Mertxe Aizpurua: «Operazio honen funtsa politikoa da»

  • San Fermin egunaren biharamunean hartu gintuen «Gara»ko Mertxe Aizpurua zuzendariak. Oporretan izan behar luke. Egunkariaren kontuak blokeatzeko arriskuak eta mehatxuak lantokitik hurbil izatera behartu dute, ordea. Lanetik erraz deskonektatzen duen pertsona dela esan digu. Horregatik, urtero ohi legez, San Fermin egunean Iruñean egon zen bere semearekin. Egoera kezkagarria izan arren, «Gara»ko langileek jasotako atxikimenduei esker aurrera egiteko moduan daudela adierazi digu.

2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

«Gara»ren ondasunen bahitura ekar dezakeen Gizarte Segurantzaren agindua indarrean dago honezkero. Zein da egunkariaren egoera, zertan dago afera?
Babesik gabeko egoera batean gaude. Gurea ez den zorra leporatu zaigu eta horri aurre egiteko bitarteko gutxi daukagu. Agindua helarazi zitzaigunetik Gizarte Segurantzarekin hitz egiten saiatu gara. Izan ere, edozein enpresari horrelako zorra leporatzen zaionean, guri esan digutena baino zerbait gehiago esan behar zaiolakoan gaude. Hitzordu bat adosteko ahaleginak egin ditugu baina ez dugu gauzatzerik izan. Are gehiago, solaskiderik ez dugu aurkitu ere. Alegia, Gizarte Segurantzara deitu dugu baina ez dago aferaren jabe egiten den inor, inork ez du bere burua identifikatu nahi izan. Telefonoa hartzen duenari norekin ari garen galdetzen diogu nean, «hurrengoan hitz egiten dugunean esango dizuegu» erantzuten digu.

Zer iradokitzen dizu egoerak?
Bada, ez dakitela zer egin edo -are okerrago oraindik- ez dutela inolako negoziaketa gauzatzeko asmorik. Guk Gizarte Segurantzari planteamendu bat egiteko asmoa dugu. Erabakiari aurkeztu izan dizkiogun helegiteak ebazten diren bitartean ez dezatela inolako neurririk hartu planteatu nahi diegu. Guk gurea egin dezakegu, baina besterik ez.

Artean, «GARA Espainiar Estatuaren jomugan» txostena osatu eta gizarte eragile, alderdi eta sindikatuei aurkeztu diezue. Zer harrera izan du txostenak?
Ona. Gizarte eragileekin izan genuen bilera oso baikorra izan zen. Afera nahiko konplikatua da berez. Arazoaren gakoa zein den agertu nahi izan dugu hasiera beretik. Informazioa eskaini beharra ikusi dugu, aferaz informatzeko beharra dago. Prozedura bat dago indarrean eta horren gaineko segimendua eta informazioa zabaldu dugu hartara. Alderdi, sindikatu eta erakundeek arrazoia eman digute. Beren ustez ere, Gizarte Segurantzak hartu nahi duen neurriak ez du ez hankarik ez bururik. Operazioaren funtsa eta espiritua politikoa da, baina ez dute horrela azaldu nahi.

Prentsa Askatasunerako Ekimenak ekitaldi bat iragarri du uztailaren 19rako. Gizartearen babesa jasoko lukeen manifestazio baten beharra ikusten ote duzu?
«Gara»ren inguruan ari diren kolaboratzaileek sustatua da ekimen hori. Printzipioz ez da mobilizazio erraldoi bat bezala iragarria. Guk gainera ez dugu kanpaina luze bat egiteko asmorik. Guk ezin ditugu egunero gure indarrak xahutu mobilizazio kanpainetan. Gure kontuen bahitzeko erabakia datorren hilabetean edo hemendik bostera gauza daiteke, bien bitartean lanean jarraitu beharra daukagu.



Ekimena zertan datzan aurreratzen ahal diguzu?
Antolatzaileek giza kate bat osatu nahi dute. Katearen mutur bat Txillidaren Haizearen Orrazitik aterako da eta bestea Paseo Berriko Oteizaren monumentutik. Bi kateek bat egingo dute Kontxako pasealekuaren erdialdean. Tarteko gune ezberdinak izango dira aldi berean: kaian, Antigua auzoan, Alderdi Eder parkean. Hauetan, lan, gizarte eta kulturaren munduko hainbat pertsonek beren kezkak eta nahiak erakutsiko dituzte, arloz arloko errebindikazioak adierazteko modu bat izango da. Esaterako, lagun hauek «Gara»n islatu dituzten nahiak, gizartean gauzatuak ikusi nahiko lituzketenak, herritarren aurrean ezagutaraziko dituzte .



Bestalde, afera zabaldu zenetik politikarien eta boterean direnen erantzukizuna baloratzean, zure adierazpenetan etsipen puntu bat antzeman zaizu.
Egia da, bai. Honelako egoeratan herriarengana jotzeko ohitura izaten dugu. «Egin» itxi zuten -Egin Irratia barne- eta «Gara» sortu zen. «Ardi Beltza» itxi zuten eta «Kalegorria» sortu ere. «Egunkaria» itxi zuten eta «Berria» sortu da. Gero eta eraso bortitzagoak eta azkarragoak ematen ari dira. Gertakari hauek euskal esparru komunikatiboan ari garen komunikabideen ahuldadea agertu dute. Ahulak gara, defentsa gutxi daukagu, eta nahiz eta euskal instituzioek arrazoia ematen diguten -arrazoia ematearekin konformatzen gara, nolabait-, herri honetan ez daukagu eraso etengabe hauei aurre egiteko mekanismorik. Herri honek bere hedabide propioak sortu eta mantentzeko eskubidea dauka, bere hedabideak bermatzeko modua sendotu behar du. Euskal komunikabideak sortzeko kemena eta trebezia dugula erakutsi dugu, herri hau birsortzeko sostengua emateko prest dago behin eta berriro, baina sortutakoa defendatu eta babesteko modurik ez dugu ordea. Arazoa hausnartzeko arrazoiak badira honezkero.



Eusko Jaurlaritzako Miren Azkarate Kultura sailburuak aferan «inplikatuta dauden bi aldeen arteko kontua dela» esan du. Zer deritzozu?
Bere adierazpenek harritu ninduten. Ez dakit zein testuinguruan egindako galdera motari erantzungo zion. Dena dela, gertatutakoa gutxi axola zaiola ematen du. Ez dut uste Miren Azkarate horrelakoa denik, baina ez dut ulertzen zergatik egin dituen adierazpen horiek, ez dira pozgarriak.

«Euskarazko komunikabideak egoera birtual batean ari dira»
Euskal komunikabideen esparrua ahula dela ikusita, euren esparrua indartzeko beharra adierazi duzu. Esparrua indartzeko modurik ikusten al duzu?
Honezkero badago bide eta lan komun bat egina. Ez da erraza bidea egitea, noski. Baina dagoen bideari jarraitu, berau garatu eta indartzeko modu bat ikusten dut. Argazki Press agentziaren adibidea hor dugu, nazio ikuspegi batetik ari da -lan ikuspegi batetik esan nahi dut, ez ikuspegi politiko edo ideologiko batetik ari dela-. Agentzia honek lan egiteko era berri bat antolatu du, Euskal Herria bere osotasunean hartzen duen agentzia bat da, beharrezkoa zen eta gauzatu da. Adibide esanguratsu bat da.
Bestalde, gaur egun euskal komunikabide ugari dago, lanean ondo ari direnak, baina oso hedabide gutxi gara erakundeen laguntzarik gabe bizi gaitezkeenak. Nire irudipenez, euskal esparru komunikatiboan dena bermatua balego bezala bizi gara. Euskal komunikabide asko dago, herri handi samar gehienetan herri prentsa eta herri telebistak daude, baina ahulak dira. Egunen batean, dirulaguntza politika kentzen bazaie, hainbat eta hainbat proiektu bertan behera geldi litezke, eta hori ez da osasungarria. Euskarazko esparruan eta munduan ari diren komunikabideak egoera birtual batean bizi dira.

Aurpegi biko gizona
«Garzon epailearen joera bitxia da. Euskal Herrian izan diren prozeduren eragile nagusietako bat da. Nazioarte mailan ordea, epaile aurrerakoi gisa agertzen da. Bi aurpegiko gizona ote?», dio Aizpuruak.


Azkenak
Xabier Atristain presoa baldintzapeko askatasunean geratu da

Hamahiru urte pasa ditu preso Atristainek, iragan abendutik hirugarren graduan zegoen eta martxoaz geroztik zigorra etxean betetzen ari zen kontrol telematikoarekin.


Desesperazioz RN bozkatu dutenak konbentzitzean datza ezkerraren erronka nagusia

Hirugarren kokatu bada ere, pozik izatekoa badu eskuin muturreko RNk: inoiz baino azkarrago da Frantziako Legebiltzarrean –2017an zortzi diputatu zituen, 2022an 88 eta orain 143–. Bere hauteslegoa azkarki emendatuz doan heinean, anitzez zabalagoa du oinarria:... [+]


Baionako bestetan jipoitu zuten 58 urteko gizon bat hil da

Jipoia uztailaren 11ko gauean izan zen Euskaldunen plazan, eta biktima gauean bertan ospitaleratu zuten Euskal Kostaldeko Ospitalean, Baionako prokuradore Jerome Bourrierrek informatu duenez. Atxilotutako gizona behin-behineko espetxealdian dago, Baionako fiskaltzak eskatuta,... [+]


Gasteiz Antzokia irekiko dute ostegunean Izaskun Arrue Kulturgune izenarekin

Ostegunean, 18:15ean irekiko dute Izaskun Arrue Kulturgunea (IAK), Gasteiz Antzokia eta Euskararen Etxea batuko dituen egitasmoa. Ekainean udalarekin 2024ko hitzarmena sinatu zuenetik Lazarraga Kultur Elkarteak lehenbailehen ireki nahi izan du kultur-gunea. Irekiera ekitaldiaren... [+]


Eibar.org-eko blog komunitateak 20 urte bete ditu

20 urte bete ditu gaur-edo gure blog-komunitateak, Eibar.org webguneko blogak. Interneteko euskal munduaren historia txikiaren parte bat. 1998an Eibartarrak posta-zerrenda sortu zen. 1998-2000 tartean, halaber, webgune probisional estatiko gisa ibili zen martxan Eibar.org-en... [+]


Ostegun honetan aukeratuko dute Frantziako Legebiltzarrerako presidentea

Sei hautagai dira Frantziako Legebiltzarrerako presidente izateko lehian –ezkerretik bat, Macronen aldeko bi, eskuinetik bat, eskuin muturretik beste bat eta independente bat–. Horrez gain, dozenaka eragilek deiturik, FHB Fronte Herritar Berriaren garaipenaren... [+]


Mondragonen gidaritza hartu du Pello Rodriguezek, taldearen lehiakortasuna ardatz duela

Bilboko Euskalduna jauregian egindako urteroko kongresuan Mondragoneko lehendakariaren errelebo aldaketa irudikatu dute, orain arte taldeko buru izandako Iñigo Ucinek eta hemendik aurrera kargu hori hartuko duen Pello Rodriguezek. Horrez gain, hurrengo urteetarako bide... [+]


Israelek zortzi zibil hil ditu Libanon azken bi egunetan

Horietatik hiru haur siriarrak ziren, eta haien etxearen kanpoaldean jolasean zeudela hil dituzte, NBEak gaitzetsi duenez. Hezbollahk mehatxu egin du Israelgo zonalde berriei eraso egingo diela, Israelek azken egunetan Libanon egindako hilketen ondoren.


Mateo Balbuena borrokalari komunista hil da, 110 urterekin

1934ko Asturiasko Iraultzan, Eusko Gudarostean eta militar faxisten kontrako gerran aritu zen Lezaman bizi zen komunista amorratu eta aktiboa.


Eraso sexistei begira Baionako Herriko Etxeak duen jarrera salatu dute feministek

Baionako festetan errepikaturiko eraso sexistei dagokienez Herriko Etxeak politika eta erantzun eskasak bideratu izana salatu du Ipar Euskal Herriko mugimendu feministak. Herriko kontseiluaren batzarrera sartzen saiatu dira 30 bat lagun, baina ateak hetsirik kausitu dituzte.


Kaleko Afari Solidarioak taldeak botako du txupina Donostiako Aste Nagusi Piratan

'Jalgi belak mastara, eta euskara plazara!' lelopean ospatuko dute Donostiako Aste Nagusi Pirata, abuztuaren 10etik 18ra. 


Dantza utzi du lagunek burla egiten diotelako

Sei urte ditu. Gustura ari zen da dantzan. Baina gurasoek jakinarazi digute utzi egingo duela dantza. Arrazoia? Eskolan burla egiten diote lagunek dantzan aritzeagatik. Sei urte. Eta dagoeneko genero estereotipoen indarkeria sufritzen. Nahikoa da! Gurasoak, eskolak, irakasleak,... [+]


2024-07-18 | Gedar
Txosnen debekuaren aurka mobilizatuko dira Lizarran

Autobus-geltokiko parkingean txosnak jartzea debekatu du Lizarrako Udalak. San Benitora lekualdatu nahi ditu, baina Festagirok uko egin dio inposaketa horri. Emakumeentzat leku arriskutsua dela, udalak herriko eragileak jaietako dinamika sozialetik urrundu eta isolatu nahi... [+]


2024-07-18 | Euskal Irratiak
Iñaki Iurrebaso
“Euskararen egoera ikusita, gaitasunean bereziki ahul gaude”

Iñaki Iurrebaso soziolinguistak euskararen egungo egoeraren argazkia egin du Baionan iragan zen Hizkuntz politikari buruzko ikastaroan, muga-gaindiko ikastaroen kari.


Eguneraketa berriak daude