Mertxe Aizpurua: «Operazio honen funtsa politikoa da»

  • San Fermin egunaren biharamunean hartu gintuen «Gara»ko Mertxe Aizpurua zuzendariak. Oporretan izan behar luke. Egunkariaren kontuak blokeatzeko arriskuak eta mehatxuak lantokitik hurbil izatera behartu dute, ordea. Lanetik erraz deskonektatzen duen pertsona dela esan digu. Horregatik, urtero ohi legez, San Fermin egunean Iruñean egon zen bere semearekin. Egoera kezkagarria izan arren, «Gara»ko langileek jasotako atxikimenduei esker aurrera egiteko moduan daudela adierazi digu.

2021eko uztailaren 19an

«Gara»ren ondasunen bahitura ekar dezakeen Gizarte Segurantzaren agindua indarrean dago honezkero. Zein da egunkariaren egoera, zertan dago afera?
Babesik gabeko egoera batean gaude. Gurea ez den zorra leporatu zaigu eta horri aurre egiteko bitarteko gutxi daukagu. Agindua helarazi zitzaigunetik Gizarte Segurantzarekin hitz egiten saiatu gara. Izan ere, edozein enpresari horrelako zorra leporatzen zaionean, guri esan digutena baino zerbait gehiago esan behar zaiolakoan gaude. Hitzordu bat adosteko ahaleginak egin ditugu baina ez dugu gauzatzerik izan. Are gehiago, solaskiderik ez dugu aurkitu ere. Alegia, Gizarte Segurantzara deitu dugu baina ez dago aferaren jabe egiten den inor, inork ez du bere burua identifikatu nahi izan. Telefonoa hartzen duenari norekin ari garen galdetzen diogu nean, «hurrengoan hitz egiten dugunean esango dizuegu» erantzuten digu.

Zer iradokitzen dizu egoerak?
Bada, ez dakitela zer egin edo -are okerrago oraindik- ez dutela inolako negoziaketa gauzatzeko asmorik. Guk Gizarte Segurantzari planteamendu bat egiteko asmoa dugu. Erabakiari aurkeztu izan dizkiogun helegiteak ebazten diren bitartean ez dezatela inolako neurririk hartu planteatu nahi diegu. Guk gurea egin dezakegu, baina besterik ez.

Artean, «GARA Espainiar Estatuaren jomugan» txostena osatu eta gizarte eragile, alderdi eta sindikatuei aurkeztu diezue. Zer harrera izan du txostenak?
Ona. Gizarte eragileekin izan genuen bilera oso baikorra izan zen. Afera nahiko konplikatua da berez. Arazoaren gakoa zein den agertu nahi izan dugu hasiera beretik. Informazioa eskaini beharra ikusi dugu, aferaz informatzeko beharra dago. Prozedura bat dago indarrean eta horren gaineko segimendua eta informazioa zabaldu dugu hartara. Alderdi, sindikatu eta erakundeek arrazoia eman digute. Beren ustez ere, Gizarte Segurantzak hartu nahi duen neurriak ez du ez hankarik ez bururik. Operazioaren funtsa eta espiritua politikoa da, baina ez dute horrela azaldu nahi.

Prentsa Askatasunerako Ekimenak ekitaldi bat iragarri du uztailaren 19rako. Gizartearen babesa jasoko lukeen manifestazio baten beharra ikusten ote duzu?
«Gara»ren inguruan ari diren kolaboratzaileek sustatua da ekimen hori. Printzipioz ez da mobilizazio erraldoi bat bezala iragarria. Guk gainera ez dugu kanpaina luze bat egiteko asmorik. Guk ezin ditugu egunero gure indarrak xahutu mobilizazio kanpainetan. Gure kontuen bahitzeko erabakia datorren hilabetean edo hemendik bostera gauza daiteke, bien bitartean lanean jarraitu beharra daukagu.



Ekimena zertan datzan aurreratzen ahal diguzu?
Antolatzaileek giza kate bat osatu nahi dute. Katearen mutur bat Txillidaren Haizearen Orrazitik aterako da eta bestea Paseo Berriko Oteizaren monumentutik. Bi kateek bat egingo dute Kontxako pasealekuaren erdialdean. Tarteko gune ezberdinak izango dira aldi berean: kaian, Antigua auzoan, Alderdi Eder parkean. Hauetan, lan, gizarte eta kulturaren munduko hainbat pertsonek beren kezkak eta nahiak erakutsiko dituzte, arloz arloko errebindikazioak adierazteko modu bat izango da. Esaterako, lagun hauek «Gara»n islatu dituzten nahiak, gizartean gauzatuak ikusi nahiko lituzketenak, herritarren aurrean ezagutaraziko dituzte .



Bestalde, afera zabaldu zenetik politikarien eta boterean direnen erantzukizuna baloratzean, zure adierazpenetan etsipen puntu bat antzeman zaizu.
Egia da, bai. Honelako egoeratan herriarengana jotzeko ohitura izaten dugu. «Egin» itxi zuten -Egin Irratia barne- eta «Gara» sortu zen. «Ardi Beltza» itxi zuten eta «Kalegorria» sortu ere. «Egunkaria» itxi zuten eta «Berria» sortu da. Gero eta eraso bortitzagoak eta azkarragoak ematen ari dira. Gertakari hauek euskal esparru komunikatiboan ari garen komunikabideen ahuldadea agertu dute. Ahulak gara, defentsa gutxi daukagu, eta nahiz eta euskal instituzioek arrazoia ematen diguten -arrazoia ematearekin konformatzen gara, nolabait-, herri honetan ez daukagu eraso etengabe hauei aurre egiteko mekanismorik. Herri honek bere hedabide propioak sortu eta mantentzeko eskubidea dauka, bere hedabideak bermatzeko modua sendotu behar du. Euskal komunikabideak sortzeko kemena eta trebezia dugula erakutsi dugu, herri hau birsortzeko sostengua emateko prest dago behin eta berriro, baina sortutakoa defendatu eta babesteko modurik ez dugu ordea. Arazoa hausnartzeko arrazoiak badira honezkero.



Eusko Jaurlaritzako Miren Azkarate Kultura sailburuak aferan «inplikatuta dauden bi aldeen arteko kontua dela» esan du. Zer deritzozu?
Bere adierazpenek harritu ninduten. Ez dakit zein testuinguruan egindako galdera motari erantzungo zion. Dena dela, gertatutakoa gutxi axola zaiola ematen du. Ez dut uste Miren Azkarate horrelakoa denik, baina ez dut ulertzen zergatik egin dituen adierazpen horiek, ez dira pozgarriak.

«Euskarazko komunikabideak egoera birtual batean ari dira»
Euskal komunikabideen esparrua ahula dela ikusita, euren esparrua indartzeko beharra adierazi duzu. Esparrua indartzeko modurik ikusten al duzu?
Honezkero badago bide eta lan komun bat egina. Ez da erraza bidea egitea, noski. Baina dagoen bideari jarraitu, berau garatu eta indartzeko modu bat ikusten dut. Argazki Press agentziaren adibidea hor dugu, nazio ikuspegi batetik ari da -lan ikuspegi batetik esan nahi dut, ez ikuspegi politiko edo ideologiko batetik ari dela-. Agentzia honek lan egiteko era berri bat antolatu du, Euskal Herria bere osotasunean hartzen duen agentzia bat da, beharrezkoa zen eta gauzatu da. Adibide esanguratsu bat da.
Bestalde, gaur egun euskal komunikabide ugari dago, lanean ondo ari direnak, baina oso hedabide gutxi gara erakundeen laguntzarik gabe bizi gaitezkeenak. Nire irudipenez, euskal esparru komunikatiboan dena bermatua balego bezala bizi gara. Euskal komunikabide asko dago, herri handi samar gehienetan herri prentsa eta herri telebistak daude, baina ahulak dira. Egunen batean, dirulaguntza politika kentzen bazaie, hainbat eta hainbat proiektu bertan behera geldi litezke, eta hori ez da osasungarria. Euskarazko esparruan eta munduan ari diren komunikabideak egoera birtual batean bizi dira.

Aurpegi biko gizona
«Garzon epailearen joera bitxia da. Euskal Herrian izan diren prozeduren eragile nagusietako bat da. Nazioarte mailan ordea, epaile aurrerakoi gisa agertzen da. Bi aurpegiko gizona ote?», dio Aizpuruak.


Azkenak
Israelek hildako 17.000 haur palestinarren izenak irakurriko dituzte Iruñean 30 orduz jarraian

Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.


Urtebete baino gehiago greban, Elon Musken enpresaren aurka
“Teslak ez du nahi langileek iritzia emateko eskubidea izaterik”

Teslaren aurkako lehen greba –eta bakarra– da munduan, Suedian 2023ko urritik aurrera egiten ari direna. Duela mende batetik hona Suedian egindako grebarik luzeena bihurtu da. IF Metall sindikatua bultzatu du protesta, Elon Musken autogintza enpresak hitzarmen... [+]


Politono bat entzun nahi?

PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024

--------------------------------------------------

Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]


2024-12-20 | Xalba Ramirez
Xabier Badiolaren gitarra: zaharra zena, berri

Xabier Badiola
Xabier Badiola
Gaztelupeko Hotsak, 2023

-------------------------------------------------

Ea, ba. “Gaur egungo musika” musika deitzen zaio erritmo kutxa elektroniko bat duen edozeri, eta, klaro, horrela ezin da. Lerro hauetan saiatu izan gara... [+]


Globo morean

Ztandap
Nork: Mirari Martiarenak eta Idoia Torrealdaik.
Noiz: abenduaren 6an.
Non: Durangoko San Agustin kultur gunean.

------------------------------------------------------

Laugarren pareta hautsi eta zuzenean, zutik eta beldurrik gabe interpelatzen du publikoa stand... [+]


2024-12-20 | Nekane Txapartegi
Izartxoak *, arriskutsuak patriarkatuarentzat

Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]


2024-12-20 | Hiruki Larroxa
Irribarre egin, murtxikatu eta isildu

Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]


2024-12-20 | Sonia González
DSBEren ‘humilladeroa’

Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]


Siriako Arabiar Errepublikaren amaiera

Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]


“Jadanik ez gara zuen tximinoak”

Centre Tricontinental erakundeak kongoarren erresistentzia historikoa deskribatu du The Congolese Fight for Their Own Wealth (Kongoko herriak bere aberastasunaren alde borrokan dihardu) dosierrean (2024ko uztaila, 77. zk). Kolonialismo garaian, Belgikako Force Publique-k... [+]


Kongo eta kobaltoa
Zertarako gaude prest konektatuta jarraitzeko?

Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]


Peio Berterretxe
“Tresna sozial izatetik, produktu kultural izatera pasatu dira plaza antzerkiak”

Master Amaierako lan sendoa aurkeztu berri du Peio Berterretxek. Urte luzetan antzerkian ikasia eta aritua, plaza antzerkien jatorriaz eta gaur egun dituzten funtzioez aritu gara harekin, Lekorneko Kabalkadan oinarrituta egin duen ikerketaren aitzakian.


Eguneraketa berriak daude