Pausorik zailena: probatzea. Eman dugu atetik barrurako lehen pausoa: Donostiako Emaus-Merkataritza Justuko dendara sartu gara. Hasieratik nabari du ez dela denda arrunta. Bigarren eskuko arropa, artisautza produktuak eta elikagaiak ikusten dira, dendari kolorea emanez. Kuxkuxean hasi aurretik, hormetako karteletara joan zaizkigu begiak: «Bidezko merkataritzak 800 produktore talderekin lan egiten du»; «Prezioa ekoizleekin adosten dugu» edo «Bidezko merkataritzak 5 milioi pertsonari dakarzkio onurak».

Dendan ez dabil jende gehiegi. Bertako saltzaile den Kamerungo Helene Moumie emakume gazteak dioenez: «Nire ohiko bezeria daukat. Batez ere janaria erosten du jendeak: kafe eta txokolate bila datoz gehienak. Gabon inguruan eta urtebetetzetarako artisautza produktu bila ere etortzen da jendea. Baina oraindik kosta egiten da jendea erakartzen».
Emakume bat sartu da, eta zuzenean jo du te apalategira. Minutu batean bukatu du erosketa: «Hona sartzerako badakit zer produktu nahi dudan. Gauza jakinen bila etortzen naiz», azaldu dio Helene dendariari, ordaintzen duen bitartean.


Elikagaien baldak pasatu ditugu, eskaintzari begira. Beste denda arruntetan ikusten ez diren hainbat aukerekin egin dugu topo. Esaterako, era guztietako tea dago eskura: mango, bergamota, basoko fruituak, beltza, berdea... Kafea ere, Kubakoa, Nicaraguakoa eta arabiarra. Produktu denetan garbi adierazten du lehengaiak nongoak diren, eta non egindakoa den. Eta denda arruntetako marka ezagunenekin alderatuta, prezioan dagoen aldea, euro baten ingurukoa da, produktu gehienetan. Kalitatea da, konparatu ezin dena.

Sekula ikusi gabeko produktuak ere aurkitu ditugu Bbdezko merkataritzako dendan. Sciroppo Guaraná edaria, esaterako. Txartelak dioenez, Brasilgo Amazonian egindakoa, edari bizigarria omen da, urarekin edo ronarekin nahastuta hotz ateratzekoa. Hegoaldeko Afrikan egindako saltsa zulu min bat ere bai, edo Caboko mostaza eztiduna. Zainzurien tankerako palmito landarea ere ezagutu dugu, latan. Ez da aukera txarra, osagai berriak ezagutu eta kanpoko sukaldaritza probatzeko.

Europan bidezko merkataritzaren baldintzak betez ekoiztutako produktu biologikoak ere saltzen dira dendan. Soja, kus-kusa, garbantzuak eta pasta, esaterako.


Armairua bete ondoren, etxea janzteko tresnen eta apainduren sailera pasatu gara. Eskutitzak idazteko kartazal eta paperetatik hasita, bitxiak, mahai jokoak, oihalak, edalontziak eta xaboi eta azalarentzako olioak miatu ditugu, besteak beste.


Bidezko merkataritzak denda digitala martxan jarria du. Kaleko denda urrun duenak, internetez begira ditzake produktu denak, produktuen ezaugarriak, prezioa eta baita berritasunak ere. Produktu bakoitza non eta zer lantegik egindakoa den ere garbi azaltzen da. Baita lantegi horren funtzionatzeko modua eta proiektua bera ere. Kaleko dendako produktuez gain, musika eta bideoak ere saltzen dira.
Begiratu bakarrik ez, eskaera egin eta erosi ere egin daiteke denda digital honetan. Eskatutakoa etxera eramango dizute, zazpi egun baino lehenago.