CARRY HAMILTON: "IKUSPUNTU AKADEMIKOTIK EZIN DA TERRORISMO ADIERA ERABILI"

Zerk bultzatu zuen kanadar bat Euskal Herria, abertzaletasuna eta emakumezkoa aztertzera?
Jugoslaviakoa gatazka nazionalista izan zen eta genero ikuspegiarena garrantzitsua izan zen oso hura ulertzeko. Eremu teoriko berria ari zen sortzen. Mercedes Ugaldek, Emakume Abertzale Batza erakundeaz egin zuen ikerketa ezagutu nuen orduan. Ezer egitekotan, frankismo garaia Euskal Herrian aztertu behar nuen; genero ikerketari heldu eta emakumearen protagonismoa zein izan zen hasi nintzen aztertzen. Etniak bezainbesteko garrantzia eduki dezake generoarenak.

Zer ekar dezake genero ikuspuntutik eginiko lanak?
Abertzaletasun berri hori nola eta zer baldintzapean sortu zen argitzea eta eginkizun horretan, emakumezkoen ikuspuntutik eginiko lan batek, gatazka eta gaia ulertzen lagundu zezakeen.Euskal nazionalismoaren sorreran, erakunde tradizionalak generoaren arabera antolatzen ziren. Gizarte aldaketak banaketa honen iraultza ekarri zuen, eta aldaketek emakumeengan izan zuten eragin handien.

Zure tesiaren mamia garai hura bizi zuten hainbat emakumeei eginiko elkarrizketak dira. Zailtasun berezirik izan al duzu?
Batzuei, arrazoi politiko edo pertsonalak zirela medio, ez zitzaien interesatzen; bistan denez, kontuzko gaia da, eta horrek bere eragina izan zuen. Bestetik, elkarrizketak guztiz irekiak izan ziren eta batzuetan espero ez duzuna topatzen duzu, bereziki elkarrizketatuek gaztaroaren garaiko bizipenak gogora ekartzen dituztenean. Azken batean, gerraostea eta frankismoa bizi zuten neska eta emakumeen gizarte historia txikia bildu nuen.

Zer azpimarratuko zenuke azken bi hamarkadez?
Egun, emakumearen partehartzea handiagoa da, arlo guztietan gainera. Lehen preso edota militanteen emakumeak ziren, egun alderdi eta sindikatuetan bozeramaile dira. ETAren barnean ere, emakume militante gehiago dago, joerez ari naiz, erakunde klandestino batez ari gara eta.

Alderdiek bereganatu al dituzte emakumeen errebindikazioak?
Bai eta ez, irudipena daukat Euskal Herrian gatazkak ez duela betarik uzten beste gaien inguruan aritzeko. Feministak argi mintzatu dira honetaz. Ez dakit gatazka galga den ala ez, baina egun, arazo nazionala eta bakearena konpontzea da nagusi.

Nazionalismo erradikala, ezker abertzalea komunitate erradikala (hainbat izen erabiltzen baitira) mugimendu itxi bezala kontsideratzen dutenak kritikatu dituzu.
Zaila da esatea non hasten den eta non bukatzen den komunitate erradikala. Komunitate bat da, eta hori antropologo eta historialarientzat guztiz iradokitzailea da, baina guztiz erratuak dira hori uharte bat balitz moduan aztertu nahi badute. Komunitate bat ezin da botoetan neurtu, ezta ETA laguntzen dutenen kopuruari erreparatuz. Douglass, Zulaika eta Aretxagaren lanek ez bezalaxe, Estatu espainiarreko komunikabideek, komunitate itxiaren bertsioa eskaintzen digute, haien interesen aldeko baita.

Zer iritzia duzu, Irailaren 11z geroztik, nazionalismoaren inguruan zabaltzen ari den irudiaz?
Terrorismoari buruzko ikerketak ugaritu dira, eta bortizkeria politikoa erabiltzen duten mugimenduak elkarren artean alderatzeko joera zabaldu da. Ene aburuz, terrorismo adiera ezin da erabili ikuspuntu akademiko batetik, ez du laguntzen ulertzen ez arazoaren sustraiak non diren, ezta soziologikoki guztiz konplexua den mugimendua ere. Terrorismo hitza ez erabiltzen, ez dugu gutxiesten bortizkeria politikoak gizartean duen eragina.


Azkenak
Fernando Valladares:
“Oparotasuna zer den birdefinituta, ulertuko dugu zer dugun irabazteko”

Biologian doktorea, CESIC Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiko ikerlaria eta Madrilgo Rey Juan Carlos unibertsitateko irakaslea, Fernando Valladares (Mar del Plata, 1965) klima aldaketa eta ingurumen gaietan Espainiako Estatuko ahots kritiko ezagunenetako bat da. Urteak... [+]


Historia militarraren kontra, eta alde

Ezpatak, labanak, kaskoak, fusilak, pistolak, kanoiak, munizioak, lehergailuak, uniformeak, armadurak, ezkutuak, babesak, zaldunak, hegazkinak eta tankeak. Han eta hemen, bada jende klase bat historia militarrarekin liluratuta dagoena. Gehien-gehienak, historia-zaleak izaten... [+]


2025-02-26 | Elixabet Etchandy
Martxoaren 8ko, emazte langileak lehen lerrora!

Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]


2025-02-26 | El Salto-Hordago
Lanaren Ekonomia
Itunpeko eskolen gainkontzertazioaren aurka eta hezkuntza publikoaren aldeko borroka

Euskal hezkuntza sistemaren itunpeko eskolen gainkontzertazioa eta zentro pribatuen umeak hartzeko gaitasuna beherakada demografikoari eta biztanleriaren klase osaketari egokitu behar dira.


Bilboko kultur zerbitzuen pribatizazioaz hausnarketa partekatua sustatu nahi dute liburuzainek

Bilboko Udalak zerbitzu publikoak pribatizatzen jarraitzen duela salatu du Bilboko Liburuzainen kolektiboak, besteak beste, kulturari loturiko zerbitzuak. Horren harira, mahai-ingurua antolatu dute martxoaren 3an Bidebarrieta liburutegian, Kulturaren pribatizazioa izenburupean.


Iruñeko Geltokiko EKOmerkatuak bost urte beteko ditu larunbatean

Martxoaren 1ean ospatuko du NNPEK-k urteurrena argazki erakusketa eta txalaparta ikuskizun batekin.


2025-02-26 | Roser Espelt Alba
Trumpen ispilua

Trumpen itzulera pizgarri izan da sendotuz doan eskuin muturreko erreakzionarioen mugimenduarentzat. Izan ere, historikoki, faxismoaren gorakada krisi ekonomikoekin lotuta egon da, baita sistemaren zilegitasun politiko eta ideologikoaren krisiarekin ere. Gaur egun, geldialdi... [+]


Musker eta Tranpa

Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]


2025-02-26 | Ane Labaka Mayoz
Hatza ezpainetan

Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]


2025-02-26 | Bea Salaberri
Bretoiera

Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]


2025-02-26 | Mikel Zurbano
DeepSeeken astindua

Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]


Jaurlaritzarekin izandako ika-mikaren biharamunean, hezkuntza publikoko irakasleak greban dira berriz

Grebaren bezperan Hezkuntza Sailak “edukirik gabeko” mahaia deitu zuela eta sindikatu deitzaileak “errespetatu gabe” akordioa “antzezteko” gutxiengoa duten sindikatuak “erabili” nahi izan zituela salatu ostean, beste bi greba... [+]


Karlos Zurutuza
“Idaztean, lehentasuna da elkarrizketatua bizirik ateratzea”

Karlos Zurutuza (Donostia, 1971), kazetari ezaguna da ARGIAko irakurlearentzat, elkarrizketa eta erreportaje ugari egin baititu aldizkari honetan. Atzerriko gatazka guneetako bizipenak ekarri ohi ditu berarekin: Kurdistan, Balutxistan, Iran... hamaika leku landu ditu, batez ere... [+]


2025-02-26 | Leire Artola Arin
Martxoak 8
Faxismoa borrokatzeko feminismotik indarrak batzeko deia

Martxoak 8a heltzear da beste urtebetez, eta nahiz eta zenbaitek erabiltzen duten urtean behin beren irudia morez margotzeko soilik, feministek kaleak aldarriz betetzeko baliatzen dute egun seinalatu hau. 2020an, duela bost urte, milaka emakumek elkarrekin oihukatu zuten euren... [+]


Eguneraketa berriak daude