Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

igandea 2024ko abuztuaren 18an

BERO-BEROAN

2021eko uztailaren 19an

PSN Madrilgo krisiaren harian harrapatua.

Batek daki zer gerta zitekeen Nafarroan Madrilgo PSOEn gertatutakoak gerta izan ez balira, baina hango krisiak Nafarroako PSN egoera latzean utzi du alderdi honetako alkate mordoxka bat kanporatzeko agindua eman ondoren. Alkatetzak abertzaleen sostenguarekin lortu izana da bekatua, eta haustekundeetako emaitzek Juan Jose Lizarbe egoera onean utzi ez bazuten, orain harrapatua dago Madril eta PSNko sektore zabal baten artean. Lola Eguren eta UPNrantz begiratzen duen taldea, hauteskundeetako emaitza eskasa eta orain alkate eta zinegotziak kanporatzeko balizko agindua. Zalantzarik gabe, Lizarbe egurtzeko gogoa duten guztiek baliatuko dute egoera, bereziki UPN eta haren komunikabideek.

Hiru kazetari, hiru ikuspegi euskal gatazkaz.

«Elkarri» aldizkariaren azken zenbakian Isabel San Sebastian espainiar kazetari eskuindarra, Maria Antonia Iglesias Espainiako Telebistako zuzendari ohia eta Uxue Barcos ETBko kazetari iruindarra Euskal Herrian bizi den gatazkaz mintzo dira. Barcosek eta Iglesiasek botatako pilota guztiak itzultzen ditu erruki gabe San Sebastianek.

«Berria» 21ean kalean.

«Berria» euskarazko egunkaria datorren ekainaren 21ean izango da kalean eta Martxelo Otamendi izango da haren zuzendaria. Hasiera batean ez da «Euskaldunon Egunkaria»k zituen gehigarri guztiekin kaleratuko, baina hilabeteak aurrera egin ahala hark zuen erritmoa hartu nahi du ‘Berria’k. Gako ugari egon daiteke halako proiektua horren azkar kaleratu ahal izateko erakutsi den ahalmenaz, baina guztien artean seguruenik ondo olioztutako eta kemen handiz jantzitako lan taldea izatea da garrantzitsuenetakoa.

Udal kudeaketa ez ohikoa hasi da

Udal gehientsuenak eratu dira jada eta abian dira ohiko egunerokotasunean. Toki askotan, dena den, ikustekoa izango da normaltasun hori egunetik egunera nola gauzatzen den, debekatutako herri plataformen bazterketaren ondorioz, aipatu normaltasuna oso hauskorra ageri delako. Alderdi Politikoen Legearen ondorioak aspaldi ari dira nabaritzen maila askotan, eta aurrerantzean gehiago nabarituko dira. Zuzenean, Batasuna eta AuBren inguruan egituratzen den sektore politikoa da eraginduena, baina zeharka eta luzerara sektore abertzale eta aurrerakoi osoari eragingo dio. Hauteskunde kanpainan eta ondoren, baztertutakoei parte hartze bideak ireki behar zaizkiela aipatu izan da Alderdi Politikoen Legearen aurka direnen aldetik. Hori gauza dadin alde desberdinetan dagoen borondatea zein den ikusi ahal izango da datozen aste eta hilabeteetan.

LEGEBILTZARRA NEURRI ZEHATZEN ZAIN

Aurrera jarraitzen du Eusko Legebiltzarra eta Espainiako Auzitegi Gorenaren arteko pultsuak eta aste honetan begi guztiak dira Gorena eta fiskalen jardueraren gain. Batetik, Legebiltzarreko agintarien aurka Gorenak zein neurri hartuko duen ikusi beharko da; bestetik, Sozialista Abertzaleen (SA) Taldeari buruzko bere aginduak nola betearaziko diren ezagutu daiteke. Gerta daiteke Sozialista Abertzaleen Taldeari dagokion dirua judizialki debekatzea eta bideratze hori etetea, gerta daiteke beren bulegoetan sarrera galaraztea, gerta daiteke SAko parlamentariek parte hartutako Legebiltzarreko ebazpenak bertan behera uztea, EAEko autonomia behertan behera uzteaz ere hitz egin da... Ate ugari zabalik, ikusten den bezala.

Ofizialtasunaren aldeko karabana

Hilaren 21erako auto karabana antolatu du Euskal Herrian Euskaraz erakundeak «Bidea ofizialtasuna da!» lelopean. Sei herri ezberdinetatik abiatuko dira autoak eta Altsasun elkartuko dira. Durangoko Tabiratik 17:30etan aterako da, Beasaingo tren geltokitik 18:30ean, Donostiako Psikologia fakultatetik 17:00ean, Gasteizko Olaonatik 18:30ean eta Iruñeko Eroski paretik 17:30ean. Altsasura heltzean autoak aparkatuko dituzte eta jende kateak osatuz herriko plazara biltzeko deia egin dute, han ekitaldia burutzeko.

Euskaltzaindiaren Alde Fundazioa

Fundazio bihurtzeko bidea urratzen hasi da Euskaltzaindia, bere lana hobe egiteko modua eskainiko diola iritzita. Fundazioa 3 milioi euroko kapitalarekin sortuko da. Dagoeneko Gipuzkoako Foru Aldundiak Fundazioari 199.956 euroko laguntza bideratzea onartu du eta bazkide fundatzailea izango da. Arabako eta Bizkaiko diputazioak, Eusko Jaurlaritza, Vital Kutxa, BBK, Kutxa, Euskadiko Kutxa, BBVA eta Euskaltzaindia bera izango dira beste bazkide fundatzaileak. Fundazioak diru gehiago ekarriko dio Euskaltzaindiari proiektu berriak gauzatzeko, besteak beste, lanak gehiago gizarteratzea, teknologia berrietan sakontzea eta euskararen aldeko talde eta erakundeen iritzi eta ekarpenak bideratzea.

Euskal Unibertsitatetik hurbilago

Kongresua amaituta, euskal unibertsitatea sortzeko tresna estrategikoak abiatzeko konpromisoa hartu du Udako Euskal Unibertsitateak. Hiru organu osatzea erabaki du: Euskal Unibertsitatea sortzeko plan estrategikoa diseinatzeaz arduratuko den Euskal Unibertsitatea Sustatzeko Patronatua, Lan Ardatzen Erabakigunea eta Euskal Unibertsitatearen Patronatua. Horrez gain, UEUko zuzendari eta talde eragilearen lana arintzeko zuzendariaren ondoko kargua sortzea erabaki dute UEUko kideek.

Euskal etnografiaren hiztegia

Altxorra gordetzea du asmo Ikastolen Konfederazioak kaleratu berri duen Hiztegi Etnografikoak. Liburuan eta CD- ROMean plazaratu dute 2.500 sarrera, bederatzi monografia, bideoak eta argazkiak biltzen dituen lana. Hiztegiak Juan Garmendiak etnografiaz egindako 60 bat liburu ditu oinarri eta Xabier Mendiguren Bereziartu arduratu da material horixe hiztegi bihurtzeaz. Bestalde, Ikastolen Elkarteko Argitalpen Taldeak osatu ditu monografiak eta moldatu du multimedia formatura. Azala Nestor Basterretxeak egin du.

ASTEKARIA

1904. zenbakia

2003ko ekainaren 22a

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Efemeridea: Maria Magunazelaia Loroño jaio zen, Euskal Herriko lehenengotariko txirrindularia

ARGIA

Gasteiz: azukrezko jauregiak eta historia garratzak

Urko Apaolaza Avila

“Emakume arrazializatua eta euskalduna izatea exotikoa da, horrek nekatzen nau, eta arrazista ere bada”

Reyes Ilintxeta

Efemeridea: 14 urteko Maravillas Lamberto hil zuten frankistek Larragan, taldean bortxatu ostean

ARGIA

Bilboko Aste Nagusiko pregoilaria eta txupinera iragarri dituzte: Itziar Ituño eta Nagore Ugarte

Uriola.eus

Hamar gizon atxilotu dituzte asteburuan, emakumeen aurkako indarkeria egotzita

Manex Usarralde Garmendia

Azkenak

2024-08-14 | ARGIA

Israelek preso palestinarrak erabiltzen ditu tunelak eta eraikinak miatzeko

"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.

2024-08-14 | Kanaldude

EuskarAbentura: gazteen paregabeko espedizioa

Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]

2024-08-14 | Irutxuloko Hitza | Xalba Ramirez

Ostalaritza patronalak Gipuzkoako txosnei TicketBai ezartzea eskatu dio Aldundiari

EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]

2024-08-14 | Manex Usarralde Garmendia

Palestinaren alde mobilizatuko dira Bilboko Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.

2024-08-14 | Julen Ugartemendia Carcedo

Pablo Gonzalez espioitzagatik ikertzen jarraituko du Poloniak

Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]

2024-08-14 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Juan Luis Goenaga artista zendu da, 74 urterekin

Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.

2024-08-14 | Urko Apaolaza Avila

Ibilbide dekolonialak (I)

Donostia: non gogoa, han ezpata

2024-08-14 | Mikel Aramendi

Israel, Iran eta bi elefanteak

Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]

2024-08-13 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Musk amen-omenka, trumpismoa besarkatzen

Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.

2024-08-13 | Julen Ugartemendia Carcedo

Grezian piztutako suteek hildako bat eta 50.000 pertsona ebakuatu baino gehiago eragin dituzte

Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.

2024-08-13 | Manex Usarralde Garmendia

Hamar gizon atxilotu dituzte asteburuan, emakumeen aurkako indarkeria egotzita

Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.

2024-08-13 | Mikel Aramendi

Bangladesheko krisiaren zipriztinak hasi dira zabaltzen

2024-08-13 | Ainhoa Mariezkurrena Etxabe

Arantxa Orbegozo 'Txitxi'

“Niretzako bidaiarik politenak mantso doazenak dira”

Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]

2024-08-13 | Euskalerria irratia | Juan Kruz Lakasta Zubero

Paquita Bretos Andueza zendu da, mendizale aitzindari eta antifrankista

96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.

2024-08-13 | Euskal Irratiak

Aitor Elexpuru: “Larhunen ez dugu gehiago eraiki dadin nahi, baizik dagoena hobe kudeatua izatea”

Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]

Eguneraketa berriak daude