Delicatessen solidarioak
Pausorik zailena: probatzea. Eman dugu atetik barrurako lehen pausoa: Donostiako Emaus-Merkataritza Justuko dendara sartu gara. Hasieratik nabari du ez dela denda arrunta. Bigarren eskuko arropa, artisautza produktuak eta elikagaiak ikusten dira, dendari kolorea emanez. Kuxkuxean hasi aurretik, hormetako karteletara joan zaizkigu begiak: «Bidezko merkataritzak 800 produktore talderekin lan egiten du»; «Prezioa ekoizleekin adosten dugu» edo «Bidezko merkataritzak 5 milioi pertsonari dakarzkio onurak».
Dendan ez dabil jende gehiegi. Bertako saltzaile den Kamerungo Helene Moumie emakume gazteak dioenez: «Nire ohiko bezeria daukat. Batez ere janaria erosten du jendeak: kafe eta txokolate bila datoz gehienak. Gabon inguruan eta urtebetetzetarako artisautza produktu bila ere etortzen da jendea. Baina oraindik kosta egiten da jendea erakartzen».
Emakume bat sartu da, eta zuzenean jo du te apalategira. Minutu batean bukatu du erosketa: «Hona sartzerako badakit zer produktu nahi dudan. Gauza jakinen bila etortzen naiz», azaldu dio Helene dendariari, ordaintzen duen bitartean.
Elikagaien baldak pasatu ditugu, eskaintzari begira. Beste denda arruntetan ikusten ez diren hainbat aukerekin egin dugu topo. Esaterako, era guztietako tea dago eskura: mango, bergamota, basoko fruituak, beltza, berdea... Kafea ere, Kubakoa, Nicaraguakoa eta arabiarra. Produktu denetan garbi adierazten du lehengaiak nongoak diren, eta non egindakoa den. Eta denda arruntetako marka ezagunenekin alderatuta, prezioan dagoen aldea, euro baten ingurukoa da, produktu gehienetan. Kalitatea da, konparatu ezin dena.
Sekula ikusi gabeko produktuak ere aurkitu ditugu Bbdezko merkataritzako dendan. Sciroppo Guaraná edaria, esaterako. Txartelak dioenez, Brasilgo Amazonian egindakoa, edari bizigarria omen da, urarekin edo ronarekin nahastuta hotz ateratzekoa. Hegoaldeko Afrikan egindako saltsa zulu min bat ere bai, edo Caboko mostaza eztiduna. Zainzurien tankerako palmito landarea ere ezagutu dugu, latan. Ez da aukera txarra, osagai berriak ezagutu eta kanpoko sukaldaritza probatzeko.
Europan bidezko merkataritzaren baldintzak betez ekoiztutako produktu biologikoak ere saltzen dira dendan. Soja, kus-kusa, garbantzuak eta pasta, esaterako.
Armairua bete ondoren, etxea janzteko tresnen eta apainduren sailera pasatu gara. Eskutitzak idazteko kartazal eta paperetatik hasita, bitxiak, mahai jokoak, oihalak, edalontziak eta xaboi eta azalarentzako olioak miatu ditugu, besteak beste.
Bidezko merkataritzak denda digitala martxan jarria du. Kaleko denda urrun duenak, internetez begira ditzake produktu denak, produktuen ezaugarriak, prezioa eta baita berritasunak ere. Produktu bakoitza non eta zer lantegik egindakoa den ere garbi azaltzen da. Baita lantegi horren funtzionatzeko modua eta proiektua bera ere. Kaleko dendako produktuez gain, musika eta bideoak ere saltzen dira.
Begiratu bakarrik ez, eskaera egin eta erosi ere egin daiteke denda digital honetan. Eskatutakoa etxera eramango dizute, zazpi egun baino lehenago.
- Kalitatea merkatuko beste produktu arruntena baino handiagoa da. Esnetan urtezko %100 kakao hutsa den «Afrikao» aurki dezakegu. Edo %60 kakaoa duen txokolate tableta. Baita kalitate goreneko Nikaraguako kafea ere.
- Balio etikoa gehitzen zaio produktuari, dirutan neurtu ezin dena. Merkataritza Justuko produktuek ziurtatzen dute ekoizteko prozesuan baldintza batzuk bete direla: ekoizpena biologikoa izatea, eta ekoizleen bizitza kalitatea ziurtatzen duten beste batzuk. Aldea nabarmena da: ekoizleak, bidezko merkataritzarekin ohiko merkataritzarekin baino hiru aldiz gehiago irabazten du.
Garestia al da?
Produktu gehienak merkatu arruntekoak baino zerbait garestiagoak dira. Beste batzuk, askoz merkeagoak ere bai. Esaterako: Kubako «Liberación» rona askoz merkeago da besteak baino. Gainera, marka hori ohiko denda askotan ez dute saldu ere egiten. Eta kafea eta kakaoa duten produktuak, oso merke daude. Ez, noski, supermerkatuan eskaintza berezitan dauden merkezuhurreko produktuekin konparatuta. Baina bai, kalitate maila bereko beste produktuekin konparatzen baditugu.
Garantia zigiluak.
Koordinakundeko denda.
Bidezko Merkataritzako Espainiako Estatuko
Koordinakundea.
Bertako denda txikiek saldu ditzakete bidezko merkataritzako produktuak?
Belar dendek saltzen dituzte produktu hauek. Bidezko merkataritzaren baldintzetako bat produkzio biologikoa egitea baita.
Supermerkatu handietan ere saltzen duzue. Zer abantaila eta kalte dakartza horrek?
Bidezko merkataritzako dendek nola funtzionatzen dute?
Gizarteak erantzuten dio horrelako merkatu alternatibo bati?
Inkestek erakusten dute, biztanleen %90 prest dagoela baldintza justuetan egindako produktuengatik gehiago ordaintzeko. Baina aldeko jarrera horretatik erostera, aldea badago.
Hala ere, oso pozik gaude. Geroz eta jende gehiagok ezagutzen du bidezko merkataritza, eta kontsumoa etengabe hazten doa.
Bezeroa nola joan da aldatzen?
Zer da bezero batek produktu bat aukeratzerakoan kontuan hartu beharrekoa?
Ekintza sorta ugariko bi eguneko egitaraua eduki dute bertaratu diren irakurleek: besteak beste, liburu azoka, ikuskizunak, tailerrak eta mahai-inguruak izan dituzte. Maider Elcano koordinatzailearen ustez, Biltzarraren indarra idazleei eta sortzaileei lekua ematen dien... [+]
Kondenatutako atzerritarren nazionalitateari buruzko datuak argitaratuko dituela adierazi du Erresuma Batuko Barne ministroak. Bide beretik, pasa den astean ezagutarazi zen Aste Nagusian atxilotutako 79 pertsonaren argazkiak filtratu zituela Ertzaintzak.
2002az geroztik Espainiako Estatuko hainbat kolektibotan infiltratutako hamabi poliziaren berri eman dute La Directa eta El Salto agerkariek. Nieves López izen faltsua baliatzen zuen Espainiako poliziaren kasua da publiko egin duten azkena. El Salto-k argitaratu duenez,... [+]
Militante eta ikerlari antiarrazistak abiapuntu argia adierazten du: arrazakeriaren aurka borrokatzea ez da zeregin psikologiko edo diskurtsibo bat, baizik eta egiturak desegiteko premia.
Espainiako Gobernuak urte amaierarako Defentsara bideratuko duen gastua Barne Produktu Gordinaren %2 izango da: 33.123 milioi euro. Sánchezek adierazi du erabaki horrek "Espainiaren segurtasuna bermatzea" eta armadaren baliabideak "modernizatzea" dutela xede.
"Bakearen" bidean, Errusiak proposatu du kontrolpean ez dituen lurraldeei uko egitea. Trukean AEBk hainbat onura emango dizkio, Financial Timesen arabera. Hala ere, Kremlineko bozeramaile Dmitry Peskov-ek abisu egin du: "Ez fidatu hedabideez, ezta errespetagarriak... [+]
EAEko Auzitegi Nagusiak agindu ostean eskola kirolaren aurkako epaia berehala betetzeko, Gipuzkoako Diputazioak jakinarazi du erabakia "onartu eta errespetatu" egingo duela, helegiterik ez duela aurkeztuko, eta aurrez Espainiako Auzitegi Gorenean jarritako kasazio... [+]
Obrak "abiadura handian" doazela deitoratzen dute makroproiektuaren kontrako kolektiboek. Landetako THT Ez taldeak hitzaldia antolatu du apirilaren 27rako, ozeanoei buruzko nazioarteko hainbat aditurekin, tartean, Paul Watson baleen aldeko ekintzaile... [+]
Ez da lehenengo aldia, aditua izan ei naiz kontraesanetan. Oreka, baietzaren eta ezetzaren arteko muga non marraz daitekeen bilatzen. Analisi topografikoa, neurriz neurri morala triangelatzen. Tatuaje erraldoia bekokian: Bai, baina… Erabaki batera iristeko, inoiz nire... [+]
Almidoiarekin egindako plastiko biodegradagarrietatik sortutako mikroplastikoek saguen osasuna kaltetzen dutela ikusi dute esperimentu batean. Ikertzaileek ohartarazi dute ezinbestekoa dela bioplastikoen segurtasuna hobeto ikertzea, haien erabilera handitzen jarraitu aurretik,... [+]
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren... [+]
Natura Ondarearen Zerbitzuak txosten bat aurkeztu du Barakaldoko mendi horretan bost haize errota jarri nahi dituen Iparaixe II proiektuaren aurka. Barakaldoko Udalak duela urte eta erdi eman zion ezezkoa egitasmoari, Mendietan Eolikorik Ez–Barakaldo plataformaren... [+]
Apirilaren 30etik aurrera Azokaroa-ren lehen printzak sumatuko dira Ipar Euskal Herriko zenbait txokotan. Uxue Alberdi egongo da Hetero liburua aurkezten, Maialen Lujanbiok errezetaldia eskainiko du eta Maddi Sarasuak bere liburuaren aurkezpen musikatua egingo du senide eta... [+]
Ostegunetik igandera bitarte egindako topagunean 3.000 lagunetik gora bildu dituela esan du Ernaik. Larunbat iluntzean egin dute jardunaldietako ekitaldi politiko nagusia, gazte antolakundeko bozeramaile Amaiur Egurrolak hitza hartuta. Aberri Egunaren harira EH Bilduk... [+]
Kanboko (Lapurdi) lurrak babesteko deia zabaldu dute ELB, Lurzaindia eta Ostiak. Maiatzaren 17an ibilaldia, ekitaldia eta landaketa herrikoia antolatu dituzte. "Lurraldearen oraina, eta geroa ere, gure inplikazioaren araberakoa da", adierazi dute.