Izenak argi uzten duen moduan, Donostiako Nazioarteko Zinemaldian mundu osoko filmak izaten dira ikusgai. Europa, Amerika, Afrika, Asia zein Ozeaniakoak. Nazioarteko zinemaldi bihurtu zenetik, bigarren edizioan, bokazio hori izan baitu beti Zinemaldiak.

Aurrekoa egia izanik ere, azken urteetan Donostiako Nazioarteko Zinemaldiak Hego Amerikako zinegintzari arreta berezia eskaini izan diola nabaria da. Eta horren lekuko da aurtengo edizioan "Etorkizun Latinoa" saila jarriko dela abian. Hego Amerika zein Iberiar penintsulako zinematografien erakusleiho berria, hain zuzen.

Sail berri honetan Espainian ezezagunak diren filmak, osorik edo partzialki Hego Amerikako herrialde batean ekoiztu izan direnak, jatorri latindarreko zinegileek zuzendu edota mundu zabaleko komunitate latinoen egoera hizpide duten pelikulak ikusi ahal izango dira. Arturo Ripstein zine zuzendari mexikarrak zuzendutako nazioarteko epaimahai baten esku geratuko da hauen artean onena zein den erabakitzea. Sarituak "Horizontes" saria eta 18.000 euro jasoko ditu.

"Etorkizun Latinoa" sail orokor honetan, "Horizontes Aukeraketa", "Made in Spain" eta "Zinema Eraikitzen" azpisailak daude. Lehenengo azpisailean Hego Amerikarekin zerikusia duten filmak sartzen dira, bigarrenean berriz Espainian azken urte honetan ekoiztuak izan diren filmak.

Hirugarren azpisailean berriz film multzo bitxiago bat topa daiteke: amaituak izateko diru laguntza baten beharra eduki eta horren bila dabiltzan film latinamerikarrak, hain zuzen.

"Zinema Eraikitzen" ekimen hau 2002. urtean sortu zen Toulouseko Rencontres Cinémas d'Amérique Latine Zinemaldia eta Donostiako Nazioarteko Zinemaldiaren elkarlanaren ondorio bezala.


Lehenengo aldiz Europako bi zinemaldi elkartu ziren zinema latinoamerikarrari irtenbide berriak eskaintzeko asmoz, herrialde hauetako segurtasun ekonomiko ezak izugarrizko trabak jartzen baitizkie amaitzear dauden film proiektuei.

Bi zinemaldien elkarlanetik jaiotako ekimen honek, zorrozki aukeratutako fikziozko film luze latinoamerikarren osatzea erraztea du helburu. Errodajea egina izan arren, amaitu gabeak dauden filmak baitira aukeratutakoak. Hots, grabatuak izan ostean post-produkzioari, irudi eta soinuaren muntaia eta egokitzapenari ekin ahal izateko zailtasunak dituzten filmak.

Teknologia digitalaren etorrerarekin, jende askok kamera digitalarekin filmak grabatzeari ekin dio. Grabaketaren kostuak asko jaitsi dira, eta hori horrela izanik, teknologia berriek orain dela gutxi arte existitzen ez zen aukera bermatu diete zinegileei euren filmak grabatu ahal izateko.

Baina film bat ez da grabaziora, errodajera, mugatzen. Behin grabatua dagoenean era profesionalean editatu behar baitira bai irudia eta baita soinua ere, filma publikoak eskatzen duen gutxieneko maila teknikora irits dadin. Hemen hasten dira zinegileen arazoak, post-produkzio teknologia eta teknikari hauen lana ez baita batere merkea izaten.

Gainera, nahiz eta bideo digitalean grabatuak izan, zine aretoetan ikusgai izateko film hauek zine formatura pasa behar izaten dira eta hau ere ez da merkea izaten. Honi guztiari soinu nahasketak, musika konposaketa, banatze eta publizitate kostuak, besteak beste, gehitu behar zaizkio. Hori horrela izanik, film asko bukatu gabe geratzen dira gaur egun eta hauei irtenbide bat emateko sortu zen "Zinema Eraikitzen" ekimena.

Lehen ere film bukatu gabeak bazeuden, baina orain askoz gehiago daude. Grabaketak zine formatuan egiten zirenez, garestiagoa zen errodaje bati ekitea eta jende gutxik ekiten zion honi teknologia digitala asmatu aurretik.

Egun pelikula bat egin nahi duenak maiz ez du filma grabatu ostean zer etorri daitekeen pentsatu nahi izaten. Nahiago izaten du grabatu eta gerokoak gerorako utzi. Badira beste zinegile batzuk filma bukatzeko arazo guztiak grabaketaren ondoren etorriko direnaren oso jakitun direnak, baina grabaketari ekiten diotenak, grabatutako irudiak filma bukatzen interesatua egon daitekeen ekoizle bati konbentzitzeko bidea izan daitezkeelakoan.

Arrazoi batengatik edo bestearengatik, kontua da zinegile hauek hasiak dituztela euren filmak, grabaketa burutua izaten dute, eta hortaz "Zinema Eraikitzen" egitasmorako hautagai direla.


Egitasmoaren mekanika sinplea da: Zinemaldian zine profesional talde bati erakusten zaizkie amaitu gabeko film hauek, zine profesional hauek nahi izanez gero film hauen finantzazioan parte har dezaten.

Egia esan, film hauek ez daude publiko orokorrari begira zuzenduak, amaiturik gabeko filmak diren heinean. Nazioarteko ekoizle, banatzaile, industria teknikoen ordezkari, telebista, zinemaldi, erakunde eta prozesu zinematografikoaren etapa desberdinekin zerikusia duten enpresei zuzenduta daude soilik. Izan ere, profesional hauek baitira filmak ikusleengana eraman ditzaketenak.

"Zinema Eraikitzen" ekimen honek aukera berria eskaintzen die post-produkzio aldian dauden latinoamerikar eta Espainiako zinegile gazteen film independenteei. Donostiako Zinemaldiak honako ekimenean esku hartzea eskaintzen baitie Espainiako zinegile gazteei ere.


Esperientziak Toulouseko Rencontres Cinémas d'Amérique Latineren lankidetzarekin gauzaturiko sail honek zuzendari eta ekoizleei euren lanak gauzatzeko aukera berriak eskaini dizkiela frogatu du. Beharbada inoiz ikusi ahal izango ez genituen filmak bi zinemaldi hauen ekimen honen haritik pantailaratu ahal izan baitira.

Lekuko esanguratsuena ziurrenik "Zinema Eraikitzen"en lehenengo edizioan jaio zen Carlos Sorinen «Historias Mínimas» film argentinarra izan daiteke. Toulosen burutu zen "Zinema Eraikitzen" ekimenaren lehen edizioan jaiotako film honek, besteak beste, iazko Donostiako Zinemaldian epaimahaiaren sari berezia, Sundance World Cimena sailerako aukeraketa eta Argentinako zine kritikak ematen dituen zortzi Zilarrezko Kondor lortu zituen, horien artean film onenaren saria. Horrez gain, Hego Amerikako hainbat herrialdetan, Frantzian eta Espainian estreinatu zen.

Sarituak eta estreinatuak izan diren beste film batzuk ere atera dira ekimen honetatik, baina baita estreinatu ezin izan diren film batzuk ere. Dena den, denak izan dute «Historias Mínimas» filmak izan duen aukera bera, izan ere ekimen honek ez du bermatzen filmeen arrakasta; filmak osatzeko aukera bat besterik ez du eskaintzen.

Aurtengoa "Zinema Eraikitzen"en laugarren edizioa da, eta Donostiako Nazioarteko Zinemaldian gauzatzen den bigarrena. Edizio honetarako aukeratuak izan diren zortzi filmak «El transcurso de las cosas», «El cielito», «Fugaz», «Pueblo chico» eta «Otra vuelta» argentinarrak, «Los suspiros de mi corazón» espainiar-argentindar koprodukzioa, «Metero» brasildarra eta «La sombra del caminante» kolonbiarrak izan dira. Oraindik grabaturiko film proiektuak baino ez diren arren, aurki akaso hauetakoren bat zine aretoetan edota datorren urteko Zinemaldian ikusteko aukera izan dezakegu. Hala bedi.