BASERRIA ZALDITEGI?


2007ko otsailaren 21ean

Zaldia protagonista duten jaiak egiten dira Euskal Herriko hainbat txokotan; azkena, Asteasun egin zen maiatzean, Gipuzkoako Zaldi Eguna. Gaur egun Europan sektorerik garrantzitsuenetariko bat da zaldiarena, hala ere, ezin esan daiteke Hego Euskal Herrian alor honek bizi duen egoera halakoa denik. Ondorioz, eta zaldiak izan dezakeen etorkizuna hobetu asmoz, hainbat talde zaldiaren sektorea bultzatzearren lanean ari da. Juanjo Irazustak, Gipuzkoako Zaldi Egunaren antolatzaileetako batek, adierazitakoaren arabera, "hemen erabat ahaztua dagoen sektorea da. Gure erronkarik garrantzitsuena instituzio eta buruei erabat lantzeko dagoen sektorea dela adieraztea da; herritarrei, berriz, non gauden eta zein garen jakinarazi nahi diegu".

Frantzian autoen industriak baino diru gehiago mugitzen duen alorra da zaldiarena. Animalia honen inguruko apustu eta jokoek, eta zerbitzuek edota baserritarren beharrak asetzeko erabiltzen diren diru kopuruek merkatuaren zati garrantzitsua bereganatzen dute. "Potentzial handia duen sektorea da, Hego Euskal Herrian erabat ahaztua dagoena eta orain artean inolako plangintzarik izan ez duena".

Zaldia elikagai gisa


Zaldiaren industria hainbat modutara garatu daiteke. Elikagai gisa saltzeko aukera izatetik, lanerako lagungarri edota aisialdirako erabili daitekeen animalia baita. Hala ere, zaldiaren erabilera bultzatu nahi dutenek aisialdirako eta kirolerako erabilerak duen baliogarritasuna bultzatzen dute.

- Haragitarako: Frantzia da zaldiaren haragia jaten duten biztanlerik gehien duen herrialdea. Egungo ohiturak aldatzen doazen heinean, zaldia lanerako lanabesa izatetik etxekoa izatera pasatzeak kalte izugarria egin dio industria honi. Etxeetan maskota izaten hasi denetik jendeak ez du zaldi haragirik jaten. Gauza bera gertatzen da Britainia Handian ere, untxiak haur gehienek dituzten maskotak dira, ondorioz, etxe horietan ez da untxirik jaten. Etikoki eta afektiboki oso gertu dagoen animalia da zaldia, eta ondorioz, gero eta gutxiago jaten da haren haragia.
Hala ere, haragi honek besteekiko dituen abantailak aipatu behar dira: hau da, askoz haragi sanoagoa da, bitamina gehiago eta gatz gutxiago du.

- Aisialdia eta kirola: Euskal Herriko mendi eta inguruek turismoa erakartzeko baliagarri bihurtzen dute zaldia. Baserria zalditegi partzial bihurtzeko proposamenik entzuteko aukera dago zaldiaren inguruan lan egiten dutenen artean. Zaldiak bere etorkizunean izango duen betebeharraren arabera zainketa berezia beharko du, eta baserritarrek zainketa hori eskaintzeko aukera izateaz gain, turismoa bertaratzeko erabili ahal izango dute. Hau da, etekina lortzeko modu bat gehiago izango da baserritarrarentzat, eta zaletasuna eskuragarriagoa izango da herritarrentzat. Atzerriko hainbat herrialdetan hain zabaldua dagoen zaldiarenganako zaletasunak zaldiaren industriari esker, turismoa Euskal Herrira erakartzeko modua egingo luke. Kirolari dagokionean, berriz, "Frantzian bigarren kirola da federatuei dagokionean", dio Irazustak. Hala ere, erronka horiei aurre egin ahal izateko, orain artean euskaldunen artean hain zabaldua egon den esamesari aurre egitea beharrezkoa litzakeela dio Juanjo Irazustak: "Zaldia aberatsen, espainolen eta militarren kontua dela esan izan da beti eta hori ez da horrela".

Begibistakoak diren bi irtenbide horien atzean (aisia eta kirola), zeharka bada ere sektore honetan lan egingo lukeen hainbat langile legokeela dio Juanjo Irazustak: "Zaldiaz gain, honen inguruan hainbat sektoreetako ordezkariak daude; lehen sektorearen arloa ukitzen eta jorratzen du honek. Pentsua, lastoa eta belarra produzitu behar dira, eta horiek transformatu, bihurtu ere egin behar dira. Beste hainbat sektore ere ukitzen dira, zerbitzuena, jineteen materialarena, eta zaldiak zaintzen dituztenena, alegia".

Zaldiaren erabileraren bultzatzaileek arlo honek dituen beharrak ere aipatzen dituzte, besteak beste, heziketari dagokiona. Espainian, egun, ez dago zaldiaren inguruan garatutako ikasketa berezirik, ezintasunak dituzten pertsonekin eta zaldiekin lan egiteko titulazioa badagoen arren. "Lasterketatan ateratzen direnak ez dakite gehiegi zaldiez eta guk aurrerapauso bat eman nahi genuke. Jendeari erakutsi egin nahi diogu eskuartean duten animaliarekin egin beharreko lana teknikoki ere ezagutu ahal izateko, gehiago kontrolatzeko; jendeak zaldiak ezagutzea nahi dugu. Ikasketa horiek egiteko laguntzak beharrezkoak izango dira" Juanjo Irazustak esandakoaren arabera.

Euskal arraza
POTTOKA:
Euskal Herriko poney da, Bizkaiko Santimamiñeko eta Gipuzkoako Ekaingo historiaurreko haitzuloetan agertzen dira bere lehenengo irudiak. Azalaren koloreari dagokionez, beltzak, gaztain kolorekoak... izan ohi dira. Ezaugarririk nabarmenenak, besteak beste, azkarrak, landatarrak, sendoak, eta ibiltzeko eta paseatzeko errazak direla da; baserriko lanetan, nekazaritzarako lagungarria izan da orain artean.
Euskal Herri osoan hedatua dagoen arraza honek 986 pottoka ditu erroldatuak. Animalia hau babestu asmoz, hazleen elkarteak egoteaz gain, Bizkaiko eta Gipuzkoako Foru Aldundiek ugalketa prozesua bultzatzeko bi zentro dituzte. Bestetik, pottokak dituzten herritarrek, Foru Aldundiaren eskuetatik diru laguntzak jasotzeko eskubidea dute.


Azkenak
Sail Ofiziala. 8.eguna
Sinets nazazu


Elon Muskek bilatzen ditu Trumpen botoak AEBetako estatu giltzarrietan

Munduko gizon aberatsenetakoa den Elon Muskek bultzatzen du America Pac ekimen politikorako batzordea, The Guardian-ek jakinarazi duen arabera. Bere zeregina da AEBetako hainbat estatu giltzarritan Donald Trump-entzat botoak biltzea.


700 hildakotik gora Libanon eta Israelen lurreko erasoa gero eta gertuago

Israelek jarraitzen du Libanoko hegoaldeari eta Beiruteko hainbat auzori airez eraso egiten eta, nazioarteko eragileen deiak gero eta handiagoak badira ere, oraingoz ez da su-etenerako aukerarik ikusten.


2024-09-27 | Gedar
Palestinako Agintaritzak erresistentziaren kontra betetzen duen lana salatu dute berriz milizianoek

Palestinako Agintaritzaren segurtasun-indarrek rol aktiboa dute erresistentziako kideen kontra: jazarpena, lapurretak, boikotak eta abar aipatu dituzte, beste behin ere.


Anglosaxoi hitza arrazista da?

Nottinghameko Unibertsitateak Anglosaxoiei eta Vikingoei buruzko Ikasketak masterrari izena aldatu dio: Ingalaterrako Goi Erdi Aroko Ikasketak. Cambridgeko Unibertsitateko Anglo-Saxon England Journal aldizkariari ere izen aldatu zioten lehenago: Early Medieval England Journal... [+]


Victoria Woodhull, lehen hautagaia

New York, 1970eko apirilaren 2a. New York Herald egunkariak Victoria Woodhull (1838-1927) ekintzaile eta brokerraren eskutitz bat argitaratu zuen, 1872ko AEBetako presidente hauteskundeetarako hautagaitzaren berri emanez. Inoizko hautagai gazteena zen; 34 urte izango zituen... [+]


2024-09-27 | Ahotsa.info
Urtarrilaren 11n izanen da presoen etxeratzeko ohiko hitzordu nazionala Bilbon

Datorren urtarrilaren 11n Bilbon Sare Herritarrak deitutako mobilizazioaren leloa “Behin betiko konponbidea” izanen da, eta urtero bezala milaka lagunen babesa espero du Sarek.


2024-09-27 | Eneko Atxa Landa
Donostia Zinemaldia 7.eguna
Bikaintasun esplikagaitza, berriz


Zaintza eta euskara: “Korapilo handia” askatzeko tresnak bilatzen

Euskalgintzaren Kontseiluak Zaintza eta euskara. Sareak eraikitzen jardunaldiak egin ditu irailaren 26an, Donostian. Idurre Eskisabelek, Kontseiluaren idazkari nagusiak, lehen hitzaldian adierazi du “urgentziazkoa” dela gaiari heltzea. Jardunaldien helburua ez da... [+]


Antena 3 telebistak Donostiari buruz egindako erreportaje “arrazista eta sinplista” salatu dute

Antena3 telebista kate espainiarreko Espejo Público saioak erreportaje sentsazionalista bat eman zuen asteazkenean, Donostiako ustezko segurtasun faltaren inguruan eta fokua gazte magrebtarretan jarriz. Erreportajea publikoki salatu du Kaleko Afari Solidarioak (KAS)... [+]


2024-09-27 | Euskal Irratiak
Amaia Fontang
“Hau da etorkinen geroa gobernu berriarekin: kontrola, kanporaketak eta kriminalizazioa”

"Segurtasun gehiago, inmigrazio gutxiago". Bruno Retailleau barne ministro frantsesa argi mintzatu da, kargua hartu berritan. Etorkinen gaineko kontrola azkartu nahi du Michel Barnier lehen ministro eskuindar-kontserbadorearen gobernuak, eta jada Retailleauk aitzinatu... [+]


Eguneraketa berriak daude