DEBEKATUTAKO PLATAFORMAK DIRA EKAINAREN 14KO PROTAGONISTAK


2007ko otsailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
1977an Espainian sufragio unibertsala indarrean jarri zenetik zuzenbideko estatuan izan daitekeen gertaerarik larrienetakoa eman zen iragan maiatzaren 25eko udal eta foru hauteskundeetan: Espainiako agintariek indarrean jarritako Alderdi Politikoen Legea medio, ezker abertzaleko dozenaka mila pertsona boto eskubiderik gabe geratu zen Espainiako Auzitegi Gorenak AuBri eta 200dik gora ezker abertzaleko herri plataformari hauteskundeetan parte hartzea debekatu ondoren. Trumoien kutxa irekia zegoen. Egoera horretan, herrietako plataformek, gehienek pentsatutakoa baino askoz hobeto eutsi diote erronkari. Eragile politiko eta sozial askok azpimarratu du abagune horretan izandako emaitza lorpen handia dela AuB eta debekatutako plataformentzat. AuBren inguruan egituratzen den sektore politikoaren zuzendaritza ere pozarren dago emaitzekin.

Maiatzaren 25ean herrietako plataformek 161.000 boto inguru lortu zituzten, horietako batzuk legezkoak eta gehienak legalki baliogabetuak. Boto horiekin AuBren inguruan egituratzen den esparru politikoak 700dik gora zinegotzi lortuko lituzke. Eta kontua da hilaren 14an, udal instituzioak formalki eratzen diren egunean, nola gauzatuko den ordezkaritza hori guztia zinegotzi eta alkatetzatan. Trumoien ondoren ekaitza ohi dator; batzuetan, ordea, trumoi asko eta euri gutxi. Ez dirudi datorrena halakoa izango denik, eta trumoiek ekaitza gogorra ekarriko dutela dirudi, denboran ere luzatuko dena seguruenik.

Protagonista guztien argudioak mahai gainean dira jada. AuBk eta debekatutako plataformek beren boto kopuruari dagokion ordezkaritza instituzionala aldarrikatzen dute, herri borondatea hori delako. PP eta PSE-EEk argi dute euren jarrera, horretarako bideratu dute Alderdien Legea. Boto baliogabeak baliogabe dira eta kito.

EAJ, EA, Ezker Batua, Aralar eta Batzarrek ere argi utzi dute beren posizioa zein den, honakoa gutxi gora behera: ez daude ados Alderdi Politikoen Legeak ekarri duen egoera honekin, AuBren boto horiek guztiak legitimoak dira, baina alderdi horiek ezin dute legalitatea aldatu; hala ere, beharrezko tresnak egituratu beharko dira AuB eta debekatutako plataformen botoek ahots instituzionala izan dezaten.

Hori esatea, ostera, gauzatzea baino samurragoa da, arrazoi askorengatik gainera, batzuek legediarekin zerikusi dutenak eta beste batzuek alderdien desadostasunekin. Batasuna eta AuBko buruzagien ustez, beraienak ez diren eserlekuak hartu dituzten alderdien kontua litzateke hori bermatzea. Ofizialki behintzat hori da adierazten dena, nahiz eta pentsa litekeen herrietako kasuistika zabalean era guztietako negoziazioak emango direla eta baita apurketa eta enfrentamendu latzak ere.

Parte hartzeko aukera desberdinak.

Debekatutako botoak zinegotzi bilaka daitezke leku batzuetan, beste askotan ez, eta beste batzuetan udal ordezkaritza eratzeko ere arazoak izan daitezke. Aukera guztiak daude zabalik, baina Nafarroan eta Araban, eta oro har PP eta PSE-EE nagusi diren tokietan, AuBren botoak zinegotzi bilakatzeko aukera oso urria da.

Bestelakorik gertatu daiteke abertzaleak nagusi diren tokietan. Aipatu izan da AuBk gehiengo osoa lortu duen herrietan gestorak osatu daitezkeela. Horretarako legez hautatuak izan diren zinegotzien herenak dimititu egin beharko luke eta baita horien ordezko gisa leudekeen zerrenda osoak. Orduan, Nafarroako Gobernuak edo EAEko diputazioek beste udal ordezkaritza bat izendatuko lukete, bide horretatik berreratuz berez legitimoa litzatekeen udala, baliogabeko botoak kontuan hartuta. Bistan da Nafarroako Gobernuak eta Arabako diputazioek ez dutela halakorik bideratuko. Eta Gipuzkoa eta Bizkaiakoek? Ez dirudi samurra izango denik, jeltzaleek aditzera eman dutenez molde honek arazo operatibo ugari izan ditzakeela eta, gainera, Espainiako Gobernuak bide hori mozteko neurriak hartuko dituela iragarri du. Eltzea sutan frogatzen dela erakusteko ordua litzateke bide hau.

Bestetik, eta oso argi ez badago ere, badirudi dimititutako zinegotzi edo zinegotzigaiak ezin direla gestora horietako partaide izan; ezta debekatutako zerrendetako kideak ere.

Entzun den beste aukeratako bat debekatutako botoak ohiko udal batzordetara bideratzearena da. Udal batzordeetako kideak izendatzea alderdiei dagokie eta ez da ezinbestekoa zinegotzia izatea. Modu honetan, baliogabeko botoek ez lukete ordezkaritza zuzena izango, baina zeharkakoa bai. Badirudi halako negoziazioak ematen ari direla herrietan, baina benetan zer dagoen 14an ikusiko da. Bide honek ere arazo handiak ekar ditzake, agian ez horrenbeste ohiko udal kudeaketan, baina bai Euskal Herri mailako arazo orokorren aurrean. Toki batzuetan behintzat azken bide hau har daitekeela dirudi.. Leitzan edota Altsasun, esaterako, indar abertzaleen arteko akordiorik ez balego, UPNk edo PSNk eraman dezakete alkatetza. Leitzan UPNk 5 zinegotzi ditu (497 boto), Aralarrek lau zinegotzi (485 boto), EAk 2 (284 boto) eta plataformak (baliogabeak) 553 boto, gehiengoa. 14rako AuB, Aralar eta EAren artean udal batzordeen bidetik abiatzeko akordiorik ez balego, UPNk eskura lezake alkatetza.

Beste bideren batzuk ere egon daitezke baina, publikoki behintzat, ez da horiei buruz asko hitz egin. Alderdien jarrera, ordea, ez dirudi larunbata arte guztiz argituko denik eta lekuan lekuko egoeratara egokituko da.

Abertzaleen arteko enfrentamendu usain handia dago airean eta aurrera begira trumoiak eta laino beltzak aurreikusten dira. Egoera ez da samur sostengatzeko modukoa, berriz ere, egoera antidemokratiko oso sakona sortu delako boto emaleen %10 legalitatetik kanpo utziz. Ezker abertzalean sarri eman da parte hartze instituzionalaren gaineko eztabaida eta ez dira makalak izan hari horretatik sortutako tira-birak. Beste alderdi guztien aldetik, ezker abertzalearen integrazio instituzionala izan da beti aldarrikatu dena. Orain, kafkianoa badirudi ere, ezker abertzaleko 450 zinegotzik dagokien ordezkaritza instituzionala berenganatu nahi dute eta ez zaie uzten.

Debekurik gabe, 161.000 bototik 700dik gora zinegotzi aterako lituzke legez kanpoko ezker abertzaleak
AuB eta debekatutako herrietako plataformen arabera, baliogabe formulapean aurkeztutako ezker abertzaleak lortutako botoak gehi debekua saihetsi zutenen artean 161.882 bildu dituzte Euskal Herri osoan. Dena den, Batasuna eta AuBko buruzagien ahotan entzuten denez, boto kopuru hori 170.000rainokoa ere izan daiteke. Ordezkaritzari dagokionez, horren ondorioa honakoa litzateke: 245 zinegotzi legez lortutako ezker abertzaleko hautagaitzei emandako botoaren ondorio lirateke eta beste 458 baliogabetutako bototik letorke.

Batzar Nagusiak eta Nafarroako Foru Parlamentuko hauteskundeei dagokienez honakoak izan ziren AuBren emaitzak: Nafarroan ia 19.000 boto, Araban ia 10.000 boto,, Bizkaian 51.000 bat eta Gipuzkoan 60.000 pasatxo. Guztira 140.000 boto inguru Hego Euskal Herrian. AuBk «herri borondatearen defentsarako egun gisa» bezala izendatu ditu 13a eta 14a eta Alderdien Legearen aurka agertu diren indar politikoak oso gogor kritikatu ditu, plataformei legokiekeen eserlekuak «lapurtu dizkietelako».

AuBren ustez, EAJ-EA, Ezker Batua eta Aralarrek izan duten jokaera «lotsagarria eta eskandalagarria da, beraien kolaboraziorik gabe ez litzatekeelako posible halako apartheida aurrera eramatea».

Hilaren 28an Donostian emandako prentsaurrekoan Itziar Lopategi eta Inaxio Agirre AuBko bozeramaileek adierazi zutenez: hilaren 14an oso argi geratuko da herri honek bere duintasuna defendituko duela». Maiatzaren 18ko ARGIA aldizkarian Itziar Lopategiri egindako elkarrizketan, honek argi adierazten zuen bizi zen egoera hau beste eszenatoki batera abiatzeko aukera ona izan zitekeela: «Une honetan aukera ezin hobea dugu Alderdien Legearen kontra joateko eta lege zilegi bat eratzeko, horretarako, ordea, bidea urratsez urrats egin behar dugu».

Eusko Legebiltzarreko Sozialista Abertzaleak Taldeko bozeramaile Arnaldo Otegik ere antzerakoa esan zuen maiatzaren 29an Donostian emandako prentsaurrekoan. Une honetan Euskal Herriak zailtasun handiak bizi dituela adierazi zuen, baina horren gainetik «herri hau aukera ugari eskaintzen dituen gune batera iritsi dela» azpimarratu zuen. Otegik, hala ere, izan zituen esperantzarako hitzak: «Euskal Herria bide gurutze batean dago, egungo markoa agortua eta autonomismo zaharra hila da, eta egoera horretatik Euskal Herri berri bat jaioko da».


Azkenak
2024-11-08 | Egurra Ta Kandela
Eusko Jaurlaritzaren ildo estrategikoak

Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]


Volkswagen: Alemaniako itxierek kezka barreiatu dute Nafarroan

María Chivite lehendakariak esan du kezkatuta dagoela Alemaniatik Volkswagenetik datozen albisteekin, baina aldi berean, konfiantza duela multinazionalak Iruñean duen lantegian, orain arte iragarritako planak betetzen ari direlako.


2024-11-08 | ARGIA
Sindikatuek Confebaski egotzi diote absentismoa arazotzat hartzen duen kanpaina egitea

Sindikatuen ustez, absentismoa ez da arazoa, “baizik eta lan osasunerako araudia errespetatzen ez duen patronala”. Patronalaren jarrera salatzeko baliatu dituzte azaroaren 7an, Bilbon, Confebaskek gai horren inguruan antolatu dituen jardunaldiak.


2024-11-08 | Euskal Irratiak
Iñaki Berhokoirigoin
“Oraingo munduan, iruditzen zaigu kontsumitzailea ere ez dela irabazle”

Ostegun arratsean abiatu da Lurrama, Bidarteko Estian egin den mahai-inguru batekin. Bertan, Korsika eta Euskal Herriaren bilakaera instituzionala jorratu dute. Besteak beste, Peio Dufau diputatua eta Jean René Etxegarai, Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, bertan... [+]


Oasi bat hiri erdian

Kutixik jaialdia
Non: Intxaurrondoko Kultur Etxean, Donostian.
Noiz: Urriaren 26an.

---------------------------------------------

Donostialdean sortutako musika ekimena da Balio Dute, autogestioa zimendu eta lan-tresna gisa hartuta, "musikariak prekario, bakarti eta... [+]


Ipuinak idazten ikasten: nondik hasi eta zeri jarraitu?

Garazi Arrula (Tafalla, 1987) eta Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) gonbidatu ditu Mikel Ayerbek (Azpeitia, 1980) Idazteaz beste euskal literaturari buruzko elkarrizketa-saioetako bigarrenera. Euskal ipuingintza izan da elkarrizketa saio honen gaia, eta gonbidatuen... [+]


2024-11-08 | Leire Ibar
Farmazia enpresen erdiak baino gehiagok adimen artifiziala erabiltzen du

Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.


Karine Jacquemart (Lurramako aurtengo gomita berezia)
“Egungo elikadura- eta nekazaritza-sistemek ez gaituzte autonomo bihurtzen”

Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]


2024-11-08 | Euskal Irratiak
AirBnb motako epe laburreko alokairuen abantaila fiskala murriztu dute Ipar Euskal Herrian

Frantziako Estatuko diputatuak eta senatariak ados jarri dira. Orain arte, alokairu turistiko bat alokatzen zutenek etekinen %50 zergapetik kentzeko aukera zuten, urte osoko alokatzaileek, berriz, %30. Lege proposamenak biak hein berdinera ekarriko ditu, hots, %30era.


2024-11-08 | Irutxuloko Hitza
KASen kontrako elkarretaratze berria egingo du LQNTCDD taldeak datorren astelehenean Donostian

Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]


2024-11-08 | Hala Bedi
Errota Zaharra auzo elkartea
“Arrazoi eta interes askok eraman gaituzte oraingo egoerara, baina kaltetuak bizilagun guztiak gara”

Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.


“Atera ala hil”, Gaza iparralderako Jeneralen doktrina

Israelgo armada urria osoan bereziki gogor aritu da Gazako iparraldean, eta egunotan ere azken urteko erasorik gogorrenak egiten ari da bertan, ehunka pertsona hilda, gehien-gehienak zibilak eta tartean hamarnaka ume. Herritarrei Gazako hegoaldera joateko agindua eman diete... [+]


Bilboko Etxaniz Suhiltzailearen anbulatorioko sexu-transmisiozko infekzioen zentroa “gainezka” dagoela salatu dute

Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.


Eguneraketa berriak daude