batu zituen elkarte horrek emakumeen arteko elkartasuna sustatzea zuen helburu, eta era guztietako emakumeei ireki zizkien bere ateak, nahiz eta azken batean partaide gehienak intelektualak izan. Joera politikoko zein erlijiosoko ekitaldiei uko egiten zienez, bai feministen, bai sozialisten eta bai katolikoen kritikak jaso zituen. Azkenean, arduradunek estatutuak aldatzea erabaki zuten, helburu artistiko, zientifiko, literario eta ongintzazkoak baino ez zituztela aldarrikatuz. 1936ko Gerrak jarri zion amaiera elkarte hari ere.


Zaila da gerrak inori onurarik ekartzea. Ekartzekotan, sortzen dituenari ekartzen dizkio. Ernestinari behintzat ez zion onurarik egin. Gurasoak erregezaleak, anaiaren bat falangista, bere familia eskuindarretik urrutiratu behar izan zuen. Horrez gain, ba omen ziren etxe aberatseko alaba izateagatik begirada okerrak zuzentzen zizkioten milizianoak ere, eta huraxe izan omen zen gurasorik gabeko haurrak zaintzeari utzi eta eritegi batean lanean hastera eraman zuen arrazoia. Gero, bere senarra eta biek Madril utzi eta Valentziara, handik Bartzelonara, eta azkenean Frantziara abiatu behar izan zuten. Eta handik Mexikora, Ernestinari hogeita hamahiru urtez bere babesa eskainiko zion herrialdera (ikus 1978an argitaratu zuen "Primer exilio" idazlana).

Antza denez, oso gustura sentitu zen emakume hau Mexikon, bizitasun eta sormenezko urteak izan ziren erbesteko haiek berarentzat. Ez hala Juan Jose Domenchinarentzat, ordea, herriminak jota iraun omen zuen gizon hark bizirik, Espainiara noiz itzuliko zain, azkenean bere ametsetik urrun hiltzeko, 1959an, Ernestinaren bihotza erdibituz. Geroztik Jainkoarengana itzuli zuen bere barrena, inoiz baino gehiago. Maitasuna azaltzen da Champourcineko Ernestinaren poemetan, baina 1952an argitaratutako "Presencia a oscuras" liburuaz geroztik, Jainkoa izan zen bere poemen xede. Eta senarra hil zitzaionetik, Jainkoa izan zuen lagun, babes, eta bere galderen erantzun. Hirurogeiko hamarkadan plazaratutako "Hai-kais espirituales" eta "Poemas del ser y del estar" dira horren lekuko.

1970ean berak eginiko antologia bat hasi zen kaleratzen. "Dios en la poesia actual" izenburua badu ere, Gabriela Mistral, Dulce María Loynaz, Concha Méndez edo Gloria Fuertes bezalako beste hamaika emakume poeten lanak jasotzeaz gainera, berdin agertzen ditu hartan Unamuno, Miguel Hernandez, Lorca, Blas de Otero, Cesar Vallejo edo Rafael Alberti bezalakoen poemak, eta hitzaurrean garbi uzten du zergatia. Berarentzat, poesia beti dela poesia edo ez dela ezer, eta benetako poesian beti dagoela Jainkoa, nahiz eta olerkariak espresuki ez izendatu. Horregatik jaso dituela berak antologian Jainkoaren presentzia zein ez egotea islatzen duten poemak.

Zazpi edizio izan zituen antologiak. Eta 1972koan, Auñamendi entziklopediak dioenez, Orixe, Kerexeta, Lekuona eta Azurmendi bezalako euskal olerkarien poemak bildu zituen Champourcinek. Urte hartan itzuli zen Madrilera, baina ezer gutxi aurkitu zuen han oroimenean hain ondo gordeta zeuzkan gaztaroko sentsazioetatik, eta bigarren erbeste bat bezala bizitu omen zuen geroztikakoa.