CARRY HAMILTON: "IKUSPUNTU AKADEMIKOTIK EZIN DA TERRORISMO ADIERA ERABILI"

Zerk bultzatu zuen kanadar bat Euskal Herria, abertzaletasuna eta emakumezkoa aztertzera?
Jugoslaviakoa gatazka nazionalista izan zen eta genero ikuspegiarena garrantzitsua izan zen oso hura ulertzeko. Eremu teoriko berria ari zen sortzen. Mercedes Ugaldek, Emakume Abertzale Batza erakundeaz egin zuen ikerketa ezagutu nuen orduan. Ezer egitekotan, frankismo garaia Euskal Herrian aztertu behar nuen; genero ikerketari heldu eta emakumearen protagonismoa zein izan zen hasi nintzen aztertzen. Etniak bezainbesteko garrantzia eduki dezake generoarenak.

Zer ekar dezake genero ikuspuntutik eginiko lanak?
Abertzaletasun berri hori nola eta zer baldintzapean sortu zen argitzea eta eginkizun horretan, emakumezkoen ikuspuntutik eginiko lan batek, gatazka eta gaia ulertzen lagundu zezakeen.Euskal nazionalismoaren sorreran, erakunde tradizionalak generoaren arabera antolatzen ziren. Gizarte aldaketak banaketa honen iraultza ekarri zuen, eta aldaketek emakumeengan izan zuten eragin handien.

Zure tesiaren mamia garai hura bizi zuten hainbat emakumeei eginiko elkarrizketak dira. Zailtasun berezirik izan al duzu?
Batzuei, arrazoi politiko edo pertsonalak zirela medio, ez zitzaien interesatzen; bistan denez, kontuzko gaia da, eta horrek bere eragina izan zuen. Bestetik, elkarrizketak guztiz irekiak izan ziren eta batzuetan espero ez duzuna topatzen duzu, bereziki elkarrizketatuek gaztaroaren garaiko bizipenak gogora ekartzen dituztenean. Azken batean, gerraostea eta frankismoa bizi zuten neska eta emakumeen gizarte historia txikia bildu nuen.

Zer azpimarratuko zenuke azken bi hamarkadez?
Egun, emakumearen partehartzea handiagoa da, arlo guztietan gainera. Lehen preso edota militanteen emakumeak ziren, egun alderdi eta sindikatuetan bozeramaile dira. ETAren barnean ere, emakume militante gehiago dago, joerez ari naiz, erakunde klandestino batez ari gara eta.

Alderdiek bereganatu al dituzte emakumeen errebindikazioak?
Bai eta ez, irudipena daukat Euskal Herrian gatazkak ez duela betarik uzten beste gaien inguruan aritzeko. Feministak argi mintzatu dira honetaz. Ez dakit gatazka galga den ala ez, baina egun, arazo nazionala eta bakearena konpontzea da nagusi.

Nazionalismo erradikala, ezker abertzalea komunitate erradikala (hainbat izen erabiltzen baitira) mugimendu itxi bezala kontsideratzen dutenak kritikatu dituzu.
Zaila da esatea non hasten den eta non bukatzen den komunitate erradikala. Komunitate bat da, eta hori antropologo eta historialarientzat guztiz iradokitzailea da, baina guztiz erratuak dira hori uharte bat balitz moduan aztertu nahi badute. Komunitate bat ezin da botoetan neurtu, ezta ETA laguntzen dutenen kopuruari erreparatuz. Douglass, Zulaika eta Aretxagaren lanek ez bezalaxe, Estatu espainiarreko komunikabideek, komunitate itxiaren bertsioa eskaintzen digute, haien interesen aldeko baita.

Zer iritzia duzu, Irailaren 11z geroztik, nazionalismoaren inguruan zabaltzen ari den irudiaz?
Terrorismoari buruzko ikerketak ugaritu dira, eta bortizkeria politikoa erabiltzen duten mugimenduak elkarren artean alderatzeko joera zabaldu da. Ene aburuz, terrorismo adiera ezin da erabili ikuspuntu akademiko batetik, ez du laguntzen ulertzen ez arazoaren sustraiak non diren, ezta soziologikoki guztiz konplexua den mugimendua ere. Terrorismo hitza ez erabiltzen, ez dugu gutxiesten bortizkeria politikoak gizartean duen eragina.


Azkenak
Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


2025-01-17 | ARGIA
Spoiler, gurasokeria, ziborg, santujale eta guakamole, Euskaltzaindiaren Hiztegiko azken eguneratzeen artean

2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.


Jesus Carrera “diktadurak sortutako egoera bidegabeen biktimatzat” aitortu du Hondarribiko udalak

Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.


Tokiko espezieekin osatutako basoa landatzeari ekingo diote igandean Arrankudiaga-Zollon

Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.


2025-01-17 | Antxeta Irratia
Dagoeneko 1.000 autoinkulpaziotik gora bildu ditu J’accuse kanpainak

Irunen autoinkulpazio sinadurak biltzeko deia luzatu dute San Juan plazan urtarrilaren 18an, larunbatarekin, 10:00etatik 13:00era. Urtarrilaren 26an «modu masiboan» Irunen hasiko den manifestazioan parte hartzera deitu dute eragileek, «migrazio politika... [+]


2025-01-17 | Gedar
Soraluzen ‘desokupei’ aurre egiteagatik deklaratu beharko du lagun batek

 Ekainaren 5ean bota zituzten Desokupacyl enpresako bi matoi Sorazuletik, eta bi pertsona identifikatu zituen Poliziak. Urtarrilaren 29an deklaratu beharko du haietako batek.


Ezezkoa eman dio Eskoriatza eta Aramaio arteko parke eolikoari Espainiako Gobernuak

Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.


Bizkaiko Foru Aldundiko langileen eta euskararen alde elkarretaratzea egin dute Bilbon

Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bizkaiko Foru Aldundiko langileak elkarretaratzea egin dute langileen egonkortzearen eta euskalduntzearen alde.


2025-01-16 | Euskal Irratiak
Laborantzari buruzko ikuspegi desberdinak agerian, Departamenduko Laborantza Ganbararako bozetan

Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeen kanpaina abiatu da. Urtarrilaren 14an bozetara aurkezten diren hiru sindikatuen ordezkariekin bi oreneko eztabaida sakona antolatu zuten Euskal Hedabideek, osoki euskaraz.


Eguneraketa berriak daude